Kozica tatrzańska (Rupicapra rupicapra tatrica)

Występowanie

Kozica tatrzańska zamieszkuje wyłącznie Tatry po polskiej i słowackiej stronie granicy (populacje zamieszkujące okolice sudeckiego Śnieżnika należą do podgatunku nominatywnego, nie są to kozice tatrzańskie). Największe koncentracje kozic w Tatrzańskim Parku Narodowym obserwuje się w masywie czerwonych Wierchów wraz z Giewontem, w rejonie Kasprowego Wierchu i Świnicy oraz okolice Doliny Pięciu Stawów.

Wygląd

Nieduży ssak kopytny. Oczy i uszy duże. Tęczówka brązowa. Źrenica pozioma. Od nozdrzy po uszy biegnie ciemny pas. Rogi krótkie, hakowate, skierowane do tyłu, w przekroju poprzecznym okrągłe. Ciało krępe. Ogon krótki. Wzdłuż grzbietu biegnie ciemna smuga. Policzki podgardle, brzuch białawe. Barwa sierści zmienna, zależna od pory roku. Latem sierść jest jaśniejsza, szarobrązowa, bądź czerwonobrązowa. W zimie jest ciemniejsza, czarnobrązowa, dodatkowo w tym okresie sierść jest gęstsza i dłuższa. Nogi są smukłe. Dymorfizm płciowy jest zaznaczony. Samce są większe i mają nieco mocniej wygięte rogi od samic.

Tryb życia

Kozica tatrzańska występuje wysoko w górach powyżej granicy lasu. Zamieszkuje piętro subalpejskie, alpejskie, subniwalne i niechętnie schodzą do lasów górnoreglowych. Zwierzę o aktywności dziennej. Szczyt aktywności przypada na poranek i wieczór. W zimie aktywna przez większość dnia. Samce przebywają zwykle pojedynczo, rzadziej tworzą grupy (2-3 osobniki). Samice żyją w stadzie (od 5 do 15 osobników). W Polskiej czerwonej księdze zwierząt oraz na polskiej czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w figuruje jako gatunek krytycznie zagrożony (kategoria CR). Wpisana jest także do Konwencji Berneńskiej oraz do Dyrektywy Siedliskowej.

Odżywianie

Kozica tatrzańska jest roślinożerna. Do jej diety zaliczyć można trawy, byliny, a także pędy, liście oraz korę drzew i krzewów.

Rozmnażanie i rozwój

Kozica tatrzańska to gatunek poligamiczny. Ruja przypada na listopad–grudzień. Ciąża trwa 160-170 dni. Poród odbywa się między kwietniem a czerwcem. Samica rodzi jedno młode. Młode karmione jest mlekiem matki do jesieni. Ponadto po 2 tygodniach od porodu młode zaczynają pożywiać się także pokarmem stałym. Dojrzałość płciową osiąga już w 16-18 miesiącu, choć do rozrodu przystępuje między 2 a 3 rokiem życia. W niewoli żyje do 25, w naturze znacznie krócej, do 10 lat.