Gołąbek fiołkowozielony - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki gołąbkowce gołąbkowate gołąbek Gołąbek fiołkowozielony
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Gołąbek fiołkowozielony (Russula ionochlora)

Nazywana/y także: gołąbek papuzi, surojadka papuzia
Gołąbek fiołkowozielony. Źródło: James Lindsey at Ecology of Commanster / CC BY-SA
Spis treści

Wstęp

Gołąbek fiołkowozielony to jeden ze smaczniejszych i piękniejszych przedstawicieli rodziny gołąbkowatych Russulaceae.

Sezon

Gołąbek fiołkowozielony wytwarza owocniki latem, od czerwcalipca do wrześniapaździernika.

Występowanie

Gołąbek fiołkowozielony podawany był z Europy, płn. Afryki, wschodniej Syberii oraz Ameryki Północnej.

Najważniejszym partnerem mikoryzowym tego grzyba jest buk. O wiele rzadziej tworzy mikoryzę z lipą, leszczyną, grabami i dębami. Preferuje gleby piaszczyste, świeże, kwaśne, ubogie w wapń, a bogate w próchnicę. W Polsce i krajach sąsiednich najczęściej rośnie w tzw. buczynach kwaśnych, szczególnie w miejscach prześwietlonych. Niekiedy trafia się w grądach, jedlinach, a nawet parkach.

Wygląd

Owocnik gołąbka fiołkowozielonego jest mięsisty, o bajecznie kolorowym kapeluszu, wypukły, z wiekiem rozpostarty, najczęściej barwy zielonofioletowej jak wskazuje epitet gatunkowy.

Blaszki ostre, lekko rozwidlone, u młodych białe, u dojrzalszych kremowe i kruche.

Kapelusz 4-8 (10) cm średnicy, zazwyczaj o nieco falistych, prostych i tępych brzegach, za młodu kulisty, u starszych owocników spłaszczony. Skórka lśniąca, gładka, daje się ściągnąć do połowy kapelusza, w pasie zielonym delikatnie zamszowata, w pasie fiołkowym błyszcząca.

Trzon cylindryczny, u młodych owocników solidny i pełny w środku, u starszych pusty i nieco zdeformowany. Mierzy zwykle 3-7 cm wysokości, a 1-2 cm grubości. Zwykle koloru białego, czasem jasno fioletowy.

Miąższ biały, jedynie u podstawy może nieco żółknąć, nie przebarwia się po nacięciu, o przyjemnym, lekko kwaśnym, jakby owocowym smaku. Woń ledwo wyczuwalna, też owocowa. Siarczan żelaza przebarwia go na różowo-czerwono; z gwajakiem albo wcale nie reaguje albo reaguje bardzo różnie.

Wysyp zarodników kremowobiały lub bardzo jasnobrązowy. Spory gołąbka fiołkowozielonego są jajowate, amyloidalne, z nielicznymi łącznikami, pozbawione pory rostkowej, z częstym u gołąbków siatkowato brodawkowatym, miejscami grzebieniastym i paciorkowatym urzeźbieniem, wyposażone w długie brodawki (do 0,5 µm), mierzą 6,5–7,5 µm x 5–6 µm.

Do g. fiołkowozielonego (g. papuziego) łudząco podobne bywają gołąbki: gołąbek zielonawofioletowy R. cyanoxantha i gołąbek szary R. grisea.

Właściwości

Gołąbek fiołkowozielony jest grzybem jadalnym i smacznym.

Zastosowanie

Gołąbek fiołkowozielony jak większość przedstawicieli rodzaju Russula o miłym smaku doskonale nadaje się do suszenia, gotowania, smażenia, kiszenia i marynowania. Zwykle spożywa się go w mieszankach z innymi grzybami o przyjemniejszym smaku. Mimo braku własności toksyczności i całkiem przyjemnego (jak na gołąbek) smaku nie został dopuszczony do obrotu handlowego na targowiskach ani zbioru na skalę przemysłową w Polsce i krajach skandynawskich, z uwagi na ryzyko pomylenia go ze śmiertelnie trującym muchomorem sromotnikowym jak również bardzo podobnymi morfologicznie i ekologicznie gołąbkami o działaniu silnie przeczyszczającym.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Bibliografia
  1. Arora D. 1986.; "Mushrooms demystified: a comprehensive guide to the fleshy fungi."; Ten Speed Press, Berkeley.;
  2. Bon M. 2005.; "Pareys Buch der Pilze."; Franckh-Kosmos Verlag, Stuttgart.;
  3. Fluck M. 1996.; "Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie."; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia.;
  4. Gerhardt E. 2006.; "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków."; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa.;
  5. Gumińska B., Wojewoda W. 1985.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
  6. Kasom G., Karadelev M. 2012.; "Survey of the family Russulaceae (Agaricomycetes, Fungi) in Montenegro."; Acta Botanica Croatica 71 (2): 1–14.;
  7. Krieglsteiner G., Gminder A., Winterhoff W. 2000.; "Die Großpilze Baden-Württembergs. Band 2: Ständerpilze: Leisten-, Keulen-, Korallen- und Stoppelpilze, Bauchpilze, Röhrlings- und Täublingsartige."; Ulmer Verlag, Stuttgart.;
  8. Skirgiełło A. 1998.; "Gołąbek (Russula). w: Grzyby (Mycota), tom 20. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), gołąbek (Russula)."; Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.;
  9. Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań.;
  10. Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;
  11. Zotti M. 2008.; "The macrofungal checklist of Liguria (Italy)."; Mycotaxon 105: 167-170.;
4.5/5 - (17 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments