Gołąbek ostroblaszkowy - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki gołąbkowce gołąbkowate gołąbek Gołąbek ostroblaszkowy
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Gołąbek ostroblaszkowy (Russula acrifolia)

Nazywana/y także: surojadka ostroblaszkowa
Gołąbek ostroblaszkowy
Spis treści

Wstęp

Gołąbek ostroblaszkowy to grzyb niejadalny, niesmaczny, czerniejący po uszkodzeniu gatunek grzyba z rodziny gołąbkowatych. Podobnie jak gołąbek czarniawy R. nigricans reprezentuje sekcję Compactae oraz podsekcję Nigricantinae.

Sezon

Owocniki gołąbka ostroblaszkowego widuje się od końca lipca po pierwsze dni października.

Występowanie

Gołąbek ostroblaszkowy to szeroko rozpowszechniony gatunek, notowany w Eurazji (Europa, Kaukaz, Syberia, Daleki Wschód), płn. Afryce, Ameryce Północnej od Kanady po Meksyk włącznie. W Europie dość częsty bywa na południu i zachodzie, dalej na północ (Europa Środkowa i Wschodnia, południowa Skandynawia) rośnie w rozproszeniu.

W Środkowej Europie formuje mikoryzy głównie z bukiem i świerkiem, rzadziej modrzewiem lub sosną. Wśród naukowców trwają spory, czy gołąbek ostroblaszkowy może w razie potrzeby mikoryzować także z lipą, dębem i brzozą, czy nie?

Wygląd

Owocniki gołąbka ostroblaszkowego mierzą zwykle 6-12 cm średnicy kapelusza, 1,2-3 cm grubości a 3,0-6,5 cm wysokości nóżki.

Blaszki tego gołąbka są grube, rzadko rozstawione, dość kruche, kremowo białe, nawet po uszkodzeniu nie różowieją, palące w smaku.
Kapelusz bez względu na pogodę jest lśniący, wilgotny i tłusty w dotyku. Na młodych owocnikach jest rozpostarty, na średnich nieco wklęsły, a na starych lejkowaty jak u mleczajów. Zwykle przybiera wielorakie odcienie sepiowego bądź umbrowego brązu. Przypomina mocno kapelusz g. gęstoblaszkowego R. densifolia, z tym, że brązy g. ostroblaszkowego wpadają w czerwień, a nie w oliwkową, zgniłą zieleń.

Trzon za młodu brunatny, u dojrzalszych egzemplarzy czarno-szary. Nie odbiega wiele kolorami od kapelusza: początkowo jest brązowy, potem siwo czarny, aczkolwiek poniżej blaszek dłużej niźli kapelusz pozostaje białawy. Po uszkodzeniu czerwienieje.

Miąższ jest twardawy, żylasty. Skaleczony wprawdzie natychmiast czerwienieje, a jednocześnie zaczyna czernieć. Przebarwia się pojedynczymi plamami, a nie całkowicie jak inne gołąbki. Aromat ledwie wyczuwalny. Smak nieprzyjemny, szczególnie blaszek bardzo ostry, wręcz palący (stąd nazwa gatunkowa). Fenol przebarwia miąższ tego grzyba na winny bord wpadający w brąz; gwajakowiec na wyraziście błękitny kolor; a siarczan żelaza najpierw na pomarańczowo, później na zielono.
Wysyp zarodników gołąbka ostroblaszkowego czysto biały. Spory są kuliste lub eliptyczne, o licznych, acz niewysokich brodawkach łączących się ze sobą żeberkami. Osiągają 6,2–9,5 µm długości przy 5,5–7,4 µm szerokości. Obecne zarówno cheilocystydy jak i pleurocystydy, przy czym jedne i drugie czernieją po zadaniu sulfobenzaldehydu. Cheilocystydy zwężają się ku górze, są szydlaste bądź cylindryczne. Pleurocystydy są liczne, zawsze w kształcie cylindra.

Nawet doświadczeni zbieracze mogą mylić gołąbka ostroblaszkowego z jego krewniakami z sekcji Compactae, głównie z podsekcji Nigricantinae. W przeciwieństwie do gołąbka białoczarnego R. albonigra nie smakuje ani nie pachnie miętą (mentolem). W odróżnieniu od gołąbka podpalanego R. adusta trzon nie jest nieregularnie żyłkowany, zgina się za to u podstawy. Poza tym miąższ gołąbka ostroblaszkowego najpierw różowieje i czerwienieje, a dopiero potem czernieje, a nie czernieje od razu jak u g. podpalanego. Gołąbek gęstoblaszkowy R. densifolia smakuje lepiej, łagodnie lub cierpko, ale nigdy tak ostro paląco jako gołąbek ostroblaszkowy. U gołąbka gęstoblaszkowego miąższ najpierw czerwienieje, potem czernieje, a nie czerwienieje i czernieje równocześnie jak u ostroblaszkowego. Co więcej kapelusz gołąbka gęstoblaszkowego nigdy nie robi się lejkowaty, skórka kapelusza pozostaje matowa i sucha, a nie tłusta jak u ostroblaszkowego. Stare owocniki gołąbka gęstoblaszkowego cuchną stęchlizną, a stare okazy ostroblaszkowego .

Właściwości

Gołąbek ostroblaszkowy to grzyb niesmaczny, w większości państw uważany za niejadalny lub słabo trujący z powodu ostrego smaku. Według niektórych źródeł, na przykład niezastąpionej do dziś monografii rodzaju Russula Romagnesiego, bywa jadany na wschodzie Europy po mocnym usmażeniu lub upieczeniu.

Zastosowanie

Dziś praktycznie nie wykorzystuje się gołąbka ostroblaszkowego.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
4.7/5 - (12 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments