Jak zapobiec przyszłym epidemiom?

Gdy część naukowców ściga się z czasem, by opracować szczepionkę, która pomoże w ograniczyć rozprzestrzenianie się koronawirusa, inni patrzą wstecz, szukając rozwiązań, które pomogą zapobiec przyszłym epidemiom. 

Eksperci zgadzają się, że wszystko zaczęło się na rynku zwierząt w Chinach, na którym trzymano wiele gatunków dzikich, egzotycznych stworzeń.

Sposoby, w jakie wykorzystujemy dzikie zwierzęta, „niosą ryzyko rozprzestrzeniania się chorób”. Dlatego musimy zmienić nasze relacje z dziką przyrodą – przekonują naukowcy. Czy zakaz handlu dziką fauną w Azji i innych częściach świata zmniejszy ryzyko przyszłych epidemii? 

Epidemia koronawirusa może być przełomem, który całkowicie zmieni handel dzikimi, egzotycznymi zwierzętami w Azji Południowo-Wschodniej. Chiny ogłosiły zakaz konsumpcji dzikich zwierząt; także Wietnam podejmuje działania na rzecz wprowadzenia zakazu handlu. Kambodża, Laos i Indonezja nie wydały jeszcze oficjalnego oświadczenia w sprawie zakazów, ale wykazały wolę, że chcą uregulować handel dziką fauną i zbadać, co należy zrobić.

Hoang Bich Thuy, dyrektor krajowy Wildlife Conservation Society Wietnam, powiedział w oświadczeniu. „Jeśli tylko jeden kraj będzie nadal zezwalał na handel dziką fauną, to społeczności na całym świecie będą ponosiły tego konsekwencje”.

”Szacuje się, że na całym świecie miliony ludzi umiera z powodu chorób odzwierzęcych. Około 60 procent nowo pojawiających się chorób zakaźnych, które są zgłaszane na całym świecie, to choroby odzwierzęce, a spośród ponad 30 nowych ludzkich patogenów wykrytych w ciągu ostatnich trzech dekad, 75 procent pochodzi od zwierząt.” ‒ czytamy na stronie amerykańskiej Wildlife Conservation Society.

COVID-19 zalicza się do kategorii chorób odzwierzęcych, podobnie jak SARS, ebola i MERS. Także grypa z 1918 r., która zabiła około 50 milionów ludzi, miała pochodzenie ptasie. Z kolei rozprzestrzenianie się wirusa HIV na ludzi nastąpiło z szympansów, najprawdopodobniej poprzez rzeź i spożycie ich mięsa. Do tej pory HIV-AIDS zainfekował 75 milionów ludzi i spowodował 32 miliony zgonów.

Niestety nadal niewiele wiemy o chorobach odzwierzęcych. W finansowanym przez USA programie PREDICT „naukowcy szacują, że istnieje ponad 1,6 mln nieznanych gatunków wirusów u ssaków i ptaków, z czego 700 tys. może stanowić zagrożenie dla ludzi”.

„W obliczu tak ogromnego, nieznanego i nieprzewidywalnego świata czynników odzwierzęcych, jesteśmy głęboko przekonani, że ograniczenie szans na kontakt między ludźmi i dzikimi zwierzętami jest najskuteczniejszym sposobem, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się nowych chorób odzwierzęcych” ‒ czytamy na stronie WCS.

Kiedy mamy do czynienia z dziką przyrodą, ryzykujemy rozprzestrzenienie się patogenów  ‒ wirusów, bakterii, pasożytów i grzybów – które żyją na zwierzętach. Podczas gdy patogeny nie wywołują chorób u samych stworzeń, ludzie nie mają takiej samej odporności i dlatego mogą zachorować.

Dr Christian Walzer, dyrektor wykonawczy WCS Health Program, mówi, że jest to „globalny priorytet zdrowotny, którego nie można zignorować”.

Dlatego eksperci apelują o wprowadzenie trzech rozwiązań: o zamknięcie rynków żywych zwierząt; o zintensyfikowanie wysiłków na rzecz zwalczania handlu dzikimi zwierzętami; i o ograniczenie konsumpcji dzikich zwierząt. Dlaczego to jest takie ważne?

Nasza obecna wiedza na temat chorób odzwierzęcych i mechanizmów ich rozprzestrzeniania się jest wciąż niewielka. Wprowadzenie zakazu handlu dzikimi zwierzętami nie przyczyni się do powstrzymania obecnej pandemii koronawirusa. W obliczu tak ogromnego, nieznanego i nieprzewidywalnego wszechświata czynników odzwierzęcych, trzeba mieć nadzieję, że ograniczenie szans na kontakt między ludźmi i dzikimi zwierzętami jest najskuteczniejszym sposobem na zmniejszenie ryzyka pojawienia się nowych chorób odzwierzęcych.