Ciosa (Pelecus cultratus)

Występowanie

Zamieszkuje zatoki i częściowo zlewisko Morza Bałtyckiego; jeziora zachodniej Rosji (m.in. Ładoga, Onega, Białe); liczne duże zbiorniki zaporowe głównie na Wołdze, Donie i Dnieprze; Morze Azowskie i Kaspijskie oraz dorzecze Jeziora Aralskiego.

Budowa zewnętrzna

Głowa mała. Górna krawędź głowy biegnie równo z grzbietem. Oczy dosyć duże. Otwór gębowy górny. Zęby dwuszeregowe, stożkowate, haczykowate, piłkowane. Ciało wydłużone, smukłe, silnie dwubocznie spłaszczone. Grzbiet w zielononiebieskiej barwie. Boki ciała oraz brzuch jaśniejsze, srebrzyście ubarwione. Linia boczna falista. Łuski cykloidalne. Kil na całej długości brzucha nie jest pokryty łuskami. Płetwy szare. Płetwa piersiowa jest długa, ostro zakończona. Płetwa brzuszna jest krótka. Płetwa grzbietowa mała, znajduje się nad płetwą odbytową. Płetwa odbytowa długa, przednia jej część jest wyższa. Płetwa ogonowa mocno rozwidlona. Dymorfizm płciowy jest słabo widoczny, podaje się, że u samic płetwy piersiowe są krótsze niż u samców.

Biologia

Występuje w dużych rzekach, słonawych zatokach, dużych jeziorach i zbiornikach zaporowych. Przebywa głównie na dużych głębokościach. Ryba prądolubna. Na tarło wędruje w górę rzeki. Do rozrodu przystępuje w zależności od miejsca występowania, od kwietnia do lipca (trze się głównie w maju). Ikra składana jest w korycie rzeki, gdzie spływa z nurtem. Samica składa od około 12 tys. do ponad 94 tys. ziaren ikry. Przezroczysta ikra składana jest w jednej porcji. Średnica jaj wynosi około 1,3-1,6 mm. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Samica osiąga dojrzałość płciową w trzecim bądź w czwartym roku życia. Ryba ta dożywa do ponad 10 lat. W Polsce ciosa podlega ochronie częściowej. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN). Narybek żywi się planktonem, dorosłe zjadają zwierzęta bezkręgowe (owady, ich larwy, skorupiaki) oraz narybek.