Przebiśniegi kwiaty - opis, sadzenie, uprawa i pielęgnacja przebiśniegów

Śnieżyczka przebiśnieg, czyli Galanthus nivalis, to kwiat pochodzący bezpośrednio z Europy i rosnący dziko na obszarach od Sycylii po Francuskie Pireneje i Kaukaz. Jego dzisiejsza popularność na Starym Kontynencie wynika przede wszystkim z masowej uprawy – przebiśniegi od XVI wieku były sadzone w ogrodach klasztorów i na cmentarzach, skąd zawędrowały do naturalnych ekosystemów, masowo dziczejąc.



Przebiśniegi przebijające przez warstwę śniegu;fot. shutterstockPrzebiśniegi przebijające przez warstwę śniegu;fot. shutterstock
  1. Przebiśniegi - wymagania glebowe
  2. Sadzenie i uprawa przebiśniegów
  3. Podlewanie i nawożenie przebiśniegów
  4. Rozmnażanie przebiśniegów
  5. Ochrona przebiśniegów
  6. Zastosowanie przebiśniegów
Pierwsze botaniczne wzmianki o przebiśniegach pochodzą ze schyłku XVI wieku i zaliczają delikatne białe kwiatki do rodziny fiołków. Dopiero Karol Linneusz w 1753 roku wydzielił je jako odrębny gatunek, przyporządkowany do rodziny amarylkowatych. Do rodzaju Galanthus zalicza się dziś ok. 20 rosnących w przyrodzie gatunków.

Sama nazwa pochodzi z języka greckiego i łączy pojęcie mleka („gala”) ze śniegiem („nivalis”). Te narzucające się naturalnie skojarzenia wywarły olbrzymi wpływ na symbolikę i znaczenie przebiśniegów. Z jednej strony, jako pierwsze wiosenne kwiaty o uderzająco subtelnej, niewinnej wręcz aparycji były od zarania wieków wykorzystywane w kościele przy obchodach święta Matki Bożej Gromniczej, mającego miejsce co roku w dniu 2 lutego. Z drugiej strony, tradycja sadzenia przebiśniegów wokół grobów dodała im nieco makabrycznego charakteru – w XIX i XX wieku wierzono powszechnie, że zrywanie śnieżyczek sprowadzić może śmierć w rodzinie, a w najlepszym przypadku spowoduje, że mleko krowie będzie wodniste. Dziś jedyne ograniczenia w zakresie zbierania przebiśniegów dotyczą ich rzadkości – gatunek objęty jest częściową ochroną ze względu na ryzyko wyginięcia.

Pod względem botanicznym przebiśnieg wyróżnia się sztywną, prostą łodyżką o długości o 10-15 cm, otoczoną dwoma równoległymi liśćmi. Na każdej łodydze pojawia się późną zimą lub wczesną wiosną pojedynczy zwisający kwiat z nierównymi listkami okwiatu, które mają kolor biały z zielonymi przebarwieniami. Zielona jest również zalążnia ukryta między płatkami, z której na wiosnę rozwija się torebka nasienna.

Przebiśniegi - wymagania glebowe


Przebiśniegi w stanie naturalnym szerzą się głównie w lasach, rzadziej na okrajach łąk, a niektóre gatunki nawet rosną w górach. Nie mają specjalnych wymagań do odczynu gleby, ale preferują dobrze przepuszczalne, żyzne podłoże, które latem utrzymuje cebulki w relatywnym chłodzie. W ogrodzie warto więc zapewnić im drenaż lub sporą dozę piaszczystej gleby wymieszanej z kompostem i torfem. Stanowisko powinno być też raczej zacienione, minimalnie zaś oferujące ochronę przed słońcem chociaż przez pół dnia. Tylko gatunek G. elwesii rośnie dobrze w pełnym słońcu. Nie sadźmy też przebiśniegów w gęstej trawie, bo utrudnia ona rozrost kwiatów.

Sadzenie i uprawa przebiśniegów


Cebulki przebiśniegów znajdziemy w sklepach ogrodniczych wraz z szeroką ofertą innych roślin cebulowych: tulipanów, hiacyntów czy narcyzów. I choć ogólna mądrość nakazuje wszystkie je sadzić na jesień, wielu ekspertów uważa, że dla rozwoju przebiśniegów bardziej odpowiednia jest wiosna – gdy kwiaty przekwitną, ale liście są jeszcze zielone. Naturalnie, takie sadzonki są trudniejsze do kupna i większość z nas, chcąc, nie chcąc, musi zadowolić się suchymi cebulkami.

Jeśli chodzi o sam proces sadzenia, przebiśniegi najlepiej wyglądają w kępach po kilkanaście roślin razem. Cebulki umieszcza się w glebie na głębokości 5-6 cm, w odstępach co 6-7 cm. Sadząc samotne cebulki, należy zwracać szczególną uwagę, aby skierowane były one ostrym wierzchołkiem ku górze – w przeciwnym razie kwiat się nie rozwinie. Zaraz po zasadzeniu zagon należy obficie podlać.

Śnieżyczki jako takie nie potrzebują żadnej specjalnej pielęgnacji, ale częstym błędem jest usuwanie ich liści po przekwitnięciu kwiatów. Tymczasem, w zielonych częściach rośliny wciąż jeszcze zachodzi proces fotosyntezy, który wzmacnia cebulki i pozwala się im lepiej rozwijać. Liści pozbywać się można więc dopiero, gdy pożółkną i zeschną.
Polana usłana przebiśniegami, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie przebiśniegów


Przebiśniegi kwitną w okresie, gdy ziemia zwykle jest mokra, a upały zwykle nie doskwierają, więc z wyjątkiem okresów ekstremalnej pogody, można je śmiało pozostawić samymi sobie. Podlewanie ma sens tylko przy wyjątkowej suszy.

Jeśli chodzi o nawóz, to śnieżyczki poradzą sobie bez niego, zwłaszcza, jeśli posadzimy je we wzbogaconej kompostem glebie. Wielu ogrodników zaleca jednak podlewanie cebulek w zimie płynnym kompostem, aby zagwarantować pełną siłę kwitnienia wczesną wiosną. Jedną dawkę nawozu można również podać roślinom zaraz po przekwitnięciu, aby maksymalnie wzmocnić cebulki. Przebiśniegi da się również sadzić w donicach, ale, jak to zwykle bywa, bez naturalnej regulacji warunków hydrologicznych w glebie, uprawa jest nieco trudniejsza. Kwiatom należy zapewnić nie tylko drenaż, ale także regularne podlewanie połączone z okresowym nawożeniem – inaczej doniczka szybko przestanie być ozdobą tarasu czy balkonu.

Rozmnażanie przebiśniegów


Przebiśniegi mają wspaniałą właściwość łatwego spontanicznego rozmnażania się i stworzywszy im dobre warunki, można łatwo doczekać się całego dywanu śnieżnobiałych kwiatów. Jeśli chcesz mieć jednak kontrolę nad rozmnażaniem i planujesz rozwinąć uprawę w innym miejscu ogrodu, możesz zdecydować się na podzielenie rośliny. W tym celu wykopuje się kępkę śnieżyczek wraz cebulkami zaraz po przekwitnięciu i dzieli ręcznie na kilka kawałków, tak, aby w każdym znalazła się nienaruszona cebulka. Nowe rośliny natychmiast umieszczamy w ziemi i obficie podlewamy.

Ochrona przebiśniegów


Przebiśniegi to kwiaty na swój sposób fenomenalne – w ich cebulkach znajdują się specjalne białka o działaniu przeciwmrożącym, które uniemożliwiają kryształkom lodu zniszczenie tkanki rośliny. Niezależnie od srogości zimy potrafią więc one przetrwać bez problemu w glebie i na wiosnę odrodzić się w niezmienionej postaci.

Niestety, przebiśniegom może dać się we znaki szara pleśń, która objawia się szarym nalotem na liściach i łodygach, Choroba postępuje bardzo szybko i wymaga radykalnego oprysku fungicydem, nawet dwa razy w tygodniu. Jeśli sytuacja wymknęła się spod kontroli, a nie chcemy przesadzać z chemią w ogrodzie, można po przekwitnięciu wykopać zainfekowane cebulki i zanurzyć w wodzie o temperaturze 44 stopni oC lub 95% roztworze etanolu. Prewencja chorób grzybicznych obejmuje zapewnienie roślinom drenażu oraz usuwanie na bieżąco martwych części roślin oraz chwastów.
Przebiśniegi są wyjątkowo odporne na ziemno i mróz, fot. shutterstock

Zastosowanie przebiśniegów


Przebiśniegi spełniają w ogrodzie niezwykłą rolę – gdy zieleń jest jeszcze skąpa, a krajobraz poszarzały, rozjaśniają zagony ożywczą mieszanką soczystej zieleni i śnieżnej bieli. Z racji na delikatność samego kwiecia, efekt jest wydatny pod warunkiem odpowiedniego zagęszczenia kwiatów. Zwykle dopiero po kilku latach uprawy można doczekać się gęstego dywanu ze śnieżyczek, ale, jak wyżej wspomniano, cebulki warto sadzić w gęstych skupiskach. Uprawa w doniczkach jest możliwa, ale często kończy się niepowodzeniem, więc lepiej jest wysadzać rośliny do ziemi.

Najczęściej sadzimy przebiśniegi w kępkach pod drzewami o wysokim nagim pniu, pod żywopłotami i krzewami, rzadziej na okraju zagonów, gdzie może brakować im cienia. Bardzo uroczo śnieżyczki prezentują się również jako wysepki w trawniku, które utrudniają co prawda koszenie, ale dodają ogrodowi rustykalnego czaru. Z czasem, będą się one jednak rozmnażać i mogą pokryć większe obszary wokół domu.

Jako ciekawostkę warto podać, że zawarta w pospolitych przebiśniegach substancja zwana galantaminą wykorzystywana jest z zaskakującą skutecznością do opóźniania rozwoju choroby Alzheimera.
Oprócz zwykłych przebiśniegów do wczesnowiosennych ogrodów można też zaprosić inne, bardziej oryginalne gatunki, takie jak gigantyczne G. elwesii czy G. plicatus o zdobnych szarozielonych liściach. Ponadto w ofercie ogrodniczej są różnorodne kultywary o różniących się kształtach i wielkościach kwiatostanów, łącznie z pełnymi kwiatami (Galanthus nivalis f. pleniflorus). Wziąwszy pod uwagę jak odporne i łatwe w uprawie są przebiśniegi, szkoda pozbawiać się tego wyjątkowego zwiastuna nadchodzącej wiosny!
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

1. “https://www.telegraph.co.uk/gardening/how-to-grow/why-we-all-love-snowdrops-so-much/”; data dostępu:
2. “http://www.nhm.ac.uk/natureplus/blogs/wildlife-garden/2014/01/27/snowdrop-history”; data dostępu:
3. “https://www.easytogrowbulbs.com/pages/snowdrops-galanthus-planting-guide”; data dostępu:
4. “https://www.lovethegarden.com/plant-finder/bulbs/snowdrop”; data dostępu:
5. “http://www.botanic.cam.ac.uk/Botanic/NewsItem.aspx?p=27&ix=119”; data dostępu:
6. “https://www.rhs.org.uk/advice/profile?PID=247”; data dostępu:

Ocena (3.3) Oceń: