Koźlarz czerwony - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki borowikowce borowikowate koźlarz Koźlarz czerwony
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum)

Nazywana/y także: borowik czerwony, brzeziczek, czerwieniak, czerwoniak grzyb, czerwony grzyb, czerwony łebiec, czerwony koźlarz, czerwony świniak, czerwonogłówka, dubiel, dźwikrąg, kozak czerwony, kraśniak, krawiec, osak, osiczak, osiniak, osowiak, panek, podosiniak, podosinnik, podosowik, trzepietak kraśniak, koźlarz krawiec, czerwony grzyb jadalny
Koźlarz czerwony, fot. shutterstock
Spis treści

Wstęp

Koźlarz czerwony, to gatunek należący do popularnej i powszechnie występującej rodziny borowikowatych. Kozak czy też krawiec może być uprawiany w przydomowym ogrodzie. Zakupiona grzybnia w większości przypadków owocuje nawet w ciągu pierwszego roku od umieszczenia jej w glebie. Według producentów tego gatunku warto wysiać, ją w pobliżu drzew iglastych. Koźlarz czerwony, czyli krawiec bądź kozak, jest pospolicie występującym w Polsce grzybem jadalnym. Wśród zbieraczy brzozaki cenione są nie tylko ze względu na walory smakowe, ale również wartości odżywcze, gdyż stanowią one dobre źródło węglowodanów i białka.

Sezon na koźlarze czerwone

Każdy grzybiarz powinien wiedzieć, że kozak jest gatunkiem wdzięcznym. Dlaczego? Ponieważ nie trzeba czekać na jesienne miesiące, aby się on pojawił. Koźlarz czerwony rośnie od lipca do października. Należy jednak pamiętać, że pierwsze osobniki krawca mogą być wybarwione, czyli jaśniejsze.

Koźlarz czerwony – gdzie występuje

Koźlarze czerwone rosną głównie pod osikami, dlatego ich zwyczajową nazwą jest również osaki grzyby. Brzozaki, bo tak także określany bywa ten gatunek, można znaleźć w lasach, ale również przy przydrożnych pojedynczych drzewach, z którymi współżyje (mikoryzuje z topolą i osiką). Czerwone kozaki to grzyby, które występują w Europie Środkowej, ale rozmieszczone są nierównomiernie. W niektórych regionach są bardzo pospolity, w innych prawie w ogóle nie są spotykane.

Charakterystyka

Ten charakterystyczny leśny gatunek ceniony jest przez grzybiarzy ze względu na niewielkie prawdopodobieństwo zarobaczenia jego kapelusza, czy trzonu. Ponadto tego kozaka bardzo trudno pomylić z trującym osobnikiem. Warto wiedzieć, że krawiec lubi rosnąć w pobliżu topoli bądź osiki, więc producenci jego grzybni polecają sadzić czerwoniaka głównie w ogrodach, w których one występują.

Wygląd koźlarza czerwonego


Owocnik koźlarza krawca osiąga średnice od 5 do 25 cm. U młodych osobników  ma on kształt kulisty, który z czasem staje się półkulisty i wypukły. U starszych okazów owocniki stają się rozpostarte i poduchowate. Taki czerwoniak grzyb ma ceglastoczerwoną barwę, czasem z odcieniem pomarańczowym, rudobrązowym lub jaskrawoczerwonym. Starsze czerwone grzyby nieco bledną. Mają aksamitną, zamszową i matową powierzchnie, z lekko podwiniętą skórką, wystającą poza rurki.

Rurki koźlarza krawca osiągają długość od 7 do 25 mm. Są gęste i wolne, przy trzonie zatokowo wykrojone. Mają biały kolor z odcieniami żółtego, oliwkowego i brązowego. Natomiast, gdy kozak czerwony się starzeje, jego rurki zaczynają szarzeć. Pod wpływem uszkodzenia przybierają barwę bązowofioletową. Grzyby krawce mają drobne, okrągłe pory.

Trzon tego kozaka osiąga wysokość od 5 do 18 cm i grubość do 5 cm. U młodych osobników jest biały z gęsto ułożonymi białymi kosmkami, które z wiekiem ciemnieją i przybierają odcień pomarańczowy, orzechowy, rudy lub brunatny. U samego szczytu zawsze pozostaje biały. Grzyb czerwoniak ma cylindryczny, maczugowaty kształt. Jest zgrubiały u podstawy, czasem powyginany. Ponadto koźlarz krawiec pokryty jest białymi łuskami.

Miąższ czerwoniaka jest koloru białego. Po przekrojeniu różowieje, a następnie ciemniej aż przybierze barwę czarną. W kapeluszu grzyb krawiec jest zwarty i mięsisty, a w trzonie włóknisty i zdrewniały. Co więcej, kozak czerwony ma przyjemny zapach i łagodny smak. Natomiast u starszych osobników osaka miąższ z okolic trzonu jest łykowaty. Z kolei z innych jego części opisywany jest jako wodnisty.

Warto wiedzieć, że brzozaka łatwo pomylić z koźlarzem pomarańczowożółtym, który jednak jest jaśniejszy i ma trzon pokryty czarnymi łuseczkami oraz rośnie pod brzozą.

Właściwości koźlarza czerwonego

Koźlarz krawiec jest smacznym grzybem jadalnym. Polecany jest do dań typu zapiekanki oraz takich, gdzie pojawia się duża ilość kapusty. Dodatkowo osaka można używać w kuchni azjatyckiej. Charakteryzuje się wyjątkowo dużą zawartością węglowodanów, białka i błonnika. Nie należy zbierać koźlarzy przy ruchliwych drogach, gdyż grzyby te mają zdolność do kumulowania rtęci.

Zastosowanie

Młode kozaki czerwone, czyli grzyby brzozaki nadają się do marynowania i duszenia, starsze są idealne do suszenia. Można je także gotować. Stanowią doskonały dodatek do wielu dań mięsnych, sosów i zup. Należy mieć świadomość, że wśród smakoszy osak, ceniony jest za bogactwo zarówno witaminy B2, jak i D. Natomiast wysoka zawartość żelaza sprawia, że powinien się on znaleźć w jadłospisie osób, które cierpią z powodu anemii. Dodatkowo stwierdzono u krawca obecność miedzi, fosforu oraz cynku.

Koźlarz czerwony – pytania i odpowiedzi


Jak przygotować koźlarza kozaka do spożycia?

Owocniki brzoziaka są stosunkowo łatwe do przetwarzania. Dlatego nadają się do marynowania, duszenia, smażenia i suszenia. Najczęściej spożywane są jego rurkowate kapelusze, ponieważ we wnętrzu trzonków znajduje się łykowata struktura.

Gdzie najczęściej występuje koźlarz czerwony?

Kozak lubi rosnąć w pobliżu osik i topól. Dlatego na zbiory tego gatunku należy wybierać się do lasów liściastych bądź mieszanych, a dokładniej w miejsca, gdzie rosną te drzewa. Osak porasta głównie Europę Środkową, lecz jego stanowiska nie występują równomiernie na całym tym terenie.

Jak duży rośnie krawiec?

Owocniki brzoziaków osiągają stosunkowo duże rozmiary. Ich średnica może wynosić nawet 25 cm.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
4.6/5 - (16 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments