Olejek jodłowy – właściwości, działanie, na co pomaga?
Ekologia.pl Zdrowie Aromaterapia Olejek jodłowy – właściwości i działanie. Jak stosować olejek jodłowy?

Olejek jodłowy – właściwości i działanie. Jak stosować olejek jodłowy?

Olejek jodłowy w aromaterapii zaliczany jest do grupy zapachów drzewnych i ziemistych, razem z olejkiem cyprysowym, sosnowym, cedrowym czy jałowcowym. Wszystkie drzewa i krzewy iglaste odznaczają się bowiem bardzo wysokim nasyceniem związków eterycznych, które emanują kojącym orzeźwieniem i emocjonalną równowagą. Badania nad olejkiem jodłowym dowiodły jednak jego wyjątkowych właściwości terapeutycznych.

Olejek jodłowy, fot. shutterstock

Olejek jodłowy, fot. shutterstock
Spis treści

Olejek jodłowy – co to takiego?

Olejek jodłowy posiada bardzo świeży, zielony i drzewny aromat, kojarząc się z czystością, harmonią i naturalną energią. Według ekspertów jest to jednak zapach o dominujących nutach wysokich, co oznacza, że uderza on stosunkowo silną falą w nozdrza powodując natychmiastowe reakcje zmysłowe, ale stosunkowo szybko wietrzeje. Pewne niuanse da się przy tym dostrzec w olejkach pozyskiwanych z różnych gatunków jodły.

Jodły i ich potencjał aromatyczny

Jodły to rodzaj botaniczny zaliczany do rodziny sosnowatych i obejmujący ok. 50 gatunków drzew o charakterze zimozielonym. Występują one w stanie naturalnym na półkuli północnej, przede wszystkim w Eurazji i Ameryce Północnej. Zwane czasem królowymi lasu, osiągają imponujące rozmiary do 100 m wysokości i są coraz częstszym wyborem na drzewko bożonarodzeniowe. Ich dekoracyjność nie idzie jednak w parze z aromatem – w porównaniu ze świerkiem czy sosną gałązki jodły pachną bardzo delikatnie.

Olejek jodłowy pozyskuje się jednak zaledwie z wybranych gatunków rodzaju Abies, a konkretnie:

  • jodły balsamicznej (A. balsamea) – typowej dla kontynentu Ameryki Północnej, osiągającej wysokość ok. 20 m i wyróżniającej się obfitą, jasną żywicą, z której produkuje się tzw. balsam kanadyjski;
  • jodły syberyjskiej (A. sibirica) – występującej przede wszystkim na obszarze Azji – od Rosji po Kamczatkę – i dorastającej do 30 m; z jej młodych pędów wytłacza się olejek pichtowy o działaniu antybakteryjnym, regeneracyjnym i przeciwstarzeniowym;
  • jodły pospolitej (A. alba) – obecnej na obszarze środkowej i północnej Europy i dorastającej do 60 m wysokości; z jej spadzi wytwarzanej przez mszyce pszczoły produkują cenny czarny miód spadziowy.

Produkcja olejku jodłowego

Do pozyskiwania olejku eterycznego z drzew rodzaju Abies wykorzystuje się przede wszystkim igły, a czasem także całe gałązki i młode szyszki. Surowiec zbierany jest zazwyczaj z drzew ścinanych na potrzeby przemysłu drewnianego, zaś jego podstawowa obróbka obejmuje mechaniczne siekanie w specjalnym młynku elektrycznym z rotującymi nożami. Tak rozdrobnione igliwie poddawane jest następnie klasycznej destylacji za pomocą pary wodnej. W rezultacie otrzymuje się przezroczysty i dość rzadki olejek o pięknym leśnym zapachu.

 

Jodła balsamiczna – surowiec do pozyskiwania olejku, fot. shutterstock

Skład olejku jodłowego

Pogłębiona analiza składu chemicznego wysokiej jakości olejku eterycznego z jodły pozwoliła wyizolować następujące związki o charakterze aromatycznym:

  • Octan bornylu (Bornyl acetate) – typowy przede wszystkim dla olejku pozyskiwanego z jodły syberyjskiej; pod względem chemicznym jest to ester kwasu octowego i borneolu o silnym zapachu wykorzystywanym m.in. w przemyśle perfumeryjnym. W świetle badań naukowych związek ten posiada relaksujące działanie na tkanki ciała, jak również sferę psychiczną.
  • Kamfen – terpen obecny m.in. również w olejku konopnym, o silnym działaniu przeciwutleniającym, przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym.
  • Alfa-pinen – przeciwzapalny i przeciwnowotworowy terpen, wykorzystywany również do walki z opornymi szczepami gronkowca złocistego.
  • Beta – pinen – występujący najobficiej w olejku z jodły balsamicznej i zachwalany przede wszystkim ze względu na pozytywny wpływ na nasze zdolności kognitywne – bystrość, poziom skupienia, szybkość reakcji.
  • Delta-3-Carene – w badaniach wykazuje działanie łagodzące na bóle pochodzenia reumatycznego, jak również związane z fibromialgią. Stymuluje również pamięć i ma pozytywny wpływ na strukturę i zdrowie kości.
  • Sabinen – badany przede wszystkim pod kątem pozytywnego oddziaływania na skórę: przeciwzapalnego, antybiotycznego, przeciwgrzybicznego i antyulteniającego.
  • Limonen – właściwy przede wszystkim dla olejku z jodły pospolitej, choć powszechnie obecny w przyrodzie; posiada silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwstresowe i przeciwzapalne.

Jak stosować olejek jodłowy?

Olejek jodłowy polecany jest przede wszystkim do inhalacji oraz masażu, w rozcieńczeniu z olejem bazowym. W tym pierwszym zastosowaniu przynosi liczne korzyści dla naszej sfery psychicznej, w tym drugim zaś wspomaga przede wszystkim tkanki: skórę, mięśnie, ścięgna.

Do kominka aromaterapeutycznego poleca*/ '[P`1W34 się używać 3-4 kropli olejku, do masażu zaś jednej kropli nase4- iteqa7 a 30 ml oleju bazowego, idealnie oleju kokosowego, który skutecznie łagodzi ewentualne podrażnienia. Istnieje również możliwość bezpośredniej aplikacji na skórę, ale w ilości nie większej niż 1 kropla i pod warunkiem braku negatywnych reakcji. Alternatywnie, można dodać 1-2 krople do toniku do twarzy lub mleczka do ciała o pojemności min. 200 ml, zwłaszcza do pielęgnacji skóry problematycznej. Uwaga! Nie poleca się stosowania olejku jodłowego do kąpieli!

Olejek jodłowy szczególnie dobrze komponuje się z olejkiem bergamotkowym, grejpfrutowym, cytrynowym i pomarańczowym, a także tworzy przyjemny świeży duet z olejkiem eukaliptusowym.

Diagram przedstawiający możliwe zastosowania olejku jodłowego; opracowanie własne

Bezpieczeństwo stosowania olejku jodłowego

Olejek jodłowy możne powodować podrażnienia wrażliwej skóry objawiające się świądem, pieczeniem czy zaczerwienieniem. W takim przypadku należy go mocniej rozcieńczyć lub też całkowicie zrezygnować ze stosowania. Szczególną ostrożność powinny zachowywać kobiety w ciąży i małe dzieci. Należy ponadto uważać, aby olejek nie dostał się do oczu, uszu i błon śluzowych.

Inhalacje z olejku wywołują poczucie świeżości, czystości i pozytywnej energii, fot. shutterstock

Udowodnione właściwości terapeutyczne olejku jodłowego

W aromaterapii olejek jodłowy wskazany jest przede wszystkim do łagodzenia stanów napięcia nerwowego i mięśniowego. Ma on więc relaksować w sytuacjach stresowych, poprawiać samopoczucie, a także rozluźniać ciało po intensywnym wysiłku fizycznym. Aplikowany razem z olejem bazowym na klatkę piersiową ułatwia oddychanie i wspomaga leczenie infekcji dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli czy katar, wspomagając również w przypadku astmy. Ponadto, olejek jodłowy polecany jest na bóle reumatyczne stawów i bóle mięśni spowodowane przeciążeniem lub kontuzją.

Co mówi współczesna nauka o tych sugerowanych korzyściach zdrowotnych? Istnieje wiele studiów dowodzących przeciwbakteryjnego działania olejku jodłowego. W warunkach laboratoryjnych wykazuje on przede wszystkim wysoką skuteczność w walce z gronkowcem złocistym (Staphylococcus aureus), a w mniejszym stopniu także z takimi szczepami bakterii jak Bacillus megaterium, B. cereus, B. subtilis, B. brevis. Jeszcze bardziej imponujące jest natomiast przeciwgrzybiczne działanie olejku, zwłaszcza w kontekście często dokuczających człowiekowi drożdżaków Candida albicans. Testuje się go m.in. jako substancję czynną w żelach dentystycznych mających zapobiegać chorobom dziąseł, nadżerkom śluzówki jamy ustnej, a nawet noso-gardłowym nowotworom. W jednym z badań wykazano wręcz, że olejek z jodły balsamicznej ma faktyczne działanie cytotoksyczne na komórki guzów rakowych!

Naukowcy potwierdzili również pozytywny wpływ olejku jodłowego na psychikę człowieka. W jednym z eksperymentów poproszono pracowników do wykonywania zleconych zadań pod ciągłym wizualnym nadzorem. W grupie, w której w powietrzu rozpylano olejek jodłowy, tempo pracy serca po zakończeniu eksperymentu było znacznie niższe, co przekłada się na obniżony poziom stresu i podniecenia. Warto podkreślić jednak, że olejek z jodły nie działa usypiająco ani otępiająco, raczej podnosząc nasze zdolności kognitywne niż je usypiając. Mimo to pozwala nam przebrnąć przez stresujące sytuacje z większym spokojem i pogodą ducha.

Inne praktyczne zastosowania olejku jodłowego

Olejek jodłowy można wykorzystywać nie tylko w celach leczniczych, ale także do poprawy ogólnej atmosfery w domu i miejscu pracy. Rozpylany we wnętrzach wywołuje poczucie świeżości, czystości i pozytywnej energii, skutecznie neutralizując nieprzyjemne zapachy. Zdaniem ekspertów koncentruje on w sobie pozytywne emocjonalne i psychologiczne oddziaływanie lasów iglastych, do których nie mamy przecież zwykle szans dotrzeć codziennie. Wreszcie, olejek jodłowy jest też znakomitym dodatkiem do bożonarodzeniowej atmosfery w domu, zwłaszcza, jeśli zdecydujemy się na mało pachnące drzewko. Można go śmiało rozpylić na ozdobnych kompozycjach z gałęzi czy szyszek, a także na samej choince.

 

Bibliografia
  1. AromaWeb; "Silver fir essential oil"; https://www.aromaweb.com/essential-oils/fir-needle-oil.asp; 2020-07-15;
  2. André Pichette i in.; "Composition and antibacterial activity of Abies balsamea essential oil"; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16619365/; 2020-07-15;
  3. Eri Matsubara i in.; "The essential oil of Abies sibirica (Pinaceae) reduces arousal levels after visual display terminal work"; https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ffj.2056; 2020-07-15;
  4. Jean-Claude Chalchat; "Essential Oil of Abies alba Mill., Pinaceae, from the Pilot Production in Montenegro"; https://www.researchgate.net/publication/254246452_Essential_Oil_of_Abies_alba_Mill_Pinaceae_from_the_Pilot_Production_in_Montenegro; 2020-07-15;
  5. Aurelija Noreikaitė i in.; "General Toxicity and Antifungal Activity of a New Dental Gel with Essential Oil from Abies Sibirica L"; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5295177/; 2020-07-15;
4.9/5 - (11 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments