Koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle (Fr. & Hök) Snell)

Wstęp

Należy wiedzieć, że osak to gatunek zaliczany do popularnej rodziny borowikowatych. Żyje w mikoryzie z brzozą, dlatego pojawia się tam, gdzie ona rośnie. Czerwoniak bardzo rzadko jest robaczywy, z tego powodu grzybiarze lubią go zbierać. Obecnie na rynku dostępna jest grzybnia tego gatunku w przystępnej cenie. Z tego powodu można uprawiać go we własnym ogródku. Producenci polecają ją osobom, które mają przed domem brzozy. Aplikacja osaka nie jest trudna, wystarczy umieścić go w ich pobliżu. Pierwsze osobniki spotykane są już po 3 lub 4 latach. Natomiast zbiór uprawianych w ten sposób pociech szacowany jest na kilka lub kilkanaście sztuk.

Koźlarz pomarańczowożółty to bardzo smaczny grzyb jadalny, lecz można go pomylić z goryczakiem żółciowym. Na szczęście ten drugi gatunek nie jest trujący. Jednak jego smak jest gorzki i nieprzyjemny.

Sezon

Koźlarz pomarańczowożółty występuje od czerwca do października. Wyrastające osobniki tworzą kępy, które zwykle są dość liczne. Mogą pojawiać się w przydrożnych pasach zieleni, które obsadzone zostały brzozami.

Występowanie

Koźlarz pomarańczowożółty rośnie pod brzozami lub blisko tego gatunku drzewa. W Polsce jest on pospolity. Natomiast w Europie można go spotkać na północnych terenach, z włączeniem Półwyspu Skandynawskiego oraz Islandii. Dodatkowo pojawia się na terenie Ameryki Północnej i części Azji.

Charakterystyka

Warto wiedzieć, że jest to gatunek powszechnie spotykany w lasach liściasty i mieszanych, w których rosną brzozy. Mimo tego istnieje możliwość jego hodowli we własnym ogrodzie. Producenci grzybni osaka zalecają umieszczać ją w glebie od marca, aż do listopada. Ponadto polecane jest umieszczenie czerwoniaka, w ziemi ogrodowej pomieszanej z torfem bądź tą przyniesioną prosto z lasu. Taka grzybnia może owocować od 3 do 4 lat, choć proces ten może być znacznie dłuższy.

Wygląd

Kapelusz osaka, czyli koźlarza pomarańczowożółtego osiąga średnicę od 5 do 15 cm. U młodych okazów jest kulisty, później staje się półkolisty, a u starszych okazów jest poduszeczkowaty i wypukły. Na powierzchni jest szorstki, kosmkowaty. U młodych okazów tego grzyba skórka wystaje poza brzegi i jest podwinięta, u starszych na brzegu występują resztki zwisającej skórki. Kolor pomarańczowy, pomarańczowobrązowy, pomarańczowożółty do ceglastopomarańczowego. Barwa, jaką przybierają grzyby pociechy, może ulegać wybarwieniom na skutek działania słońca.

Osak grzyb pomarańczowożółty ma rurki bladoszare, które są wycięte przy trzonie.

Trzon osiąga długość od 6 do 15 cm i grubość od 1-3 cm. Na powierzchni grzyb pociecha jest pokryty łuseczkami w kolorze czarnym lub brązowoczarnym. Ponadto trzon osaka ma kolor biały lub szary. W jego budowie wyróżnić można zwężenie na górnej jego części. Natomiast reszta ma  cylindryczny kształt.

Pociecha grzyb ma miąższ o białawej barwie. Po uszkodzeniu osak przybiera barwę różowo-szaro-fioletową, a u dołu trzonu na zielononiebieską. Taka sama zmiana barwy dotyczy koźlarza czerwonego, więc cecha ta nie może stanowić cechy odróżniającej te dwa grzyby.

Pociechy to grzyby, których zarodniki są wrzecionowate, żółtobrązowe. Natomiast wysyp zarodników u osaka jest barwy brązowawej.

Właściwości

Osak pomarańczowożółty ze względu na swoje walory smakowe posiada bogate zastosowanie kulinarne. Warto więc wiedzieć, że jest to gatunek zbudowany w 70% z wody. Natomiast tzw. sucha masa to po prostu białko. Ponadto zawiera liczne aminokwasy, witaminę B3 i B2.

Zastosowanie

Koźlarz pomarańczowożółty – pytania i odpowiedzi

Czy koźlarz pomarańczowy jest gatunkiem jadalnym?

Owocniki czerwoniaka są niezwykle popularne wśród grzybiarzy. Mają bowiem bogate walory smakowe, a ich kapelusze rzadko bywają robaczywe. Miłośnicy tego gatunku polecają suszyć trzon ze względu na jego dużą łykowatość.

Gdzie występuje grzyb osak?

Czerwoniak to gatunek powszechnie występujący na w Polsce. Ze względu na to, że tworzy silną mikoryzę z brzozami, należy szukać go w okolicach tych właśnie drzew.

Czy osak ma jakieś substancje odżywcze?

Warto wiedzieć, że owocniki grzyba pociechy są bogate w duże ilości witaminy B oraz aminokwasów.