Jesienne ptaki w Polsce – które możemy podziwiać?
Jesień to czas intensywnych zmian w przyrodzie. Dni stają się krótsze, liście drzew zaczynają opadać, a w powietrzu unosi się zapach wilgotnej ziemi i chłodnego wiatru. W tym okresie również świat ptaków przeżywa istotne przemiany – wiele gatunków szykuje się do migracji, niektóre przybywają do Polski na zimę, a inne zbierają zapasy, by przetrwać nadchodzące chłody.
- Skowronki – pożegnanie z polami
- Żurawie – symfonia trąbiących odgłosów
- Gęsi – klangory na niebie
- Szpaki – taniec na jesiennym niebie?
- Kosy i drozdy – żerowanie na ostatnich owocach
- Sójki – zbieracze jesiennych zapasów
- Sikory – ruchliwe śpiewaki
- Kruki, gawrony i wrony – strażnicy polskich lasów
- Rudziki – delikatny śpiew jesieni
- Jery – nowi goście z północy
Dźwięki jesieni w Polsce są pełne ptasiego świergotu i odgłosów przelatujących stad, które przypominają nam o niezwykłej różnorodności awifauny.
Skowronki – pożegnanie z polami
Skowronek polny (Alauda arvensis) to jeden z najbardziej charakterystycznych śpiewaków polskiej przyrody. Choć jego intensywny śpiew kojarzymy głównie z wiosną i latem, jesienią również można usłyszeć te melodyjne dźwięki, chociaż w mniejszym natężeniu. W tym czasie skowronki zaczynają zbierać się w grupy i przygotowują do odlotu na zimowiska w Europie Zachodniej i Południowej. Ich obecność jesienią jest przypomnieniem cykliczności natury oraz wielkiej podróży, jaką podejmują te małe ptaki.
Żurawie – symfonia trąbiących odgłosów
Jesienią na polskich bagnach i łąkach rozbrzmiewa charakterystyczny, trąbiący głos żurawi (Grus grus). To czas, gdy te majestatyczne ptaki zbierają się w większe grupy, tworząc widowiskowe stada, przygotowujące się do odlotu na zimowiska w Hiszpanii i Afryce Północnej. Odgłos żurawi to jedna z najbardziej rozpoznawalnych jesiennych melodii przyrody, a ich wielka migracja jest jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń w polskim kalendarzu ornitologicznym.
Gęsi – klangory na niebie
Gęsi zbożowe (Anser fabalis) i gęsi białoczelne (Anser albifrons) to kolejne ptaki, które jesienią migrują przez Polskę. Ich głośne klangory, czyli odgłosy wydawane w locie, są często słyszane podczas przelotów, gdy formują charakterystyczne klucze na niebie. Wiele z tych gęsi spędza zimę na polach i mokradłach w Polsce, gdzie można je podziwiać, szczególnie w miejscach takich jak Dolina Baryczy czy Biebrzański Park Narodowy.
Szpak na gałęzi drzewa. fot.yuriybal/envato.com
Szpaki – taniec na jesiennym niebie?
Szpaki (Sturnus vulgaris) to ptaki, które jesienią tworzą imponujące stada, często widoczne na polach i nad miastami. Zjawisko to, znane jako murmuracja, polega na tym, że tysiące szpaków jednocześnie porusza się w synchronizowanych formacjach, tworząc niezwykłe widowisko na niebie. Część szpaków odlatuje na zimę do cieplejszych krajów, ale wiele z nich zostaje w Polsce, korzystając z obfitości pożywienia, zwłaszcza owoców i nasion.
Kosy i drozdy – żerowanie na ostatnich owocach
Kosy (Turdus merula) oraz inne drozdy, takie jak drozd śpiewak (Turdus philomelos) i drozd rdzawoszyi (Turdus iliacus), są aktywne jesienią, gdyż żerują na owocach jarzębiny, głogu i innych drzew i krzewów. W miarę jak temperatura spada, przygotowują się do migracji na południe lub w przypadku niektórych osobników – do zimowania w Polsce. Ich śpiew staje się mniej intensywny, ale nadal można usłyszeć delikatne melodie o poranku.
Sójki – zbieracze jesiennych zapasów
Sójki (Garrulus glandarius) są wyjątkowo aktywne jesienią, gdy zbierają zapasy żołędzi, orzechów i nasion, które ukrywają na zimę. Ich charakterystyczne, skrzeczące odgłosy rozbrzmiewają w lasach i parkach, gdzie te sprytne ptaki przemieszczają się między drzewami. Często można je zobaczyć, jak zbijają się w grupy i gromadzą zapasy, co świadczy o ich niezwykłej inteligencji i zdolnościach adaptacyjnych.
Sikorka bogatka to malowniczy widok jesienią. Fot.manfredxy/envato.com
Sikory – ruchliwe śpiewaki
Jesień to czas, gdy sikory, takie jak bogatka (Parus major) i modraszka (Cyanistes caeruleus), stają się bardziej widoczne i słyszalne. Przemieszczają się w poszukiwaniu schronienia i pożywienia, tworząc małe, zwinne grupy. Ich radosne ćwierkanie to nieodłączny element jesiennego krajobrazu, a obecność tych ptaków w ogrodach i parkach dodaje życia coraz bardziej uśpionej przyrodzie.
Kruki, gawrony i wrony – strażnicy polskich lasów
Kruki (Corvus corax), gawrony (Corvus frugilegus) oraz wrony siwe (Corvus cornix) to ptaki, które można usłyszeć i zobaczyć przez cały rok. Jesienią często zbierają się w większe grupy, przygotowując się do zimy. Ich głośne krakanie to typowy dźwięk jesiennych pól i lasów, a obecność tych ptaków często towarzyszy pracom rolnym i żniwom.
Rudziki – delikatny śpiew jesieni
Rudzik (Erithacus rubecula) to jeden z najbardziej charakterystycznych ptaków jesieni. Jego delikatny, melancholijny śpiew rozbrzmiewa w ogrodach, parkach i lasach. Jesienią rudziki przygotowują się do migracji, choć część z nich decyduje się pozostać w Polsce. Ich obecność jest symbolem przemijającej pory roku i nadchodzących chłodów.
Rudzik zachwyca swoimi kolorami również jesienią. Fot.wirestock/envato.com
Jery – nowi goście z północy
Jery (Fringilla montifringilla), przypominające wróble, przybywają do Polski z północnych rejonów Europy jesienią, szukając łagodniejszych warunków do zimowania. Tworzą stada z innymi wróblowatymi, a ich ciche, metaliczne odgłosy można usłyszeć na polach i w lasach. Obserwacja jerów jesienią to doskonała okazja do poznania mniej znanych gatunków ptaków zimujących w Polsce.
Jesień w Polsce to czas intensywnej aktywności ptaków, zwłaszcza migracyjnych, a ich odgłosy w tym okresie mogą być naprawdę różnorodne i pełne energii.
- "Sikora, M. (2020). Ptaki Polski: Przewodnik. Wydawnictwo Multico.";
- "Tryjanowski, P., Kuczyński, L. (2002). Migracje Ptaków w Polsce. PWN.";
- "Sokołowski, J. (2001). Ptaki Ziem Polski. PZWL.";
- "4. Tomiałojć, L., Stawarczyk, T. (2003). Awifauna Polski: Rozmieszczenie, liczebność, zmiany. Wrocław: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody "pro Natura".";
- "Hume, R. (2014). Ptaki Europy. Przewodnik Collins.";
