Biegus długoskrzydły (Calidris bairdii)

Biegus długoskrzydły to pochodzący z Syberii gatunek ptaka wędrownego. Należy do rodziny bekasowatych (Scolopacidae) i jest gatunkiem monotypowym – nie wyróżnia się podgatunków, a poszczególne populacje nie różnią się od siebie wyglądem. Ze względu na stabilną populację Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje biegusa długoskrzydłego za gatunek najmniejszej troski (oznaczenie LC, z języka angielskiego “least concern”). W Polsce objęto go ścisłą ochroną gatunkową.

Występowanie

Biegus długoskrzydły występuje głównie na terenach północno-wschodniej Syberii, Ameryki Północnej oraz Grenlandii. Jest to gatunek wędrowny, więc gniazduje oraz zimuje na innych obszarach. Zimę spędza w Andach (Ameryka Południowa). Biegusa długoskrzydłego można także regularnie spotkać w Europie. W Polsce jego obecność odnotowano cztery razy od końca lat siedemdziesiątych.

Wygląd

Biegus długoskrzydły jest niewielkim ptakiem. Długość ciała wraz z ogonem wynosi od 14 do 19 centymetrów, a rozpiętość skrzydeł większości osobników waha się od 30 do 38 centymetrów. W tego gatunku nie zauważa się wyraźnego dymorfizmu płciowego, samce są podobne do samic pod względem wielkości i ubarwienia. Masa ciała dorosłych osobników wynosi zazwyczaj około 27–63 gramy . Dorosłe osobniki w szacie godowej mają żółtobrązowy wierzch ciała. Widać na nim ciemne plamki w kształcie łusek. Głowa oraz górna część piersi przyjmuje podobny, żółtobrunatny kolor. Spód ciała jest biały. Białe pióra widoczne są również na brwi oraz podgardlu. Ogon jest brązowy, z kilkoma ciemniejszymi, dłuższymi lotkami pośrodku. Podobnie ciemne są środkowe sterówki. Samice oraz samce w okrywie spoczynkowej mają mniej wyraziste wzory na piórach, a żółtobrązowe ubarwienie przechodzi w jaśniejsze, szarobrązowe. Obie płcie mają krótkie, ciemnoszare nogi i wąski dziób średniej długości tego samego koloru, tak jak wszystkie ptaki z rodzaju Calidrini. Oczy są ciemne, a nad nimi widać jasną brew. Upierzenie osobników młodocianych jest podobne do osobników dorosłych w szacie spoczynkowej, ale brzegi ich piór mają białe zabarwienie. Najbardziej charakterystyczną cechę wyglądu, od której pochodzi również nazwa tego ptaka, stanowi wyjątkowa długość skrzydeł. Są one stosunkowo najdłuższe w odniesieniu do długości ciała spośród wszystkich biegusów. Nadaje to ptakowi specyficzny wygląd, ponieważ skrzydła wystają dalej niż ogon, gdy biegus długoskrzydły ma je złożone wzdłuż ciała. Podobną sylwetkę ma biegus białorzytni, ale rozróżnienie tych gatunków nie jest trudne – biegus białorzytni ma charakterystyczny, biały kuper, jak sama nazwa wskazuje.

Biotop

Naturalnym siedliskiem biegusów długoskrzydłych jest tundra na terenach Ameryki Północnej, a więc głównie obszary Syberii, Alaski i Kanady. Poza okresem lęgowym biegusy długoskrzydłe przebywają także chętnie na wilgotnych terenach, takich jak mokradła, brzegi rzek i jezior.

Rozród

Biegusy długoskrzydłe migrują na zimę do cieplejszych rejonów Ameryki Południowej. Powracają do Ameryki Północnej na wiosnę, gdy zaczyna się ich sezon godowy. Samice składają jaja między kwietniem a majem. Gatunek ten jest monogamiczny, pary łączą się ze sobą na stałe i wspólnie budują gniazda na ziemi. Wyprowadzają tylko jeden lęg w roku. Gniazdo budowane jest na ziemi, wśród kamieniu. Nie jest ono skomplikowane, ma formę zagłębienia w ziemi. Samica składa zazwyczaj cztery jaja. Są one owalne, mają cielisty kolor i brązowe nakrapianie. Okres inkubacji jaj wynosi około 16-22 dni. Jaja są wspólnie wysiadywane przez samca i samicę z pary. Rodzice zajmują się także razem opieką nad wyklutymi młodymi, chociaż samice czasem opuszczają je po kilku dniach. Pisklęta stają uzyskują samodzielność po około 16-20 dniach po wykluciu. Młode są do tego czasu wyjątkowo bezbronne i narażone na ataki drapieżników oraz niskie temperatury.

Odżywianie

Dieta biegusów długoskrzydłych składa się głównie z małych bezkręgowców, w tym drobnych skorupiaków, pająków oraz owadów dorosłych i larw. Na terenach bagnistych biegusy długoskrzydłe żerują, brodząc w płytkich wodach i błocie. Kiedy są w tundrze, wyszukują pożywienie pośród mchów i roślinności.