Ogórek warzywo - kalorie, właściwości i witaminy | ekologia.pl
Ekologia.pl Styl życia Ekologiczna żywność Ogórek warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze

Ogórek warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze

„Sezon ogórkowy”, to nie tylko czas zbiorów tego warzywa. Tym mianem określamy także przestój w życiu kulturalnym i politycznym. Ogórek jest silnie zakorzeniony nie tylko w polskiej kulturze, na co wskazuje (na przykład) frazeologia, lecz także w kuchni i kosmetyce. W jaki sposób ogórek składający się niemalże wyłącznie z wody może działać cuda dla naszej urody, a także być jedną za najpopularniejszych zakąsek i obowiązkowym składnikiem śniadaniowej kanapki czy obiadu?

fot. shutterstock

fot. shutterstock
Spis treści

Ogórek (Cucumis L.) należy do rodziny dyniowatych. Wyróżnia się aż 53 gatunki tego warzywa, przy czym typowym przedstawicielem jest Cucumis sativus.

Ogórek stary jak świat

Ogórek to jedno z najstarszych warzyw na świecie. Źródła historyczne podają różne informacje co do daty, którą można uznać za początek jego uprawy, jednak uznaje się, że zaczęto go hodować aż 4000 lat temu. Pochodzi z Indii, gdzie do dzisiaj można spotkać jego dziko rosnące odmiany. Etymologia nazwy tej rośliny wskazuje na jej aryjskie, greckie, arabskie i ormiańskie korzenie. Biblia określa ogórek mianem warzywa „egipskiego”. Starożytni Grecy wierzyli, że spożywanie tej rośliny poprawia rozum i uspokaja serce, tłumiąc namiętność. Rzymianie z kolei docenili walory smakowe ogórka i spożywali go w formie przekąsek o właściwościach orzeźwiających. W Polsce ogórki pojawiły się już w wieku dziewiątym, dzięki handlowi z Bizancjum i do dzisiaj są jednym z najchętniej kupowanych warzyw, tak, jak ziemniaki czy kapusta. Pod koniec wieku piętnastego ogórki trafiły z Europy do Ameryki, dzięki Kolumbowi, który przywiózł je ze swojej podróży i zasadził na wyspie Haiti. W czasach współczesnych ogórki uprawia się niemal na całym świece. Wyjątek stanowi Antarktyda. W Norwegii, ze względu na niekorzystny klimat, specjalne odmiany tych warzyw hoduje się w szklarniach.

Trzy wcielenia ogórka

W uprawie ogórki dzieli się na trzy kategorie:

  • ogórki gruntowe, nadające się do kiszenia, mają szorstką skórkę pokrytą włoskami. Ich maksymalna długość to 15 cm;
  • korniszony – są niewielkich rozmiarów, nie przekraczają 6 cm i świetnie nadają się do marynowania;
  • ogórki szklarniowe – rosną nawet do 30 cm i mają gładką skórkę, pozbawioną chropowatości. Najczęściej spożywa się je w sałatkach.
Jeden surowy ogórek (300 g) zawiera:
 

  • Kalorie: 45
  • Tłuszcz całkowity: 0 g
  • Węglowodany: 11 g
  • Woda: 287 g
  • Białko: 2 g
  • Błonnik: 2 g
  • Witamina C: 14% ZDS
  • Witamina K: 62% ZDS
  • Witamina A: 6% ZDS
  • Witamina B6: 6% ZDS
  • Kwas pantotenowy: 8% ZDS
  • Magnez: 10% ZDS
  • Potas: 13% ZDS
  • Mangan: 12% ZDS
  • Cholina 18,1 mg

*ZDS – Zalecane Dziennie Spożycie

Tabela opracowana na podstawie: https://nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2439/2

Jakie witaminy ma ogórek?

Ogórek jest warzywem, które, niczym arbuz, składa się w ponad 90 proc. z wody (100 gram to tylko 8 kalorii). Jako skromny dodatek występują w nim tłuszczem, białko, węglowodany, błonnik, sole mineralne – cynk, fosfor, magnez, potas, sód, wapń i żelazo oraz witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C, E i K. O ile nie można przypisać tej roślinie znaczących, z punktu widzenia medycyny, właściwości, o tyle w kosmetyce nie ma sobie równych.

Kosmetyki pielęgnacyjne zawierające w sobie wyciąg z ogórka są szczególnie polecane do cery tłustej i trądzikowej, jako że wykazują działanie kojące, delikatnie oczyszczające i ściągające, zaś jego orzeźwiający, świeży zapach sprawia, że można go znaleźć w składzie wielu perfum.

 

Ogórek gruntowy, fot. shutterstock

Ogórek skrytym pogromcą witaminy C?

Niektórzy badacze uważają że zawarty w świeżym ogórku enzym – askorbinaza – niszczy witaminę C. Z tego względu narodziła się opinia, że łączenie go z pomidorem czy papryką jest gwarantem pozbawienia „zdrowej” sałatki całego potencjału kwasu askorbinowego. Czy rzeczywiście askorbinaza ma aż tak niszczycielski wpływ na jakość pozostałych warzyw? Nie wiadomo. Jednak, jako że działanie enzymu można zneutralizować środowiskiem kwaśnym, bezpieczniej jest dodawać do mieszanek warzywnych ogórki kiszone albo dolewać do nich ocet.

Ogórki kiszone kontra ogórki surowe

Dodatkowym argumentem przekonującym do umieszczania na talerzu ogórków kiszonych lub korniszonów zamiast surowych (które z kolei możemy spożytkować do pielęgnacji skóry) jest to, że w takiej postaci są one mniej kaloryczne. Proces fermentacji powoduje bowiem przekształcenie węglowodanów w kwas mlekowy, dzięki czemu kiszone warzywa dostarczają nam o wiele mniej cukrów i – co istotne – są lżej strawne. Okazuje się więc, że bogactwo wody zawarte w ogórkach ma dużo więcej zalet niż mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać.

Ogórek na obrzęki

Osoby, które spożywają dużo soli i mają skłonności do nadmiernego magazynowania wody w organizmie, które prowadzi do przyrostu wagi, złego samopoczucia i powstawania obrzęków, powinny włączyć ogórki do swojej diety. Woda w nich zawarta paradoksalnie pomoże się pozbyć tej nadwyżki, dzięki oczyszczeniu ciała z toksyn i przyspieszeniu metabolizmu.

Ogórek strażnikiem równowagi kwasowo-zasadowej organizmu

Zakwaszenie organizmu objawia się chronicznym zmęczeniem, problemami ze skupieniem uwagi, słabą pamięcią i złym stanem cery. Osoby, które zauważyły u siebie podobne objawy, powinny zacząć jeść ogórki, z racji tego, że należą one do warzyw zasadotwórczych, a więc ich spożywanie pomaga organizm odtruć i odkwasić.

Ogórkowy detoks

Charakterystyczna miętowo-zielona barwa ogórka występuje dzięki obecności chlorofilu. Barwnik ten, poza walorami czysto estetycznymi, wykazuje działanie detoksykacyjne łącząc się ze szkodliwymi związkami, dzięki czemu o wiele mniejsza ich ilość ma kontakt z tkankami organizmu.

Ogórki wspomagają odchudzanie

Ogórki mogą potencjalnie pomóc schudnąć na kilka różnych sposobów. Przede wszystkim są niskokaloryczne. Jeden, cały 300-gramowy ogórek zawiera tylko 45 kalorii, co oznacza to, że możesz jeść ogórki bez obawy, że wpłyną negatywnie na naszą wagę. Ponadto wysoka zawartość wody w ogórkach może również pomóc w utracie wagi. Analiza 13 badań obejmujących 3628 osób (Nutrients. 2016) wykazała, że spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości wody i niskiej zawartości kalorii wiązało się ze znacznym spadkiem masy ciała.

Chłodnik ogórkowy, fot. shutterstock

Ogórek jako przekąska, zakąska i danie główne

Jak wiemy, w polskiej kuchni ogórki są bardzo rozpowszechnione. Mamy zupę ogórkową, spożywamy je na surowo, w mizerii ze śmietaną, w formie kiszonej – z dodatkiem aromatycznych przypraw – a także jako warzywo konserwowe. Warto też wspomnieć, że mały ogórek – korniszon – jest w naszym kraju – obok śledzia – najpopularniejszą zakąską do wódki. Bywa, że ogórek w smaku jest gorzki – niczym alkohol, z którym tak chętnie jest łączony – za ten posmak odpowiadają kukurbitacyny. Ich najwyższe stężenie występuje w warzywach uprawianych w okresie długotrwałej suszy, na glebie, która posiada niewiele azotu. Dla gwarancji dobrego smaku warto zatem zaopatrywać się w ogórki u zaufanego sprzedawcy albo, w miarę możliwości, hodować je samemu.

Aromatyczny chłodnik ogórkowy

Składniki (porcja dla 2 osób):

  • 2 ogórki szklarniowe
  • szczypta czosnku niedźwiedziego
  • 2 łyżki drobno posiekanego kopru
  • 400 g gęstego jogurtu naturalnego
  • sól himalajska
  • pieprz
  • 4 jajka zerówki

Przygotowanie:
Ogórki myjemy, obieramy i ścieramy na tarce o dużych oczkach, a następnie wrzucamy je do miski i mieszamy z czosnkiem i jogurtem. Do smaku całość przyprawiamy solą, pieprzem i koperkiem, po czym wstawiamy danie do lodówki na około godzinę. W międzyczasie gotujemy jajka, następnie obieramy je ze skorupek i kroimy na ćwiartki. Chłodnik serwujemy mocno schłodzony wraz z ugotowanymi na twardo jajkami.
Smacznego!

Zielony ogórek – dlaczego warto go jeść?

Choć powszechnie uważany za warzywo, ogórek jest w rzeczywistości owocem. Jest bogaty w korzystne składniki odżywcze, a także pewne związki roślinne i przeciwutleniacze, które mogą pomóc w leczeniu, a nawet zapobieganiu niektórym schorzeniom. Ponadto ogórki są niskokaloryczne i zawierają dużą ilość wody i rozpuszczalnego błonnika, co czyni je idealnymi dodatkami do zdrowej i pełnowartościowej diety.

 

Ekologia.pl (Alicja Chrząszcz)
Bibliografia
  1. University of Michigan, Robyn J. Burnham; “Cucumis sativus”; climbers.lsa.umich.edu; 2019-05-31;
  2. Anne Guillot; “10 Amazing Health Benefits of Cucumbers ”; huffpost.com; 2019-05-31;
  3. Jessie Szalay; “Cucumbers: Health Benefits & Nutrition Facts”; livescience.com; 2019-05-31;
  4. Mukherjee PK i in; “Phytochemical and therapeutic potential of cucumber”; ncbi.nlm.nih.gov; 2019-05-31;
  5. H. Murad, M.A. Nyc; “Evaluating the potential benefits of cucumbers for improved health and skin care ”; jarcp.com; 2019-05-31;
4.6/5 - (22 votes)
Subscribe
Powiadom o
3 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Ogórek zaczęto uprawiać 400 lat temu, a na naszych terenach był już hodowany w IX wieku. Niesamowity ten ogórek :)
Chyba zero uciekło ;)

Smacznego!

Zakwaszony organizm to chyba zmora wielu w dzisiejszych czasach, mnie też nie ominą ten problem niestety :( ja skorzystałam z pakietu oczyszczanie i odkwaszanie w Sanatorium Medical Sensus w Polanicy- Zdrój, szczerze polecam gdyby ktoś chciał połączyć przyjemne z pożytecznym .

Świetna sprawa z tym naszym ogórkiem, może być idealna bazą do soków oczyszczających. Piję takie codziennie z mojej wyciskarki:
– seler naciowy
– jabłko
– jarmuż lub szpinak
– cytryna
– ogórek właśnie
ilości według uznania, smacznego!