Mleczaj bagienny (Lactarius lacunarum)

Nazywana/y także: mleczaj zwodniczy odmiana mokradłowa, rydz bagienny

Tagi

Grzyby niejadalne

Spis treści

Wstęp
Sezon
Występowanie
Wygląd
Właściwości
Zastosowanie
Galeria zdjęć

Wstęp

Mleczaj bagienny to rzadko spotykany w Polsce, niejadalny, przykry w smaku grzyb z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae). Dawniej uważano go jedynie za odmianę mleczaja żółknącego (zwodniczego).

Sezon

Mleczaj bagienny tworzy owocniki od sierpnia do października.

Występowanie

Mleczaj bagienny rośnie w Eurazji, na Grenlandii i Ameryce Północnej, głównie w podmokłych lasach, tak szpilkowych jak liściastych, w kilku strefach klimatyczno-roślinnych od arktycznej przez podzwrotnikową. W Europie rośnie od Hiszpanii, Słowenii i Węgier po rosyjską Karelię i fińską Laponię.

Niewiele wiadomo o jego partnerach mikoryzowych. W Europie Środkowej trafia się najczęściej pod wierzbami, olchami, brzozami omszonymi, topolami,. świerkami lub dębami. Zdaniem niemieckich mikologów jego podstawowym drzewem mikoryzowym jest świerk, znacznie rzadziej współżyje z brzozą, a tylko sporadycznie współpracuje z grabem, bukiem, dębem, olszą, sosną bądź jodłą.

Wygląd

Blaszki u mleczaja bagiennego są lekko zbiegłe lub przyrośnięte do nóżki. Z wiekiem owocniki ciemnieją: u najmłodszych owocników kremowobiałe, u średnich w kolorze kapelusza, u najdojrzalszych niekiedy rdzawe. Obecne międzyblaszki.

Kapelusz białawy. Kształt zmienia się z czasem podobnie jak u większości rydzów i gołąbków: od wypukłego na młodziutkich owocnikach, przez spłaszczony na średnich, po wklęsły u najdojrzalszych okazów.

Nóżka równogruba, gładka, u młodych owocników ścisła, u starszych watowata, osiąga zwykle cm wysokości, a cm grubości. U najmłodszych egzemplarzy koloru białego, potem przybiera odcień kapelusza, a nawet staje się jeszcze ciemniejsza od niego.

Pochwy i pierścienia brak.

Miąższ grubawy, jedynie przy brzegach kapelusza cienki.

Mleczko obecne, niemal nie zmienia koloru, dopiero z czasem nieco żółknie, prawie bezwonne. Smak mleczka początkowo przyjemny, potem przykry, coraz bardziej gorzki lub ostro gorzki.

Wysyp spor kremowo żółtawy. Zarodniki jajowate, okryte wielkimi brodawkami, połączonymi tworzącymi siateczkę. Osiągają 5,5-6,5 na 7-9 μm.

Właściwości

Mleczaj bagienny jest grzybem niejadalnym, przykrym w smaku. Pozbawiony jest właściwości leczniczych, a zarazem godny ochrony z racji swego wymierania w skali całej Europy.

Zastosowanie

Mleczaj bagienny nie znajduje obecnie zastosowań.

Okres występowania

III

VII

VIII

XII

Galeria zdjęć

Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Bibliografia

Bon M. 2005.; "Pareys Buch der Pilze."; Franckh-Kosmos Verlag, Stuttgart.;
Breitenbach J., Kränzlin F. 2005.; "Pilze der Schweiz. Beitrag zur Kenntnis der Pilzflora der Schweiz. Band 6: Russulaceae."; Milchlinge, Täublinge. Mykologia, Luzern.;
de Gussem K., van den Abeele P., Verbeken A., Moens L. 2005.; "Raman spectroscopic study of Lactarius spores (Russulales, Fungi)."; Spectrochimica Acta: Molecular and Biomolecular Spectroscopy 6,13-14: 2896-2908.;
de Gussem K., Verbeken A., van den Abeele P., de Gelder J., Moens L. 2006.; "Raman spectroscopic monitoring of Lactarius latex."; Phytochemistry 67, 23: 2580-2589.;
Fluck M. 1996.; "Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie."; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia.;
Gerhardt E. 2006.; "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków."; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa.;
Gumińska B., Wojewoda W. 1985.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
Harmaja H. 1976.; "Two new species of agarics from northern Fennoscandia: Clitocybe montana and Lactarius lapponicus."; Karstenia 15: 19-22.;
Kalamees K. 2008.; "Checklist of the species of the genus Lactarius (Phallomycetidae, Agaricomycetes) in Estonia."; Folia Cryptogamica Estonica 44: 63–74.;
Krieglsteiner G., Gminder A., Winterhoff W. 2000.; "Die Großpilze Baden-Württembergs."; Band 2. Eugen Ulmer, Stuttgart.;
Lohmeyer T., Kũnkele U. 2006.; "Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie."; Wyd. Parragon, Warszawa.;
Mirek Z. 2006. (ed.); "Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski."; Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, Kraków.;
Skirgiełło A. 1998.; "Mleczaj (Lactarius). w: Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), gołąbek (Russula)."; Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.;
Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań.;
Stasińska M., Sotek Z. 2017.; "Grzyby makroskopowe rezerwatu przyrody „Torfowisko Toporzyk” (NW Polska)."; Badania Fizjograficzne Seria B-Botanika 65: 95-109.;
Wang G. S., Song Y., Li J. W., Xia S. Y., Qiu L. H. 2018.; "Lactarius verrucosporus sp. nov. and L. nigricans sp. nov., two new species of Lactarius (Russulaceae) from southern China."; Phytotaxa 364, 3: 227-240.;
Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;