Gołąbek fiołkowozielony (Russula ionochlora)

Wstęp
Gołąbek fiołkowozielony to jeden ze smaczniejszych i piękniejszych przedstawicieli rodziny gołąbkowatych Russulaceae.
Sezon
Gołąbek fiołkowozielony wytwarza owocniki latem, od czerwca–lipca do września–października.
Występowanie
Gołąbek fiołkowozielony podawany był z Europy, płn. Afryki, wschodniej Syberii oraz Ameryki Północnej.
Najważniejszym partnerem mikoryzowym tego grzyba jest buk. O wiele rzadziej tworzy mikoryzę z lipą, leszczyną, grabami i dębami. Preferuje gleby piaszczyste, świeże, kwaśne, ubogie w wapń, a bogate w próchnicę. W Polsce i krajach sąsiednich najczęściej rośnie w tzw. buczynach kwaśnych, szczególnie w miejscach prześwietlonych. Niekiedy trafia się w grądach, jedlinach, a nawet parkach.
Wygląd
Owocnik gołąbka fiołkowozielonego jest mięsisty, o bajecznie kolorowym kapeluszu, wypukły, z wiekiem rozpostarty, najczęściej barwy zielonofioletowej jak wskazuje epitet gatunkowy.
Blaszki ostre, lekko rozwidlone, u młodych białe, u dojrzalszych kremowe i kruche.
Kapelusz 4-8 (10) cm średnicy, zazwyczaj o nieco falistych, prostych i tępych brzegach, za młodu kulisty, u starszych owocników spłaszczony. Skórka lśniąca, gładka, daje się ściągnąć do połowy kapelusza, w pasie zielonym delikatnie zamszowata, w pasie fiołkowym błyszcząca.
Trzon cylindryczny, u młodych owocników solidny i pełny w środku, u starszych pusty i nieco zdeformowany. Mierzy zwykle 3-7 cm wysokości, a 1-2 cm grubości. Zwykle koloru białego, czasem jasno fioletowy.
Miąższ biały, jedynie u podstawy może nieco żółknąć, nie przebarwia się po nacięciu, o przyjemnym, lekko kwaśnym, jakby owocowym smaku. Woń ledwo wyczuwalna, też owocowa. Siarczan żelaza przebarwia go na różowo-czerwono; z gwajakiem albo wcale nie reaguje albo reaguje bardzo różnie.
Wysyp zarodników kremowobiały lub bardzo jasnobrązowy. Spory gołąbka fiołkowozielonego są jajowate, amyloidalne, z nielicznymi łącznikami, pozbawione pory rostkowej, z częstym u gołąbków siatkowato brodawkowatym, miejscami grzebieniastym i paciorkowatym urzeźbieniem, wyposażone w długie brodawki (do 0,5 µm), mierzą 6,5–7,5 µm x 5–6 µm.
Do g. fiołkowozielonego (g. papuziego) łudząco podobne bywają gołąbki: gołąbek zielonawofioletowy R. cyanoxantha i gołąbek szary R. grisea.
Właściwości
Gołąbek fiołkowozielony jest grzybem jadalnym i smacznym.
Zastosowanie
Gołąbek fiołkowozielony jak większość przedstawicieli rodzaju Russula o miłym smaku doskonale nadaje się do suszenia, gotowania, smażenia, kiszenia i marynowania. Zwykle spożywa się go w mieszankach z innymi grzybami o przyjemniejszym smaku. Mimo braku własności toksyczności i całkiem przyjemnego (jak na gołąbek) smaku nie został dopuszczony do obrotu handlowego na targowiskach ani zbioru na skalę przemysłową w Polsce i krajach skandynawskich, z uwagi na ryzyko pomylenia go ze śmiertelnie trującym muchomorem sromotnikowym jak również bardzo podobnymi morfologicznie i ekologicznie gołąbkami o działaniu silnie przeczyszczającym.