Jak wygląda ugryzienie kleszcza?
W Polsce występują głównie dwa gatunki tych pajęczaków – Ixodes ricinus oraz Dermacentor reticulatus. Aktywność insektów jest dosyć długa i rozpoczyna się już na przełomie lutego oraz marca, a kończy dopiero w listopadzie (wynika to z ocieplenia klimatu). Pasożyty żyją przede wszystkim w lasach liściastych i mieszanych, w parkach czy na łąkach. Czy wiesz, jak wygląda ugryzienie przez kleszcza oraz kiedy należy udać się do lekarza w celu zdiagnozowania choroby odkleszczowej?
W zdecydowanej większości przypadków człowiek zauważa intruza przyniesionego z zewnątrz dopiero w momencie ukąszenia, gdy odwłok pajęczaka po wchłonięciu krwi zwiększa się nawet 10-krotnie. Dlatego też tak ważne jest natychmiastowe, najlepiej samodzielne wyciągnięcie pasożyta. Każda dodatkowa godzina spędzona w kolejce do lekarza zwiększa ryzyko zarażenia.
Jak wygląda ugryzienie kleszcza?
W pierwszej kolejności na ciele zauważalny jest kleszcz wbity do skóry, którego trzeba natychmiastowo wyciągnąć przy użyciu odpowiednich narzędzi, w tym m.in. pęsety. Miejsce ukąszenia należy z kolei spryskać preparatem dezynfekującym.
Jak wygląda ugryzienie kleszcza po kilku dniach lub tygodniach? W wielu przypadkach na skórze pojawia się tzw. rumień wędrujący, co oznacza, że tego typu zmiana wcale nie musi objawiać się dokładnie w miejscu wcześniejszego ukąszenia. Dlatego też tak istotne jest obserwowanie również pozostałych części ciała. Ślad po ugryzieniu przyjmuje kształt okręgu, który jest czerwony w środku, po czym nieco blednie i na zewnątrz ponownie przyjmuje odcień czerwieni. Trzeba przyznać, że wygląda to charakterystycznie, dlatego zmiana nie powinna być mylona z ugryzieniem np. komara.
Jakie są pierwsze objawy ugryzienia przez kleszcza?
Samo ugryzienie w żadnym wypadku nie jest bolesne, dlatego właśnie tak wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że w ich skórę wbił się kleszcz. Widoczny rumień jest oznaką zarażenia się groźną chorobą odkleszczową, dlatego gdy tylko zostanie zauważony, należy udać się na konsultację medyczną. Lekarz oceni, jak wygląda ślad na skórze, zapewne zleci kilka dodatkowych badań oraz – w przypadku potwierdzenia diagnozy – przepisze stosowne antybiotyki czy leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Niestety zdarza się, że mimo zakażenia na skórze nie pojawiają się żadne zaczerwienia po ugryzieniu przez kleszcza. Czasem też osoba, która została ukąszona, nie podejmuje żadnych kroków medycznych. W takiej sytuacji u chorego mogą występować kolejne objawy będące wynikiem postępującej choroby. Mowa głównie o:
- wysokiej gorączce;
- bólu głowy, mięśni i stawów;
- nerwobólach;
- sztywności karku.
Najczęściej spotykane choroby po ugryzieniu przez kleszcza
W Polsce diagnozowane są dwa podstawowe schorzenia wynikające z wcześniejszego ugryzienia pacjenta przez kleszcza. Pierwszym jest kleszczowe zapalenie mózgu, a drugim borelioza. W obu przypadkach wymagana jest konsultacja medyczna, a leczenie wygląda dosyć podobnie.
Przy drugiej fazie choroby wywoływanej wirusami z rodziny Flaviviridae, gdy pacjent zmaga się już z m.in. zapaleniem opon mózgowych czy zapaleniem rdzenia kręgowego, konieczne jest stałe nawadnianie organizmu oraz zastosowanie dożylnych wlewów z elektrolitami. Ponadto chory dostaje leki zbijające gorączkę i niwelujące obrzęk mózgu. Przy krętkowicy kleszczowej podawane są też antybiotyki przeciwko krętkom Borellia.
Warto również wspomnieć o innej groźnej chorobie zwanej babeszjozą, której nosicielami są wyłącznie kleszcze z gatunku Dermacentor reticulatus występujące we wschodniej części Polski.
Ugryzienie kleszcza i co dalej?
W momencie zauważenia pasożyta należy natychmiast go usunąć, aby zminimalizować ryzyko zakażenia niebezpiecznymi bakteriami. Jak powinno wyglądać prawidłowe wyjęcie pajęczaka ze skóry? Wbrew pozorom czynność ta jest dosyć prosta, pod warunkiem posiadania właściwego narzędzia, tj. niewielkiej pęsety lub specjalnego lassa (do nabycia w każdej aptece czy drogerii w sezonie wzmożonej aktywności kleszczy).
Insekta należy złapać tuż przy skórze, przekręcić i jednym, stanowczym ruchem wyciągnąć ku górze. Następnie warto dokładnie obejrzeć miejsce ugryzienia przez kleszcza, aby nie dopuścić do pozostawienia jakiejś części kleszcza w ciele żywiciela. Jeśli doszło do takiej sytuacji, konieczna będzie interwencja lekarza.
Kleszcze – pytania i odpowiedzi
Jak wygląda ukąszenie kleszcza?
Ukąszenie kleszcza może powodować zaczerwienienie i obrzęk wokół miejsca ukąszenia. Samo ukąszenie może wyglądać jak mały czerwony guzek lub pęcherz i może być swędzące, lub bolesne.
Czy ukąszenie kleszcza zawsze oznacza boreliozę?
Nie, nie wszystkie ukąszenia kleszczy powodują boreliozę. Jeśli jednak kleszcz był zakażony bakteriami wywołującymi boreliozę, może ona zostać przeniesiona na ludzi poprzez ukąszenie. Ważne jest, aby monitorować obszar ukąszenia pod kątem jakichkolwiek oznak wysypki lub innych objawów boreliozy, takich jak gorączka, ból głowy i zmęczenie.
Co należy zrobić po ukąszeniu kleszcza?
Jeśli znajdziesz kleszcza na skórze, ważne jest, aby usunąć go jak najszybciej, aby zmniejszyć ryzyko infekcji. Po usunięciu kleszcza oczyść miejsce ukąszenia alkoholem lub wodą z mydłem. Monitoruj miejsce ukąszenia pod kątem jakichkolwiek oznak infekcji lub choroby i skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpią objawy, takie jak gorączka, wysypka lub ból stawów.
- Jessica Migala; “What Does a Tick Bite Look Like? These Pictures Can Help You Identify One”; https://www.prevention.com/health/a27392774/tick-bite-pictures/; data dostępu: 2023-05-08;
- igenex.com; “Identifying Tick Bites”; https://igenex.com/tick-talk/identifying-tick-bites/; data dostępu: 2023-05-08;
- Markham Heid; “Bitten by a Tick? How to Know”; https://www.everydayhealth.com/bug-bites/tick-bites/; data dostępu: 2023-05-08;
