Karetta (Caretta caretta)

Biologia

Karetta to duży żółw morski, będący jedynym gatunkiem z tej grupy regularnie rozradzającym się na europejskich plażach. Karetta jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych żółwi morskich, występującym nie tylko w strefie zwrotnikowej, ale i również w chłodniejszych wodach strefy umiarkowanej. Populacja żółwia karetta jest wciąż relatywnie duża – żółwie morskie jest bardzo trudno policzyć, ale prawdopodobnie na świecie żyje około 60 tysięcy samic karetty (i drugie tyle samców). Nie jest to wcale dużo jak na olbrzymi zasięg występowania tego gatunku. Ocenia się, że w ciągu ostatnich 3 pokoleń populacja karetty zmniejszyła się o połowę. Główną przyczyną jest przyłów w sieciach rybackich; pozostałymi przyczynami spadku liczebności jest zabudowywanie wybrzeży morskich i plaż (co niszczy miejsca lęgowe żółwi) oraz wybieranie jaj z gniazd w celach kulinarnych. Żółwiom karetta zagrażają także zanieczyszczenia (szczególnie plastikiem). W skali globalnej karetta nie jest gatunkiem bezpośrednio zagrożonym wyginięciem w krótkiej perspektywie, ale zmniejszająca się liczebność uzasadnia traktowanie tego gatunku jako ‘narażonego na wyginięcie’ (status VU na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN).

Wygląd

Dorosłe żółwie karetta dorastają do 100, rzadko 120 centymetrów długości karapaksu (pancerza na grzbiecie), przy wadze 100-150 kilogramów. W porównaniu z innymi żółwiami morskimi karetta ma stosunkowo dużą głowę. Tak jak u innych żółwi morskich, kończyny sa przekształcone w płetwy. Kolor ciała karetty to zazwyczaj piaskowożółty lub brązowy, natomiast wierzch pancerza jest brązowy.

Występowanie

Karetta występuje we wszystkich oceanach, w strefie równikowej, zwrotnikowej i podzwrotnikowej, choć miejscami wkracza również w strefę umiarkowaną – w Europie młode osobniki spotyka się czasem u wybrzeży Wysp Brytyjskich czy Francji. Karetta dzieli się na 10 izolowanych od siebie populacji, które rozmnażają się w różnych miejscach. Są to populacje z północno-zachodniego Atlantyku, północno-wschodniego Atlantyku, Morza Śródziemnego, północno-zachodniego Oceanu Indyjskiego, północno-wschodniego Oceanu Indyjskiego, południowo-zachodniego Oceanu Indyjskiego, południowo-wschodniego Oceanu Indyjskiego, północnego Pacyfiku i południowego Pacyfiku.

Środowisko i tryb życia

Karetty spędza całe swoje życie w morzu – na brzeg wychodzą tylko samice w celu złożenia jaj. Wyklute z nich młode wędrują jak najszybciej do morza. Tam unoszą je prądy morskie, i spędzają kilka do kilkunastu lat na otwartym morzu, polując na niewielkie organizmy planktonowe. Po tym czasie wędrują w stronę wód przybrzeżnych, bogatszych w pożywienie (ale i bardziej niebezpiecznych). Tam zaczynają szybciej rosnąć, i wreszcie dojrzewają płciowo – czas nadejścia wieku dojrzewania może się różnić w zależności i od warunków, średnio wynosi około 30 lat. Dorosłe żółwie karetta rozpoczynają regularne wędrówki pomiędzy miejscami żerowania a rozmnażania – obie te lokalizacje mogą być od siebie oddalone o setki, a nawet tysiące kilometrów.

Rozmnażanie

U żółwia karetta kojarzenie się par następuje w wodach przybrzeżnych. Kopulacja może trwać nawet kilka godzin – samiec przytrzymuje samicę pazurami na przednich płetwach, tak że przez dłuższy czas żółwie pływają w parze. Samice przez kilka tygodni lub nawet miesięcy przebywają w płytkich wodach w pobliżu plaży, czekając na odpowiedni moment do złożenia jaj, których może być nawet ponad 150. W danym roku samica nie składa wszystkich jaj w jednym rzucie, lecz wychodzi na brzeg 3 do 5 razy. Rozród ma miejsce raz na 2 do 4 lat. Zagrzebane w piasku jaja rozwijają się przez 2-3 miesiące. Wykluwające się młode mierzą 3 do 5 centymetrów długości.

Pokarm

Karetta jest wszystkożerny – żywi się zarówno pokarmem zwierzęcym, jak i roślinnym. Duża głowa świadczy o silnych mięśniach szczęk – żółwie te zjadają twardą zdobycz, taką jak kraby, jeżowce i małże. Nie gardzą też trawą morską i wodorostami, a gdy przebywają na otwartym morzu – meduzami i innymi galaretowatymi zwierzętami.