Czubajka kania to grzyb jadalny. Należy do rodziny grzybów pieczarkowatych. W Polsce jest dosyć silnie rozprzestrzeniona na terenie całego kraju. Przez zbieraczy ceniona jest za swój smak i intensywny aromat.

1. Sezon
2. Występowanie
3. Wygląd
4. Właściwości
5. Zastosowanie
6. Systematyka
7. Galeria zdjęć

Sezon

Czubajka kania rośnie od lipca do października.

Występowanie

Czubajka kania występuje w lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Najczęściej rośnie pod bukami. Można ją również spotkać na obrzeżach lasów, na polanach, w parkach, na poboczach, a także na cmentarzach. Rośnie na glebach gliniastych i wapiennych, najczęściej pojedynczo lub po kilka sztuk. Znaleźć ją można w Europie, Ameryce Północnej, Korei, Japonii i Nowej Zelandii.

Wygląd

Owocnik czubajki kani osiąga średnicę od 10 do 30 cm. U młodych okazów ma kulisty i jajowaty kształt. Z wiekiem staje się wypukły, a później płaski z garbkiem na szczycie. U starszych osobników kształtem przypomina parasol. Początkowo ma brązowy kolor, następnie jaśniej aż do barwy kremowej lub białej. Garbek pozostaje w kolorze ciemnobrązowym. Ma suchą, popękaną powierzchnię, pokrytą brązowymi, grubymi, ostającymi łuskami. Brzeg kapelusza zazwyczaj ma postrzępiony.

Blaszki czubajki kani są gęste, szerokie i nie dochodzą do trzonu. Mają białą lub kremową barwę, na której u starszych egzemplarzy pojawia się ochrowy nalot.

Trzon osiąga wysokość od 15 do 40 cm. i grubość od 1 do 2,5 cm. Ma wysmukły, cylindryczny kształt, z bulwiastą podstawą. Jest koloru kapelusza z ciemniejszymi łuskami tworzącymi wzór na jasnym tle. Otoczony jest podwójnym, nieprzyrośniętym, ruchomym pierścieniem, o kremowej barwie. Trzon łatwo odłamuje się od kapelusza.

Miąższ czubajki kani jest biały, nie zmienia barwy pod wpływem uszkodzeń. W kapeluszu jest miękki i gąbczasty, w trzonie łykowaty i włóknisty. Ma łagodny orzechowy smak i zapach.

Czubajka kania podobna jest do czubajki czerwieniejącej, która różni się od niej tym, że nie posiada łusek na trzonie, a jej miąższ po przecięciu czerwienieje.

Czubajka kania bywa niekiedy mylona z muchomorem zielonawym – śmiertelnie trującym grzybem. Zwłaszcza młode osobniki są do siebie podobne i trudno je odróżnić. Starsze osobniki muchomora zielonawego mają gładki kapelusz w kolorze zielonym, żółtym lub szarym.

Właściwości

Czubajka kania jest smacznym grzybem jadalnym. Czubajka kania zasobna jest w składniki mineralne, takie jak potas, fosfor, mangan i żelazo, i witaminy – witamina D, B1, B2. Zawartość białka jest porównywalna z podstawowymi produktami spożywczymi, takimi jak mleko i wynosi 5,5 proc. Jednak ze względu na obecność ciężkostrawnej chityny, białko jest trudno przyswajalne. By zwiększyć jego dostępność kanię przed spożyciem należy drobno pokroić i ugotować.

Zastosowanie

Czubajka kania jest grzybem, w którym jadalny jest tylko kapelusz. Najczęściej spożywa się ją smażoną w panierce, ale nadaje się też do duszenia, gotowania, suszenia i marynowania. Ze względu na swój silny aromat często używana jest jako przyprawa do wielu dań, można ją np. ususzyć i dodać pokruszoną do różnych sosów.