Pieczarka płaska (Agaricus placomyces)

Wstęp

Pieczarka płaska jest grzybem trującym, powodujący poważne problemy żołądkowe. Nie wolno go spożywać pod żadną postacią. W Polsce występuje bardzo rzadko i znajduje się na liście gatunków zagrożonych wymarciem.

Sezon

Pierwsze okazy pieczarki płaskiej pojawiają się już pod koniec maja, ale dopiero w sierpniu grzyb ten zaczyna rosnąć w większych ilościach. Spotkać go można jeszcze pod koniec października.

Występowanie

Pieczarka płaska występuje w lasach iglastych i liściastych. Można ją także znaleźć rosnącą w parkach, w ogrodach, w przydrożnych zaroślach i na skrajach lasów. Najczęściej pojawia się w dużych grupach po kilkanaście sztuk. Występuje głównie w Europie, jednak w wielu krajach jest gatunkiem dość rzadkim.

Wygląd

Owocnik pieczarki płaskiej osiąga średnicę od 5 do 14 cm. U młodych okazów ma kształt półkulisty, ze spłaszczonym szczytem. Z czasem staje się rozpostarty, następnie wypukły, aż ostatecznie przybiera formę płaską. U najstarszych osobników widoczne są też małe wklęśnięcia na jego środku. Owocnik ma biały lub szaropopielaty odcień. Jedynie jego brzeg pozostaje całkowicie biały Pokryty jest delikatnymi łuseczkami, które mogą mieć szary lub brązowy kolor. Na szczycie zazwyczaj są ciemniejsze, a czasami nawet całkowicie czarne. Dotykanie i pocieranie powierzchni owocnika zmienia kolor łusek na żółty – barwa ta jednak szybko blaknie i niekiedy przybiera brązowy odcień. Powierzchnia kapelusza jest bardzo szorstka.

Blaszki pieczarki płaskiej są szerokie i gęsto ustawione. Na końcach pozostają wolne i nie przyrastają do trzonu. Są bardzo kruche i łatwo się łamią. U młodych grzybów mają szary kolor, na którym widoczny jest różowy odcień. Z czasem ciemnieją i mogą przybrać brązową, brunatną lub czekoladową barwę. Pod wpływem nacisku ciemnieją.

Trzon pieczarki płaskiej osiąga średnią wysokość i jest stosunkowo cienki (nie zostały jeszcze podane przybliżone wymiary jakie może osiągnąć). Ma wysmukły kształt, u podstawy zakończony ozdobą bulwą. W środku jest pełny, jednak niekiedy mogą pojawiać się w nim kanaliki. Otoczony jest szerokim, zwisającym pierścieniem, którego charakterystyczną cechą jest gładki wierzch i pokryty kosmkami spód. Przybiera białą barwę, czasem wpadającą w szary odcień. Ma gładką, równą powierzchnię.

Miąższ pieczarki płaskiej jest twardy i zbity. Ma biały kolor, który po przecięciu zmienia barwę na żółtą (najsilniej w okolicach podstawy trzonu). W potartym lub mocniej uciśniętym miejscu brązowieje lub szarzeje. Ma bardzo charakterystyczny, nieprzyjemny zapach przypominający karbol, atrament lub środek dezynfekujący. Nie jest smaczny.

Łuseczki pokrywające owocnik pieczarki płaskiej sprawiają, że można ją pomylić z jadalną czubajką kanią. Grzyby te można odróżnić po miąższu, który u czubajki kani nie zmienia koloru po przekrojeniu.

Innym grzybem, z którym łatwo pomylić pieczarkę płaską jest trująca pieczarka karbolową. Cechą pozwalającą rozróżnić te dwa gatunki jest charakterystyczna dla pieczarki żółtawej bulwa, która przybiera jasne kolory – żółty, pomarańczowy lub czerwony – w różnych odcieniach i kombinacjach.

Właściwości trujące

Pieczarka płaska jest grzybem trującym. Zjedzenie jej powoduje silne zaburzenia w trawieniu oraz mdłości, wymioty i biegunkę. Spożywanie jej z alkoholem wzmacnia trujące działanie i zaostrza występujące objawy.

Zastosowanie

Pieczarka płaska jest grzybem trującym i nie wolno jej spożywać pod żadnym pozorem!