ekosystem leśny
Ekosystem leśny —
całość układu ekologicznego, jaki tworzy zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych (biocenoza) oraz środowisko życia tego zespołu (habitat). Środowisko w sensie topograficzno-ekologicznym stanowi odpowiednik siedliska. Siedlisko jest najtrwalszą i najważniejszą częścią składową ekosystemu leśnego. Jest ono w siedliskoznawstwie głównym przedmiotem i podstawą typologicznej systematyki ekosystemów leśnych.
Świat roślin i zwierząt, wspólnie zasiedlających określone siedlisko, tworzący wraz z tym siedliskiem pewien przestrzennie wyodrębniający się i zmienny w czasie układ ekologiczny TANSLEY nazywa ekosystemem (1935). Według SUKACZOWA (1954) płat roślinny łącznie z jego siedliskiem i żyjącym w jego obrębie światem zwierzęcym nosi nazwę biogeocenozy.
Pojęcia ekosystemu używa się też w szerszym zakresie. Jego definicja przede wszystkim podkreśla procesy zachodzące w obrębie danej jednostki i brzmi następująco: każdy wycinek przyrody stanowiący naturalną całość, w którym zachodzi stała wymiana materii pomiędzy zasiedlającymi go organizmami a środowiskiem nieożywionym, jest układem ekologicznym, czyli ekosystemem.
W skład każdego ekosystemu wchodzą substancje abiotyczne środowiska, z których organizmy samożywne, głównie rośliny zielone, mające zdolność fotosyntezy, czerpią środki do życia. W ekosystemie tworzą one poziom tzw. producentów.
Drugą zasadniczą grupą są organizmy cudzożywne — konsumenci, głównie zwierzęta, żywiące się organizmami lub rozdrobnioną materią organiczną, oraz destruenci, głównie grzyby i bakterie rozkładające złożone związki organiczne na proste związki chemiczne, przyswajalne przez producentów. Istnieją więc powiązania troficzne pomiędzy poszczególnymi ogniwami.
Powiązania te w sposób uproszczony można przedstawić następująco:
środowisko abiotyczne → producenci → konsumenci I rzędu → konsumenci II rzędu i wyższych rzędów → destruenci → środowisko abiotyczne
W ten sposób w przyrodzie dochodzi do obiegu poszczególnych pierwiastków i do przepływu energii przez ekosystemy. Źródłem energii jest światło słoneczne, będące motorem fotosyntezy. Energia zużywana jest na procesy życiowe organizmów, a równocześnie kumulowana na poszczególnych poziomach ekosystemu, wskutek czego odbywa się w nich produkcja materii organicznej; produkcję roślin samożywnych nazywamy produkcją pierwotną, produkcję konsumentów — produkcją wtórną