Wrośniak anyżkowy - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki żagwiowce żagwiowate wrośniak Wrośniak anyżkowy
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Wrośniak anyżkowy (Trametes suaveolens)

Nazywana/y także: wrośniak bezwonny, wrośniak pachnący, wrośniak przyjemny, wrośniak wierzbowy, wrośniak wonny, gmatwek pachnący, gmatwek przyjemny, gmatwek wierzbowy, gmatwek wonny, huba pachnąca, huba przyjemny, huba wierzbowa, huba wonna, hubczak pachnący, hubczak przyjemny, hubczak wierzbowy, hubczak wonny, podskórnik pachnący, podskórnik przyjemny, podskórnik wierzbowy, podskórnik wonny, siatkowiec pachnący, siatkowiec przyjemny, siatkowiec wierzbowy, siatkowiec wonny, skórzak pachnący, skórzak przyjemny, skórzak wierzbowy, skórzak wonny, żagiew pachnąca, żagiew przyjemna, żagiew wierzbowa, żagiew wonna
Wrośniak anyżkowy, fot. shutterstock
Spis treści

Wstęp

Wrośniak anyżkowy to pospolity słaby pasożyt, a potem saprotrof należący do żagwiowatych (Polyporaceae), porażający niemal wyłącznie wierzbę białą i jej mieszańce. Gatunek wciąż dość częsty w Polsce, natomiast rzadki i wymierający w Zjednoczonym Królestwie, krajach skandynawskich i bałtyckich oraz uralskich obwodach Rosji.

Sezon

Wrośniak anyżkowy to gatunek późnej jesieni, o jednorocznych owocnikach wyrastających w październikulistopadzie.

Występowanie

Wrośniak anyżkowy podobnie jak jego najważniejszy gospodarz – wierzba biała jest szeroko rozpowszechniony na całej półkuli północnej. Rozwija się na drzewach żywych i martwych, zarówno w lasach łęgowych, jak na i wierzbach sadzonych wzdłuż dróg czy na plantacjach energetycznych. O wiele rzadziej notowano go na innych podłożach (osice, kasztanowcu czy grabie). W Polsce pozostaje o wiele pospolitszy niż w Europie Zachodniej i wielu regionach Federacji Rosyjskiej, gdzie już dawno wycięto większość łęgów i uregulowano rzeki. Tam wrośniak anyżkowy trafił na czerwone listy gatunków ginących.

Wygląd

Owocniki wrośniaka anyżkowego są dość duże i łatwe do odszukania na odpowiednich siedliskach dzięki mocnej, przyjemnej woni, nietypowej dla grzybów.

Kapelusz z grubą nasadą, może mierzyć 12, nawet 15 cm szerokości oraz 1-4 cm grubości. Wrośniak anyżkowy z wierzby białej wyrasta bokiem, kształtem przypomina półkole, konsolę bądź poduszkę. Brzegi kapelusza mogą być bardzo różne: ostre albo tępe, podwinięte lub niepodwinięte.

Hymenofor rurkowaty, o rurkach osiągających 10-15 mm długości. Kolor tychże rurek zmienia się wraz ze starzeniem owocnika: najpierw białe, potem kremowo żółtawe, wreszcie brązowe. W przypadku w. anyżkowego warto zwrócić uwagę na zmianę zakończeń ostrzy rurek z wiekiem owocnika. O ile u młodych okazów ostrza te są równe i tępe, o tyle u dojrzałych w. anyżkowych robią się ząbkowane.

Miąższ wrośniaka anyżkowego (w. pachnącego, w. wierzbowego) barwą i konsystencją nie odbiega od miąższu pozostałych wrośniaków: jest śnieżno lub kremowo biały, strefowany i skórzasto-korkowaty. Jak podpowiada nazwa miąższ ten mocno pachnie anyżem (badianem właściwym) lub anyżkiem (biedrzeńcem anyżowym). Zdrowi ludzie czują tą woń nawet z odległości kilku metrów.

Wysyp zarodników żółty o słomkowym odcieniu. Spory nieamyloidalne, ciut wygięte, gładkie, o wymiarach 3,0-4,0× 7,0-10,0 (rzadko 12,0) μm.

Wrośniaka anyżkowego dość łatwo odróżnić od reszty przedstawicieli rodzaju Trametes po: białej barwie owocników, mocnym zapachu anyżku oraz głównym podłożu (wierzbach białych). Z wrośniakiem anyżkowym pomylić można za to iwoporka anyżkowego (Haploporus odorus) o podobnym zapachu i podobnym przywiązaniu do wierzb jako głównych roślin żywicielskich. Owocniki iwoporka są jednak wieloletnie, mniejsze i ciemniejsze od wrośniaka wierzbowego, a ich woń utrzymuje się dłużej, nawet po silnym wysuszeniu. Wyraźne są także różnice w budowie zarodników – drobnokolczastych i pozbawionych dekstryn u iwoporka.

Właściwości

Wrośniak anyżkowy jest grzybem niejadalnym. Grzyb ten jako pasożyt, potem saprofit powoduje białą zgniliznę wierzb, sporadycznie innych rodzajów drzew liściastych. Bywa to poważnym problemem gospodarczym przy uprawie wierzb energetycznych w Austrii i Niemczech.

Zastosowanie

Walory kulinarne wrośniaka anyżkowego budzą kontrowersje. W Europie zawsze uważano ją za niejadalną, natomiast spożywano ją w Kanadzie.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Bibliografia
  1. Domański S., Orłoś H., Skirgiełło A. 1967.; "Żagwiowate II (Polyporaceae pileateae), szczecinkowcowate II (Mucronosporaceae pileateae), lakownicowate (Ganodermataceae), bondarcewiowate (Bondarzewiaceae), boletkowate (Boletopsidaceae), ozorkowate (Fistulinaceae). w: Kochman J., Skirgiełło A. (red.),"; PWN, Warszawa.;
  2. Gerhardt E. 2006.; "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków."; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa.;
  3. Gminder A. 2008.; "Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej? ."; Wyd. Weltbild, Warszawa;
  4. Gumińska B., Wojewoda W. 1985.; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
  5. Krieglsteiner G., Gminder A., Winterhoff W. 2000.; "Die Großpilze Baden-Württembergs. Band 2: Ständerpilze: Leisten-, Keulen-, Korallen- und Stoppelpilze, Bauchpilze, Röhrlings- und Täublingsartige."; Ulmer Verlag, Stuttgart.;
  6. Laux H. 1985.; "Eßbare Pilze und ihre giftigen Doppelgänger. ."; Franckh Kosmos Verlag, Stuttgart;
  7. Lohmeyer T., Kũnkele U. 2006.; "Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie."; Wyd. Parragon, Warszawa.;
  8. Łakomy P., Kwaśna H. 2008.; "Atlas hub."; Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa.;
  9. Mirek Z. 2006. (ed.); "Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski."; Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, Kraków.;
  10. Snowarski M. 2010.; "Grzyby. Seria: Spotkania z przyrodą."; Wyd. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.;
  11. Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;
4.7/5 - (6 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments