Kazuar mniejszy (Casuarius bennetti)

Kazuar mniejszy to gatunek dużego ptaka-nielota z rodziny kazuarów. Jego nazwa gatunkowa odnosi się do względnej wielkości tego ptaka w odniesieniu do innych kazuarów – jest najmniejszym przedstawicielem tej rodziny.

Kazuar mniejszy to gatunek endemiczny, a więc jego obecność jest ściśle ograniczona geograficznie. Może je spotkać tylko na wyspie Nowa Gwinea. Większość ptaków zamieszkuje Papuę Nową Gwineę, po wschodniej stronie wyspy. Obecnie można je także spotkać na pobliskich wyspach (Nowej Brytanii i Yapen), ale nie stanowią one naturalnego siedliska tego gatunku i znalazły się tam zapewne pod wpływem działań człowieka (szczególnie handlem kazuarami).

Kazuar mniejszy żyje na terenach górskich, na dużych wysokościach – do 3000 metrów. Preferuje strome góry, które są gęsto porośnięte lasami subtropikalnymi oraz tropikalnymi.

Kazuary karłowate są najmniejszymi przedstawicielami rodziny kazuarów (Casuariidae), do której należą jednak jedne z największych ptaków na świecie. Mają około 99 do 135 cm długości mierzonej do czubka głowy. Masa ciała tych ptaków wynosi zazwyczaj 18 kg. Kazuary mają niewielkie skrzydła. Nie potrafią latać. Wyjątkową cechą kazuarów jest występowanie na głowie charakterystycznej struktury kostnej, nazywanej hełmem lub kaskiem. Przypomina ona z wyglądu sporą narośl na czubku głowy. Istnieje parę teorii odnośnie funkcji spełnianej przez ten hełm. Początkowo myślano, że pomaga przedzierać się przez gęste zarośla w dżungli. Obecnie naukowcy twierdzą, że przydaje się on ptakom w trakcie poszukiwania pożywienia, ponieważ może im ułatwiać przekopywanie piasku i żwiru na podłożu. U dorosłych osobników pióra na wierzchu ciała są czarne, u młodych mają brunatny kolor. Na głowie i szyi nie ma w ogóle piór, a skóra w tych miejscach ma kolor niebiesko-czerwony. Kazuary karłowate, w przeciwieństwie do ich bliskich krewnych, nie mają kolorowych „korali” zwisających z szyi. Solidne i mocne nogi są również pozbawione piór. Taka budowa umożliwia tym ptaków rozwijanie ogromnych prędkości w biegu (nawet do 50 km/h) oraz bardzo wysokie podskoki (do pięciu metrów). Kazuary karłowate mają trzy palce, środkowy jest najdłuższy. Na najbardziej wewnętrznym palcu występuje powiększony pazur, który może mieć do 10 cm długości. Samice i samce są monomorficzne, czyli zbliżone wyglądem, chociaż samice są nieco większe od samców, mają także pokaźniejsze hełmy.

Niewiele wiadomo o rozrodzie kazuarów mniejszych. Jednak przeprowadzono więcej badań nad pokrewnym gatunkiem, Casuarius casuarius, powszechnie znanym jako kazuar południowy. W ciągu roku zwierzęta te prowadzą samotniczy tryb życia, ale w miarę zbliżania się sezonu lęgowego samice kazuarów południowych staną się bardziej tolerancyjne wobec samców. Między majem a czerwcem łączą się w pary. Kiedy samica jest gotowa do składania jaj, para znajduje miejsce lęgowe. Przed przystąpieniem do kopulacji samiec wykonuje specyficzny taniec godowy – tańczy wokół samicy w kółko, nadymając przy tym gardło oraz wydając serię niskich, grzmiących okrzyków. Po takim tańcu samica dopuszcza do siebie samca i następuje szybka kopulacja. Niedługo potem samica składa jaja, zazwyczaj od czterech do sześciu. W niewoli C. casuarius kopuluje między złożeniem każdego jaja. Co ciekawe, u tego gatunku występuje poliandryczny system rozrodczy, czyli odmiana poligamii, w której samica kopuluje z wieloma samcami. Po złożeniu jaj samca kazuara przestaje się nimi zajmować i poszukuje kolejnego samca do kopulacji. Tymczasem jej pierwszy partner zajmuje się wysiadywaniem jaj. Pisklęta wykluwają się po około 49-52 dniach i również tylko samiec zajmuje się ich wychowaniem i karmieniem. Osiągają samodzielność po 7-16 miesiącach, a dojrzałość seksualną po około czterech latach. Kazuary są bardzo długowiecznymi ptakami, mogą dożyć do 40 lat w niewoli, a niektórzy badacze twierdzą, że w naturze mogą żyć nawet 60 lat, choć nie udało się jak dotąd potwierdzić tych przypuszczeń.

Kazuary mniejsze to płochliwe ptaki, rzadko widywane na wolności. Są aktywne w ciągu dnia, spędzając czas na poszukiwaniu pożywienia. Zwykle spotyka się je pojedynczo lub w parach, a czasami w małych grupach. Jeśli zostaną osaczone, będą się bronić potężnymi kopniakami.

Kazuar mniejszy żywi się głównie owocami, które zrywają z krzewów lub zbierają z ziemi. Ptak ten wyszukuje również spośród gleby i liści innych źródeł pożywienia, takich jak grzyby, owady, rośliny i małe kręgowce, w tym jaszczurki i żaby.