Sok z brzozy (oskoła) – jak pozyskiwać i dlaczego warto go pić?
Ekologia.pl Zdrowie Sok z brzozy – właściwości, skład i zastosowanie

Sok z brzozy – właściwości, skład i zastosowanie

Przedwiośnie i wiosna to najlepszy sezon na sok z brzozy. Aby korzystać cennych właściwości soku z brzozy wcale nie musimy kupować go w sklepie z ekologiczną żywnością. Przy odrobinie cierpliwości, w sposób skuteczny możemy go pozyskać samodzielnie – prosto z drzewa!

Sok z brzozy, fot. shutterstock

Sok z brzozy, fot. shutterstock
Spis treści

Sok z brzozy – co to jest i jak powstaje?

Uzdrawiające właściwości pozyskiwanego z brzozy napoju były znane już pradawnym zielarzom. Obecnie fitoterapeuci zalecają stosować go zarówno zewnętrznie – na skórę, jak i wewnętrznie – w celu uzupełnienia kuracji oczyszczającej.

Sok z brzozy składa się głównie z wody, jednak znajdziemy w nim także cenne sole mineralnewitaminy, aminokwasy, fenylokwasy, a także cukry proste. Przemywanie skóry ciała i twarzy sokiem z tego drzewa rozjaśnia przebarwienia, odżywia, oczyszcza i neutralizuje opuchliznę pod oczami. Stosowany wewnętrznie – reguluje gospodarkę wodną w organizmie i usprawnia wyprowadzanie toksyn. Zawarta w nim ksyloza zapobiega zaparciom. Dzięki temu, że sok z brzozy jest osmotyczny i zawiera cukry oraz minerały w odpowiednich proporcjach, pełni rolę naturalnego izotonika. Co jeszcze dobrego może nam przynieść picie soku z brzozy?

Na co pomaga picie soku z brzozy?

Związki występujące w soku z brzozy, znane jako saponiny, mają właściwości obniżające poziom „złego” cholesterolu we krwi. Badanie opublikowane w American Journal of Clinical Nutrition wykazało, że związki te prowadzą do obniżenia poziomu cholesterolu, zapobiegając jego ponownemu wchłanianiu się i zwiększając jego wydalanie.

Sok z brzozy jest źródłem witamin, takich jak witamina C, oraz minerałów, w tym potasu, magnezu i manganu. Zawiera również aminokwasy, polifenole i antyoksydanty, które mogą wspierać ogólne funkcjonowanie organizmu.

Potencjalne korzyści zdrowotne:

  • Wzmacnianie odporności: Dzięki zawartości witaminy C i innych składników odżywczych, sok z brzozy może wspomagać układ odpornościowy, co jest szczególnie korzystne w okresach zwiększonej zachorowalności na infekcje.
  • Działanie moczopędne i detoksykacyjne: Sok z brzozy wykazuje właściwości moczopędne, co może wspomagać usuwanie toksyn z organizmu oraz poprawiać funkcjonowanie nerek i pęcherza moczowego.
  • Właściwości przeciwzapalne: Niektóre źródła sugerują, że sok z brzozy może posiadać działanie przeciwzapalne, co może być korzystne dla osób z dolegliwościami reumatycznymi czy stanami zapalnymi stawów.
  • Wsparcie dla skóry i włosów: Stosowanie soku z brzozy, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, może poprawiać kondycję skóry i włosów, dzięki zawartości składników odżywczych i antyoksydantów.

Jakie składniki odżywcze zawiera sok z brzozy?

Butelka soku z brzozy o pojemności 300 ml w 130% zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na mangan. Dlaczego to jest takie ważne? Bowiem mangan jest niezbędny do rozwoju i utrzymania zdrowych kości. Badania wykazały, że w połączeniu z cynkiem, miedzią i wapniem ‒ które to również znajdziemy soku z brzozy ‒ mangan zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy u starszych kobiet. Ponadto mangan pomaga w tworzeniu przeciwutleniacza zwanego dysmutazą ponadtlenkową (SOD), który chroni komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu przewlekłych chorób.

Sok z brzozy zawiera dużo przeciwutleniaczy polifenolowych, które chronią komórki przed działaniem wolnych rodników. Badania sugerują, że polifenole mogą chronić przed wieloma chorobami, w tym chorobami serca, cukrzycą typu 2, osteoporozą, chorobą Alzheimera i Parkinsona, a nawet niektórymi postaciami raka.

Ponadto w jednym badaniu przeprowadzonym z wykorzystaniem soku z brzozy zidentyfikowano betulinę, związek roślinny, który organizm zamienia w kwas betulinowy. Chociaż badania wymagają jeszcze potwierdzenia, można wysnuć wnioski, że kwas ten może mieć właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Sok z brzozy zawiera również witaminę C, która działa jako silny przeciwutleniacz.

Sok z brzozy – napój, który wspomaga oczyszczanie organizmu

Wiele czynników wpływa na to, jakie składniki odżywcze znajdziemy w wodzie brzozowej, w tym położenie geograficzne, rodzaj gleby, a nawet określony gatunek i wiek drzewa, fot. shutterstock

Sok z brzozy w leczeniu chorób skórnych – jakie ma zastosowanie?

Sok z brzozy stała się popularnym składnikiem balsamów i innych kosmetyków ze względu na swoje właściwości nawilżające i przeciwutleniające. Badanie opublikowane na łamach Environmental and Experimental Biology wykazało, że zastąpienie wody sokiem z brzozy w produkcie do pielęgnacji skóry znacznie zwiększyło produkcję komórek skóry zwanych keratynocytami, które które decydują o tempie i jakości odnowy naskórka.

Korzyści te mogą częściowo wynikać z zawartości witaminy C w soku z brzozy, która, jak wykazano, stymuluje produkcję kolagenubiałka, które sprawia, że skóra jest elastyczna i odpowiednio nawodniona. Ponadto witamina C chroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV. Niemniej jednak potrzebne są dalsze badania nad wpływem soku z brzozy na zdrowie skóry – zarówno jako napoju, jak i składnika kosmetyków.

Kiedy nie można pić soku z brzozy

Sok z brzozy jest ogólnie uważana za bezpieczną, gdy jest spożywana z umiarem. Jednak ze względu na ograniczone badania, potencjalne skutki uboczne jej spożywania nie są w pełni znane. Kto zatem powinien zachować ostrożność? Każdy, kto ma alergię na pyłki brzozy. Także osoby, które mają problemy z nerkami i przyjmują leki diuretyczne. Ze względu na brak danych na temat wpływu soku brzozy na zdrowie, powiny go unikać dzieci i kobiety w ciąży.

Jak przechowywać i pić sok z brzozy?

Sok z brzozy to prawdziwy skarb natury, który warto włączyć do swojej diety. Regularne spożywanie może wspomóc zdrowie i samopoczucie, dostarczając organizmowi cennych składników odżywczych. Świeży sok z brzozy najlepiej spożyć w ciągu kilku dni, przechowując go w lodówce. Można go również pasteryzować lub zamrażać, by przedłużyć jego trwałość. Zaleca się picie jednej szklanki dziennie, najlepiej rano na czczo, aby w pełni skorzystać z jego właściwości.

Trwająca przez minimum tydzień kuracja z wykorzystaniem soku z brzozy podnosi naszą witalność, nawadnia i oczyszcza ciało oraz doskonale odżywia organizm, dostarczając mu cennych substancji. Samodzielne pozyskanie prawdziwego soku z brzozy wcale nie jest trudne.

Oto, czego potrzebujemy:

  • brzoza – najlepiej rosnąca w naszym ogrodzie;
  • wkrętarka akumulatorowa – tego rodzaju sprzęt powinien być wyposażony w specjalne wiertło do drewna o średnicy 12 mm;
  • 2 butelki (najlepiej szklane) – w zależności od tego, jak dużo soku chcemy pozyskać, mogą być 2 albo 5 litrowe;
  • wężyk elastyczny z silikonu – można go nabyć w sklepie ogrodniczym. Do pobrania soku wystarczy wężyk półmetrowy. Jeżeli wiertło ma 12 mm średnicy, to zewnętrzna średnica wężyka powinna mieć minimum 14 mm.

Świeży sok z brzozy – naturalny napój o prozdrowotnych właściwościach

Z dużej brzozy możemy pozyskać nawet 10 litrów soku na dobę, fot. shutterstock

Jak zebrać sok z brzozy?

  1. Pień brzozy nawiercamy poziomo, prostopadle do środka, na głębokość do połowy średnicy pnia. Pod miejsce odwiertu podstawiamy butelkę.
  2. Nawiercamy brzozę powoli i ostrożnie, co jakiś czas wyciągając i oczyszczając wiertło z wiórków.
  3. Po wykonaniu odwiertu wkładamy do niego rurkę i wciskamy wężyk – maksymalnie 3 cm za korę.
  4. Sprawdzamy, czy z brzozy zaczyna płynąć sok.
  5. W odwiert wciskamy rurkę, zaś w nakrętce butelki wiercimy otwór i wkładamy w niego wężyk, który prowadzi do pnia. Następnie zabezpieczamy butelkę tak, aby się nie przewróciła.
  6. Drugą butelkę (ze szczelną nakrętką) zostawiamy na później, kiedy sok będzie trzeba przetransportować.
  7. Czekamy aż zacznie płynąć upragniony sok.

Z dużej brzozy możemy pozyskać nawet 10 litrów soku na dobę. Po zakończeniu jego pobierania, zatykamy otwór w pniu odpowiednio dobranym kawałkiem brzozowej gałązki. Ułatwi to jego zarośnięcie i zatamuje ostatnie krople wypływającego soku. Kiedy na drzewie pojawią się pierwsze liście, sok przestanie płynąć. Świeżo zebrany napój jest zdatny do użytku tylko przez kilka dni. Należy przechowywać go w lodówce albo zamrażać w woreczkach – na później. Na początku sezonu sok jest niezwykle czysty i klarowny, zaś zbierany w końcówce sezonu zazwyczaj lekko mętnieje.

Sok z brzozy – naturalny sposób na zdrowie

Włączenie soku z brzozy do swojej diety to świetny sposób na wspieranie zdrowia wiosną. Dzięki bogactwu witamin, minerałów i przeciwutleniaczy, sok z brzozy może wspomagać detoksykację organizmu, poprawiać kondycję skóry i włosów, a także wzmacniać układ odpornościowy. Warto spróbować samodzielnie pozyskać sok z brzozy i cieszyć się jego dobroczynnymi właściwościami.

Uwaga! 
Pozyskiwanie soku brzozowego w Lasach Państwowych bez odpowiedniej zgody jest nielegalne i podlega karze grzywny do 250 zł lub karze nagany. Aby legalnie zbierać sok, konieczne jest uzyskanie pozwolenia od nadleśniczego lub właściciela lasu. Natomiast na własne potrzeby można go pobierać z brzóz rosnących na swojej posesji lub terenie gospodarstwa. Alternatywnie, sok brzozowy jest dostępny w sprzedaży – w sklepach i aptekach – co pozwala uniknąć ryzyka otrzymania mandatu za nieuprawnione pozyskiwanie surowca.

Udanych zbiorów!

Sok z brzozy – pytania i odpowiedzi

Co to jest sok z brzozy?

Sok z brzozy to naturalny, wodnisty napój pozyskiwany z pni brzozy na początku wiosny. Jest bogaty w minerały, witaminy, aminokwasy, polifenole i przeciwutleniacze, które wspierają zdrowie i poprawiają samopoczucie. Jest ceniony za swoje właściwości oczyszczające, detoksykacyjne oraz wspomagające nawilżenie skóry.

Jakie są właściwości zdrowotne soku z brzozy?

Sok z brzozy jest pełen składników odżywczych, które wspierają zdrowie organizmu. Do jego głównych właściwości należy: detoksykacja organizmu, wzmacnianie odporności, poprawa kondycji skóry i włosów, regulacja poziomu cholesterolu, wsparcie układu kostnego.

Jak pozyskiwać sok z brzozy?

Aby pozyskać sok z brzozy, należy wywiercić otwór w pniu drzewa (około 5-10 cm głębokości), a następnie podłączyć rurkę, która poprowadzi sok do butelki. Z dużej brzozy można uzyskać nawet 10 litrów soku dziennie. Należy pamiętać, że proces ten należy przeprowadzać wiosną, w okresie wczesnego kwitnienia drzew.

 

Bibliografia
  1. Bilek 2018.; "Is it worth to collect birch tree sap?"; AGRO PODKARPACIE, 71, 20-21.;
  2. Zaguła, Grzegorz. (2017).; "The Bioactive and Mineral Compounds in Birch Sap Collected in Different Types of Habitats."; Baltic Forestry. 23.;
  3. Maciej Bilek, Jarosław Wawer , Wojciech Szwerc, Katarzyna Słowik, Stanisław Sosnowski; "Birch sap concentrate as a potential modern food product"; ECONTECHMOD. AN INTERNATIONAL QUARTERLY JOURNAL – 2018, Vol. 07, No. 1, 5–9;
  4. Kelli McGrane; "What Is Birch Water? Benefits and Downsides"; healthline.com; 2020-03-20;
  5. Boroduskis, Martins & Kaktiņa, Elza & Blāķe, Ilze & Nakurte, Ilva & Samodova, Diana & Kusiņa, Iveta & Mičule, Santa & Ramata-Stunda, Anna. (2017).; "Chemical characterization and in vitro evaluation of birch sap and a complex of plant extracts for potential use in cosmetic anti-ageing products."; Environmental and Experimental Biology. 15. 29-36. 10.22364/eeb.15.05.;
4.6/5 - (14 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
2 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Potwierdzam. Stosuje sok i działa. Pić naczczo twarz nawilżać wieczorem.

UWAGA ! Sok z brzozy ( gwar: OSKOŁA) nie jest wskazany dla cukrzyków. Ja piłem latami i skończyło się cukrzycą. Nie ma potrzeby wiercić pnia głęboko – tylko do momentu gdy się pojawi sok. Zawsze od strony północnej drzewa i na wysokości kolan.

Nie odchodź jeszcze!

Na ekologia.pl znajdziesz wiele ciekawych artykułów i porad, które pomogą Ci żyć w zgodzie z naturą. Zostań z nami jeszcze chwilę!