Cyranka zwyczajna (Spatula querquedula)

Wstęp

Cyranka zwyczajna to dosyć mała kaczka, mniejsza od krzyżówki. W kraju jest nielicznym, wędrownym gatunkiem lęgowym. W locie dobrze widoczne białe pasy skrzydłowe. Ponadto u samców jasny spód dobrze kontrastujący z ciemną głową i piersią. Jest dosyć skrytym ptakiem.

Wygląd

Tęczówka oczna brązowa. Dziób szary, dosyć długi. Szyja krótka. Nogi ciemne, krótkie. Dymorfizm płciowy jest dobrze zaznaczony. Samce w szacie godowej mają głowę ubarwioną brązowo-purpurowo. Pierś brązowa. Głowa oraz pierś z delikatnym białym rysunkiem. Brew biała, wyraźna, sięgająca do boków karku. Barkówki wydłużone, spiczaste o czarno-białym ubarwieniu. Boki ciała jasnoszare, z delikatnym falistym rysunkiem. Jasny spód. W szacie spoczynkowej przypominają samice. Te są skromniej ubarwione, podobne do samic cyraneczek, choć dziób u cyranek zwyczajnych jest szarawy (u cyraneczek z pomarańczowożółtą nasadą), a na kantarku mają białą plamę. Głowa, boki szyi oraz pierś kreskowane. Podbródek jasnokremowy. Na wiechu łuskowany rysunek, z jaśniejszą obwódką piór. Osobniki młodociane podobne do samicy, choć z ciemniejszym spodem.

Występowanie

Cyranka zwyczajna zamieszkuje środkowy pas klimatu umiarkowanego niemal całej Eurazji, od zachodnich krańców Europy, po wschodnie wybrzeża Azji. Rzadko zalatuje za koło podbiegunowe. Zimuje w południowo-wschodniej Azji oraz w północnej i centralnej Afryce.

Biotop

Cyranka zwyczajna zasiedla słodkowodne zbiorowiska o silnie zarośniętych brzegach. Spotykana w dolinach rzecznych, starorzeczach, na mokradłach, stawach, podmokłych łąkach, płytkich jeziorach.

Lęgi

Cyranka zwyczajna gnieździ się na ziemi, w pośród roślinności. Gniazdo wyściela roślinnością i piórami puchowymi. Przystępuje do jednego lęgu w roku, przypadającego w maju. Samica składa od 8 do 10 (maksymalnie 14) jasnych jaj. Czas wysiadywania (przez samicę) wynosi 21 do 23 dni. Opiekę nad potomstwem sprawuje samica. Po ponad miesiącu młode stają się lotne. Dojrzałość płciową osiąga w pierwszym roku życia.

Pokarm

W diecie cyranki zwyczajnej znaleźć można pokarm zwierzęcy (żywi się zarówno kręgowcami – płazami, rybami jak i bezkręgowcami – owadami, skorupiakami, mięczakami) oraz roślinny (pędy, nasiona, korzenie, liście), który zdobywa z powierzchni, rzadziej spławikuje (zanurzając przód).