Naturalnym siedliskiem jesiotra zachodniego są wybrzeża Europy, z wyjątkiem regionów najbardziej wysuniętych na północ i regionu bałtyckiego. Obecnie stabilną populację można spotkać tylko we Francji.

1. Wygląd
2. Rozród
3. Odżywianie
4. Biologia
5. Praktyczne zastosowanie
6. Systematyka
7. Galeria zdjęć

Wygląd

Jesiotr zachodni jest dużym gatunkiem, maksymalnie może osiągać nawet masę 400 kilogramów i długość 6 metrów. Przeciętna długość wynosi jednak około 1,25 metra. Ciało wydłużone. Grzbiet ma szary kolor z niebieskim lub zielonym połyskiem, brzegi ciała są srebrne, a brzuch biały. Całą ryba jest pokryta tarczkami kostnymi i ganoidalnymi łuskami. Na grzbiecie znajduje się od 10 do 13 tarczek kostnych (u młodych osobników mogą przybierać formę kolców), na boku od 24 do 40, a na brzuchu tyle samo co na grzbiecie – od 10 do 13. Głowa jesiotra zachodniego ma kształt klina i kończy się długim czubkiem. Ma wyjątkowo duży otwór gębowy, o nietypowym kształcie, przypominającym kwadrat. Pierwszy promień płetwy piersiowej jest bardzo gruby. Płetwy grzbietowe znajdują się bardzo daleko z tyłu ciała.

Rozród

Samce jesiotra zachodniego osiągają dojrzałość płciową wcześniej od samic, w wieku 7-9 lat. Samice stają się w pełni dojrzałe płciowo w wieku około 8-14 lat. Jesiotr zachodni to do gatunek anadromiczny, co oznacza, że większość życia spędza w wodach słonych, a do rozmnażania przystępuje w wodach słodkich. Wędrówki tarłowe u tego gatunku rozpoczynają się wiosną, na przełomie kwietnia i maja. Ryby przepływają wtedy z wybrzeży do rzek w głębi lądu. Wędrówka potrafi trwać dość długo, dlatego tarło rozpoczyna się po upływie 2-3 miesięcy, na przełomie czerwca i lipca. Istotnym czynnikiem dla rozrodu jest odpowiednia temperatura wody – musi wynosić powyżej 20^oC. Tarło odbywa się na głębokości 2-10 metrów w obszarach o silnym prądzie. Samice przed złożeniem ikry wykopują niewielkie jamki w żwirowym dnie rzek. Wybierają do tego miejsca o wartkim nurcie. Samiec zapładnia ikrę, oblewając ją mleczkiem. Za jednym razem samice składają od 400 000 do nawet 2 500 000 jaj. Samce i samice od razu po tarle powracają do morza. Rozwój lepkich, ciemnoszarych jaj (o średnicy 2,6-3,0 mm) trwa około tygodnia. Młode jesiotry nie płyną jednak od razu do morza, ale spędzają początkowe 1-3 lata życia w rzece, w której się urodziły. Jesiotry zachodnie są rybami długowiecznymi. Przeciętna długość życia wynosi od 50 do 60 lat. Maksymalny odnotowany wiek u tego gatunku to aż 100 lat.

Odżywianie

Jesiotr zachodni to gatunek drapieżny. Młode jesiotry początkowo odżywiają się bezkręgowcami bentonicznymi z dna rzek. Dorosłe osobniki żywią się skorupiakami, mięczakami, wieloszczetami i małymi rybami. Nie żerują w trakcie wędrówki tarłowej.

Biologia

Jesiotr zachodni jest gatunkiem samotniczym, poza okresem tarła unika kontaktu z innymi jesiotrami. Jesiotry na ogół mają wysoką zdolność do hybrydyzacji i większość gatunków jest w stanie się krzyżować. Gatunek ten krzyżuje się (choć rzadko) z jesiotrem dunajskim (Acipenser gueldenstaedti).

Praktyczne zastosowanie

Na początku XIX wieku jesiotr zachodni były szeroko wykorzystywane do produkcji kawioru, ale od 1982 roku są gatunkiem chronionym w Europie. Obecny status gatunku zagrożonego wiąże się głównie z nadmiernym przyłowem, kłusownictwem, degradacją siedlisk (tarlisk, szkółek) oraz fizycznymi przeszkodami w migracji. Projekty ochrony obejmujące ten gatunek obejmują reintrodukcje oparte na okazach z akwakultury, których pierwsze wypuszczenia miały miejsce w 1995 roku. W Polsce jesiotr zachodni został objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej. Niestety od około 50 lat nie odnotowano żadnego okazu w polskich wodach. Do tego stanu przyczyniły się zapewne nadmierne połowy, silne zanieczyszczenie Bałtyku i większych rzek w naszym kraju oraz budowa portów i zapór, które uniemożliwiają rybom skuteczne wędrówki tarłowe.