Muchomor srebrzysty - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki pieczarkowce muchomorowate muchomor Muchomor srebrzysty
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Muchomor srebrzysty (Amanita mairei)

Nazywana/y także: mglejarka srebrzysta, gryzetka srebrzysta, podsadka srebrzysta
Muchomor srebrzysty, fot. shutterstock
Spis treści

Wstęp

Muchomor srebrzysty jest dość rzadkim w Europie Środkowej grzybem z rodziny muchomorowatych Amanitaceae, włączanym zazwyczaj do sekcji mglejarek (gryzetek) Vaginatae.

Sezon

Muchomor srebrzysty zawiązuje owocniki latem i „babim latem”, od czerwca do września.

Występowanie

Muchomor srebrzysty zasiedla lasy liściaste, łąki, pastwiska i ugory, w Europie Środkowej niemal wyłącznie na glebach wapiennych. Podawany przede wszystkim z południa Europy.

W krajach śródziemnomorskich najważniejszymi partnerkami mikoryzowymi tego muchomora są tamtejsze sosny. W Polsce i Niemczech zwykle lipy, dęby lub graby.

Wygląd

Owocniki muchomora srebrzystego są średniej wielkości, z kapeluszem 50-90 mm średnicy, a trzonem grubym na 10-20 mm i wysokim na takoż na 50-90  mm.

Blaszki gęsto ustawione, albo wolne, albo wąsko przyrosłe, nierzadko widlaste, o gładkich ostrzach. U młodych owocników obłócznia biała, u starszych szarawa.

Kapelusz muchomora srebrzystego zawsze jest gładki, dzwonkokształtny bądź rozpostarty, w wielorakich odcieniach szarości i brązów przechodzących w fiolety, czernie lub zgniłą oliwkową zieleń, nigdy natomiast nie bywa metalicznie lśniący ani czysto szary. Skraj kapelusza prążkowany. Mleczka nie wydziela.

Nóżka walcowata, centralna, biała z zygzakowatym wzorkiem, o kulistawej podstawie, zwężająca się ku wierzchołkowi, z długo utrzymującymi się, białymi pozostałościami pochwy. Brak pierścienia.

Miąższ o przyjemnej, grzybowej woni. Kruchy w dotyku. Smak dość łagodny, ale daleko mu do wybornego smaku borowików, koźlarzy czy pieczarek.

Wysyp spor biały. Zarodniki m. srebrzystego są jajowate lub szeroko jajowate, o dość zróżnicowanych wymiarach, od 9,5 do 14,0, a nawet do 17,5 na 6,6 – 11,5 μm.

Muchomor srebrzysty w przeciwieństwie do większości mglejarek czasem posiada sprzążki bazalne u nasady podkładek.

Bardzo podobny bywa muchomor szarawy  A. vaginata. Jest on jednak delikatniejszy, mniejszy, bardziej matowy, a zarazem bogatszy w odcienie szarości od muchomora srebrzystego.

Kulistawa, rozszerzająca się ku dołowi, a wyrosła z białej, płatowatej pochwy podstawa nóżki, brak pierścienia na trzonie oraz wyraźne prążkowanie kapelusza pozwalają całkiem nieźle odróżniać mglejarki, w tym m. srebrzyste i ww. muchomory szarawe od ich dalszych, śmiertelnie trujących kuzynów: muchomorów sromotnikowych (zielonawych) A. phalloides i jadowitych A. virosa. Smakowi nie należy ufać, gdyż ten jest całkiem miły u muchomorów sromotnikowych.

Właściwości

Choć należy do rodzaju muchomor to po starannym ugotowaniu i odlewaniu wody bywa jadany. Jednak ze względu na podobieństwo do trujących kuzynów,  lepiej go nie zbierać. Muchomor srebrzysty odznacza się dość podobnym składem chemicznym, a co za tym idzie walorami kulinarnymi i zdrowotnymi jak inne grzyby jadalne. Z cukrów prostych i polialkoholi zawiera dużo mannitolu i trehalozy. Swój aromat zawdzięcza wielonienasyconym kwasom tłuszczowym. Dzięki likopenowi, tokoferolowi (witaminie E), fenolokwasom i kwasowi cytrynowemu dość dobrze oczyszcza organizm z wolnych rodników.

Zastosowanie

W Polsce brak tradycji spożywania mglejarek, w tym muchomorów srebrzystych. W państwach romańskich południa Europy są to jedne z bardziej lubianych grzybów, nie ustępujące popularnością borowikom czy niektórym gołąbkom o przyjemnym, słodkawym smaku. Kruchość oraz łamliwość utrudnia transport i handel mglejarkami.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż
Bibliografia
  1. Angelini P., Bistocchi G., Arcangeli A., Venanzoni R. 2012.; "Preliminary check-list of the Macromycetes from Collestrada forest ecosystems in Perugia (Italy)."; Mycotaxon 120: 505-506.;
  2. Gerhardt E. 2006.; "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków."; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa.;
  3. Gumińska B., Wojewoda W. 1988.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
  4. Leal A., Barros L., Barreira J., Sousa M., Martins A., Santos-Buelga C., Ferreira I. 2013.; "Portuguese wild mushrooms at the “pharma–nutrition” interface: nutritional characterization and antioxidant properties."; Food Research International 50(1): 1-9.;
  5. Lohmeyer T., Kũnkele U. 2006.; "Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie."; Wyd. Parragon, Warszawa.;
  6. Loizides M., Bellanger J., Yiangou Y., Moreau P. 2018.; "Preliminary phylogenetic investigations into the genus Amanita (Agaricales) in Cyprus, with a review of previous records and poisoning incidents."; Documents Mycologiques 37: 201-218.;
  7. Lukić N. 2008.; "The distribution and diversity of Amanita genus in central Serbia."; Kragujevac Journal of Science 30: 105-115.;
  8. Martins A., Reis F., Leal A., Ferreira I. 2013.; "Chemical characterization of four widely appreciated edible mycorrhizal mushrooms: nutrients and bioactive compounds. In: The 7th International Workshop on Edible Mycorrhizal Mushrooms."; July 30th-August 3rd, 2013 (pp. 57-58).;
  9. Mirek Z. (red.) 2006.; "Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski."; Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, Kraków.;
  10. Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań.;
4.8/5 - (6 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Nie odchodź jeszcze!

Na ekologia.pl znajdziesz wiele ciekawych artykułów i porad, które pomogą Ci żyć w zgodzie z naturą. Zostań z nami jeszcze chwilę!