Dysfolid (Dispholidus typus)

Dysfolid to duży, bardzo jadowity wąż, pochodzący z Afryki. Nazywany jest także boomslangiwm, co oznacza „wąż drzewny” w języku afrikaans. Boomslangi mają wyjątkowo silny jad. Zęby jadowe znajdują się z tyłu szczęki. Po wstrzyknięciu jad atakuje układ krążenia organizmu i zatrzymuje jego zdolność do prawidłowego krzepnięcia krwi. Wiele ofiar po prostu wykrwawia się na śmierć, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Działanie toksyny jest jednak powolne (nawet do 48 godzin), więc rzadko dochodzi do śmierci z powodu ukąszenia.

Występowanie

Dysfolidy pochodzą z Afryki Subsaharyjskiej. Można je spotkać na zalesionych łąkach i lasach nizinnych w Afryce Subsaharyjskiej. Największą liczebność odnotowano w Suazi, Namibii, Zimbabwe, Mozambiku oraz na Madagaskarze. Występują również na Seszelach i w Republice Południowej Afryki. Dysfolidy zamieszkują krzewy karoo, sawanny, lasy nizinne, płaskowyże wschodnio- i środkowoafrykańskie oraz łąki. Spędzają większość dnia przemieszczając się między gałęziami drzew, aby polować, odpoczywać i spać. Oczywiście jako gad potrzebują dużo bezpośredniego światła słonecznego, aby się ogrzać. Kiedy muszą zejść na ziemię, na ogół nie oddalają się zbyt daleko od drzewa.

Wygląd

Dysfolidy mają wyjątkowo duże oczy z okrągłymi źrenicami, a ich głowa ma charakterystyczny, jajowaty kształt. Głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała.Dysfolidy mają doskonały wzrok i często poruszają głową z boku na bok, aby lepiej widzieć obiekty bezpośrednio z przodu. Zęby szczęki są małe z przodu, w liczbie siedmiu lub ośmiu, za którymi znajdują się trzy bardzo duże, rowkowane kły znajdujące się pod każdym okiem. Zęby żuchwy są nierówne Ubarwienie skóry jest bardzo zmienne, między płciami zauważalny jest wyraźny dymorfizm płciowy. Samice mają ciemnozielone ciała i brązowe brzuchy, podczas gdy samce mają jasnozielone ciała z czarnymi lub niebieskimi konturami wzdłuż łusek (chociaż zidentyfikowano również żółte i brązowe odmiany). Te schematy kolorów stanowią ważną adaptację do nadrzewnego trybu życia, ponieważ zapewniają doskonały kamuflaż. Młode węże rodzą się z szarą skórą z żółtymi gardłami i czarnymi plamami. Nie osiągają dorosłego ubarwienia, dopóki nie osiągną pełnej dojrzałości. Łuski grzbietowe są bardzo wąskie, skośne, silnie wyszczuplone, z dołkami wierzchołkowymi, ułożonymi w 19 lub 21 rzędach. Ogon jest długi, a łuski podogonowe są sparowane. Przeciętny dorosły boomslang ma całkowitą długość od 100 do 160 centymetrów. Niektóre przekraczają 183 centymetry długości. Masa ciała waha się od 175 do 510 gramów, przy średniej masie około 299 gramów.

Biologia

Dysfolidy są aktywne w ciągu dnia. Prawie cały czas spędzają na drzewach. Czasami schodzą na ziemię, aby polować i wygrzewać się na słońcu. Dysfolidy to samotne, dość płochliwe stworzenia i uciekają od wszystkiego, co jest zbyt duże do jedzenia. Spędzają dzień polując na drzewach lub krzewach. Doskonale kamuflują się wśród gałęzi i potrafią śledzić zdobycz bez wykrycia. Podczas chłodnej pogody zapadają w krótkie letargi, często zwijając się w pustych ptasich gniazdach. Boomslangi to płochliwe węże i atakują na ogół tylko wtedy, gdy ludzie próbują się nimi zająć, złapać lub zabić. Kiedy są skonfrontowane i osaczone, nadymają szyję i przyjmują pozę w kształcie litery „S”. Dysfolidy mają słaby węch, ale potrafią wyczuwać substancje chemiczne w powietrzu za pomocą języka.

Odżywianie

Dysfolidy to zwierzęta drapieżne, mięsożerne. Ich dieta obejmuje kameleony i inne nadrzewne jaszczurki, żaby, a czasami także małe ssaki, ptaki i jaja ptaków gniazdujących.

Rozmnażanie i rozwój

Dysfolidy są poligamiczne, co oznacza, że zarówno samce, jak i samice mają wielu partnerów. Rozmnażają się w grudniu i styczniu. Boomslangi są jajorodne, a dorosła samica może złożyć do 30 jaj. Składa je w wydrążonym pniu drzewa lub gnijącej kłodzie. Nie opiekuje się młodymi – po złożeniu jaj samica odchodzi i nigdy nie wraca. Jaja mają stosunkowo długi okres inkubacji, trwa on około trzech miesięcy. Młode węże mają specjalny ząb jajowy na czubku pyska, który umożliwia im przebicie skorupy jaja w tracie wykluwania. Taki ząb jest wytworem naskórka i odpada w ciągu kilku godzin po wykluciu. Młode samce mają szary kolor z niebieskimi plamkami, a samice są bladobrązowe. Dorosłe ubarwienie osiągają po kilku latach. Młode mają około 20 centymentrów długości i nie stanowią zagrożenia dla ludzi; stają się jadowite dopiero wtedy, gdy osiągną długość około 45 centymetrów.