Akupunktura ‒ opis, działanie i przeciwwskazania przy stosowaniu akupunktury
Coraz częściej korzystamy z usług medycyny alternatywnej. Nie tylko przez ciekawość i poznanie nowych sposobów leczenia, ale również by skutecznie zniwelować dolegliwości, które nam doskwierają. Jednym z nich jest akupunktura, która może budzić wiele wątpliwości i kontrowersji. Co prawda nie jest to nowa metoda leczenia pewnych dolegliwości, ale do akupunktury nadal podchodzi się nieco sceptycznie. Powszechnie uważa się, że nakłuwanie ciała specjalnymi igłami zmienia układ energetyczny organizmu, co pozwala na przywrócenie mu zaburzonej przez schorzenie równowagi. Co warto wiedzieć o akupunkturze?
Akupunktura – co to takiego?
Akupunktura to element chińskiej medycyny naturalnej, wykorzystującej teorie przepływu energii. Polega na nakłuwaniu ciała specjalnymi igłami i ma na celu leczenie różnych schorzeń zdrowotnych. Zadaniem tego zabiegu jest wzmacnianie przepływu energii oraz podnoszenie sił witalnych pacjenta. Wiąże się to z przekonaniem, że określony obszar na skórze połączony jest siecią nerwów z danym miejscem wewnątrz ciała, a zatem stymulacja tego pierwszego ma pozytywny wpływ na stan tego drugiego. Aktualnie akupunktura uznawana jest jako metoda uzupełniająca i wspierająca tradycyjną medycynę.
Akupunktura znana jest od ponad 5 tysięcy lat i narodziła się na Dalekim Wschodzie (Chiny, Mongolia, Japonia). Wtedy to za pomocą ostro zakończonych przedmiotów nakłuwano skórę pacjenta. Przed wynalezieniem brązu stosowano ostre szpikulce, a tak zwane „igły” zrobione były z kamienia, kości lub bambusa. W późniejszym czasie zastosowanie znalazły igły z brązu, żelaza, a także ze stali. Następnie do akupunktury zaczęto wykorzystywać igły wykonane ze złota i srebra, które przeznaczone były do terapii członków rodziny cesarza.
Jedna z legend ma wyjaśniać chińskie pochodzenie akupunktury. Według niej tysiące lat temu pewien żołnierz chińskiej armii doznał poważnej rany barku w wyniku ugodzenia strzałą, a jego ciało stało się sztywne i bolesne. Lekarz nie potrafił mu jednak pomóc. Podczas kolejnej bitwy żołnierz ponownie został ranny strzałą, tym razem w nogę, a ból barku ustąpił. Powiedział o tym swojemu lekarzowi, który nie mógł tego zrozumieć. Przypadkowo inny pacjent z podobną dolegliwością, podsłuchał rozmowę i poprosił o „zabieg strzałą”. Ku zdziwieniu wszystkich ból i sztywność ustąpiły również u niego. Wkrótce lekarz zyskał sławę. Zaczął badać możliwości leczenia tą metodą innych dolegliwości i stopniowo odkrył, że rany w pewnych miejscach miały korzystny efekt na inne części ciała. Z biegiem lat wynaleziono inne metody stymulowania punktów na ciele poprzez użycie igieł. W taki sposób miała narodzić się właściwa akupunktura.
Akupunktura ma tylu samo zwolenników, co i przeciwników. Ci pierwsi uważają, że zabiegi z igłami przywracają równowagę metaboliczną i fizjologiczną, wzmacniają układ odpornościowy, pobudzają układ krwionośny, naprawiają tkanki oraz łagodzą przewlekły ból. Natomiast przeciwnicy zasłaniają się negatywnymi konsekwencjami nakłuwania ciała, które mogą przyspieszyć rozwój wielu chorób.
Na czym polega akupunktura?
Chińska tradycja głosi, że skuteczność akupunktury pochodzi od teorii głoszącej, że energia życiowa przepływająca przez tzw. tunele w ciele jest wspomagana poprzez stymulację określonych punktów znajdujących się na ciele. Meridiany to tzw. systemy dróg wewnątrz ciała, przez które przepływa energia życiowa. W ponad 400 miejscach na ciele znajdują się punkty akupunktury, przez które przechodzą meridiany. Poprzez ukłucie lub uciskanie tych punktów pobudza się przepływ energii przez ciało. Tradycyjna chińska medycyna uważa, że choroby pojawiają się, kiedy meridiany są zablokowane, co uniemożliwia przepływ energii lub zaburza jej równowagę. Akupunktura polega na stymulacji pewnych punktów na ciele, co wpływa na równowagę biochemiczną i fizjologiczną wewnątrz organizmu.
Trzeba wiedzieć, że akupunkturą zajmuje się tylko lekarz odpowiednio do tego przeszkolony, zarejestrowany i posiadający dyplom ukończenia szkolenia, który uprawnia go do wykonywania tego rodzaju działalności. Dobrze wyszkolony i przygotowany akupunkturzysta posiada szeroką wiedzę na temat lokalizacji punktów do nakłucia i ich właściwości, głębokości i kierunku nakłuć zależnych od grubości tkanki podskórnej, sąsiadujących naczyń krwionośnych, pni nerwów i narządów wewnętrznych.
Wiele ludzi uważa, że akupunktura jest bolesnym zabiegiem – w końcu w ciało wbijane są igły. Sama procedura nie jest bolesna, wszystko zależy od miejsca nakłucia i samopoczucia pacjenta. Zazwyczaj nie czuć samej igły, ale niekomfortowe uszczypnięcie, które jednak szybko mija. Zwyczajny zastrzyk jest dużo bardziej nieprzyjemny.
Wady i zalety stosowania akupunktury
Zwolennicy tej chińskiej metody uważają, że za jej pomocą można wyleczyć wiele chorób, co nie jest do końca prawdą. Na korzyść tego niekonwencyjnego zabiegu przemawiają tysiące lat skutecznego praktykowania. Akupunktura pomaga w łagodzeniu różnych schorzeń, ale sama w sobie nie leczy. Stymulacja za pomocą igieł konkretnego obszaru na skórze poprawia przepływ krwi do powiązanego z nią sieci połączeń nerwowych narządu. To z kolei mobilizuje organizm, by poprawić ukrwienie i dotlenić narządy wewnętrzne, ale ogólnie działa wzmacniająco na kondycję całego organizmu. Jest skuteczna w terapii schorzeń powstających na drodze różnych infekcji, urazów mechanicznych i stresu. Pacjenci, którzy poddali się leczeniu akupunkturą obserwują znaczną poprawę krążenia krwi, utratę wagi, złagodzenie bólu, rozkurcz mięśni, poprawę samopoczucia i odporności.
Akupunktura nie jest skuteczna w przypadku chorób będących w zaawansowanym stopniu ani schorzeniach przewlekłych. Nie działa w przypadku występowania nowotworów, przewlekłego nadciśnienia tętniczego czy chorób układu immunologicznego (np. AIDS). Ostrożnie należy podchodzić do jej skuteczności w kwestii terapii chorób psychicznych. Co prawda metoda ta może wspomóc leczenie nerwic, ale nie przy występowaniu nerwic lękowych, nerwic natręctw, depresji, różnych rodzajach fobii oraz schizofrenii. Akupunktura bywa również nieskuteczna w przypadku przyjmowania niektórych leków, czy także negatywnego nastawienia pacjenta i braku wiary w powodzenie tego zabiegu.
Na jakie schorzenia pomaga akupunktura?
Akupunktura ma największy sens wtedy, gdy przystąpimy do niej w początkowej fazie choroby. Niektóre schorzenia można całkowicie zniwelować, w innych znacznie ograniczyć przypadłość. Poddanie się zabiegowi akupunktury należy rozważyć, kiedy konwencjonalna terapia jest nieskuteczna lub stosowane leki wykazują skutki uboczne, pacjent i jego lekarz chcą połączyć różne metody leczenia lub zmniejszyć dawki przyjmowanych leków albo po zdiagnozowaniu choroby lekarz nie widzi jeszcze potrzeby intensywnego leczenia farmakologicznego i zabiegowego.
Lista przypadłości, w których akupunktura wykazuje pozytywne efekty, jest imponująca. Znajdują się na niej między innymi choroby dróg oddechowych (np. zapalenie zatok, przeziębienie, astma), oczu (np. zapalenie spojówek, krótkowzroczność, zaćma), układu krążenia (np. nadciśnienie czy choroba wieńcowa). Pozytywne skutki osiąga się także w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, zaparciach, bólach głowy i migrenach, chorobie Parkinsona, reumatoidalnym zapaleniu stawów i zespole bolesnego barku. Akupunktura działa przy niektórych dolegliwościach ginekologicznych (np. niepłodność) i urologicznych. Wykazuje też działanie przeciwbólowe – niekiedy stosuje się ją zamiast narkozy. Pomaga również w leczeniu zespołów bólowych emocjonalnych, takich jak zaburzenia stresu pourazowego, ale też skutecznie niweluje mdłości związane z chemioterapią. Co więcej, ta starożytna chińska metoda jest w stanie wyleczyć alkoholizm, narkomanie oraz palenie papierosów.
Trzeba jednak pamiętać, że akupunktura nie jest lekiem na wszystkie choroby, ale jest jedną z wielu form leczenia i tak samo jak pozostałe (np. farmakologiczne) po pewnym czasie okazuje się nieskuteczna.
Przeciwwskazania przy stosowaniu akupunktury
Z reguły akupunktura jest bezpieczną metodą leczenia. Nie da się w ten sposób zarazić żadną chorobą zakaźną, ponieważ każdy pacjent otrzymuje wysterylizowany zestaw igieł albo igły jednorazowe, które po zabiegu są utylizowane. Istnieje jednak pewna grupa osób z różnymi stanami chorobowymi, którzy nie powinni poddawać się temu zabiegowi, bo mogą sobie jednie zaszkodzić.
Leczeniu za pomocą akupunktury nie powinny jednak być poddawane osoby chore na ostre i przewlekłe choroby zakaźne i zapalne, gruźlicę, z wysokim OB, zespołem niewydolności układu krążenia, układu oddechowego, wątroby i nerek, a także obecnością tętniaków i zaburzeniami rytmu serca.
Akupunktury powinni unikać też pacjenci z hemofilią, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie powinno się wykonywać tego zabiegu w trakcie menstruacji pacjentki, z uwagi na ryzyko wystąpienia krwawień. Wykluczone jest nakłuwanie miejsc, w których pojawiły się zmiany skórne takie jak ropnie czy owrzodzenia, ponieważ grozi to wprowadzeniu chorobotwórczych drobnoustrojów do wnętrza organizmu. Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania akupunktury jest lęk przed igłami i nakłuwaniem ciała.
Akupunktura – czy warto?
Przez tysiące lat akupunktura cieszy się dużym zainteresowaniem i skutecznością. Nic w tym dziwnego, skoro skutecznie niweluje wiele schorzeń utrudniających codzienne funkcjonowanie. Trzeba jednak pamiętać, że nie jest to zabieg będący w stanie wyleczyć wiele groźnych chorób, a jedynie jest formą wspomagającą tradycyjne leczenie. Trzeba pamiętać, że uprawnienia do wykonania tego zabiegu powinien mieć odpowiednio przeszkolony lekarz. Akupunktura nie jest jednak dobrym pomysłem dla osób, które panicznie boją się igieł czy nakłuwania ciała.
- https://kootenaycolumbiacollege.com/history-of-acupuncture/; 2020-06-09;
- https://sciencebasedmedicine.org/reference/acupuncture/; 2020-06-09;
- https://www.painscience.com/articles/acupuncture-for-pain.php; 2020-06-09;
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/156488#what_is_acupuncture; 2020-06-09;
- https://www.healthline.com/health/acupuncture-how-does-it-work-scientifically#what-are-the-benefits; 2020-06-09;
