Winogrona owoce – właściwości, witaminy i wartości odżywcze winogron
Zaczniemy od banalnego stwierdzenia: winogrona nie tylko ładnie wyglądają i dobrze smakują, ale są przede wszystkim zdrowe, więc warto je jeść. Na co dzień być może spożywamy więcej produkowanych z nich przetworów: wina, oleju z pestek, octu, świeżych soków czy rodzynek. A do naszego menu powinniśmy włączyć w pierwszej kolejności świeże owoce. Winogrona obowiązkowo zjadane wraz z pestkami i skórką!
- Winorośl – garść faktów historycznych
- Jeść białe czy czerwone winogrona?
- Co zawierają winogrona?
- Winogrona dobre dla serca
- Winogrona mogą korzystnie wpływać na zdrowie oczu
- Winogrona na pamięć, uwagę i nastrój
- Francuski paradoks – wino staje się zdrowe
- Olej z pestek winogron – do smażenia i… do domowego SPA
- Uwaga! Winogrona nie dla czworonogów
- Z czym to się je? Szaszłyki drobiowo-warzywno-owocowe
- Winogrona zdecydowanie na TAK!
Winorośl – garść faktów historycznych
Winogrona to jagody winorośli, rośliny znanej ludzkości od czasów najdawniejszych. Najstarsze ślady świadczące o wytwarzaniu wina pochodzą z okresu około 7000 lat p.n.e. Natomiast pierwsze dowody na zorganizowaną uprawę winorośli znaleziono u Sumerów i Egipcjan. Kiedy kultura winiarska dotarła do Grecji, wino stało się atrybutem bogów. Stamtąd przejęli ją Rzymianie, którzy następnie rozpropagowali uprawę winorośli w innych rejonach Starego Kontynentu. O ile wino było początkowo napojem elit, to już w Rzymie było tak powszechne i demokratyczne, że zwyczajowo podawano je nawet niewolnikom.
Jeść białe czy czerwone winogrona?
W naszych sklepach kupimy przeważnie winogrona tzw. białe oraz czerwone i różowe. Jagody winorośli przybierają jednak bardziej zróżnicowane barwy, poczynając od jasnozielonej, przez różowe, bursztynowe, ciemnoczerwone, fioletowe, granatowe aż po czarne. Stąd precyzyjniej będzie, jeśli zaczniemy mówić o jasnych lub ciemnych winogronach. Pytanie zadane w śródtytule można natomiast bez zastanowienia postawić w odniesieniu do wina. Nad samą odpowiedzią również nikt długo nie będzie się zastanawiał: wino czerwone jest znacznie zdrowsze od białego, a to ze względu na pochodzące z ciemnej skórki winogron polifenole, które mają niebywale pozytywne dla ludzkiego zdrowia właściwości.
Wartości odżywcze w 1 szklance (151 g) czerwonych lub zielonych winogron: |
---|
ZDS* – Zalecane Dzienne Spożycie |
Co zawierają winogrona?
Winogrona są bogate w białko, węglowodany, błonnik, cukry, kwasy owocowe (winowy, cytrynowy, jabłkowy) – to cenne, choć nie najcenniejsze substancje zawarte w winogronach. Zawierają dużo witamin – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C, E i K oraz soli mineralnych – cynk, fluor, fosfor, jod, magnez, mangan, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo.
Najważniejsze są związki fenolowe – flawonoidy, taniny, kwercetyna, kwasy fenolowe, galokatechiny, epigalokatechiny czy osławiony, szczególnie w kontekście spożywania wina, resweratrol. Polifenole to szeroka grupa silnych antyoksydantów, które wpływają pozytywnie na pracę układu krążenia, wzmacniają serce, odmładzają skórę, chronią przed zmianami nowotworowymi i działają antyseptycznie. Znajdziemy je czosnku, nasionach roślin strączkowych czy herbacie. Ale to właśnie ciemne owoce, a szczególnie skórki, słyną z wysokiej ich zawartości.
Niewątpliwie zaś najsłynniejszym źródłem resweratrolu są winogrona i czerwone wino. Resweratrol ma szczególne właściwości. Przede wszystkim zapobiega tworzeniu się blaszek miażdżycowych i zamykaniu tym samym światła naczyń krwionośnych. Działa ochronnie, przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, wpływa także korzystnie na zdrowie cukrzyków, regulując poziom glukozy we krwi. Silne działanie polifenoli na nasz organizm umożliwia jednak przede wszystkim picie czerwonego wina, które jest skondensowanym źródłem tych związków. Zaledwie kieliszek zapewni nam ich o wiele więcej, niż jakiekolwiek warzywa, owoce czy wino białe.
Samych winogron nie powinny w nadmiarze konsumować osoby odchudzające się. 100 gramów winogron równa się bowiem około 70 kcal, co nie jest wcale małą liczbą. Jeśli dodatkowo weźmiemy pod uwagę fakt, że winogrona mają wysoki indeks glikemiczny, to już wiemy, że nie powinny być one częstym produktem w naszym menu, gdy chcemy zgubić nadmiar kilogramów.
Winogrona dobre dla serca
Winogrona dostarczają zarówno błonnika, jak i potasu, które są pomocne we wspieraniu funkcji serca. Jedna filiżanka (151 gramów) winogron pokrywa 6% dziennego zapotrzebowania na potas. Ten minerał jest niezbędny do utrzymania prawidłowego poziomu ciśnienia krwi, przede wszystkim poprzez rozszerzania tętnic i żył. Z drugiej strony przegląd 32 badań wykazał, że spożycie potasu, które jest zbyt niskie, jak i zbyt wysokie, może prowadzić do wysokiego ciśnienia krwi. Naukowcy zalecili trzymanie się obecnego zalecenia dziennego spożycia wynoszącego 4,7 grama. Co więcej? W winogronach znajdziesz dużo błonnika, co czyni je dobrą opcją na obniżenie wysokiego poziomu cholesterolu. Uważa się, że polifenole w winogronach, w tym resweratrol i kwercetyna, korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, chroniąc go wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym. Jednak potrzeba więcej badań, by potwierdzić powyższe tezy.

Winogrona mogą korzystnie wpływać na zdrowie oczu
Związki roślinne w winogronach mogą chronić przed powszechnymi chorobami oczu. Na przykład w badaniu na myszach te karmione winogronami wykazywały mniej oznak uszkodzenia siatkówki i miały lepszą funkcję siatkówki niż myszy, którym nie podano owoców (Amit K Patel i in., 2016). Ponadto w badaniu probówkowym stwierdzono, że resweratrol chroni komórki siatkówki w ludzkim oku przed światłem ultrafioletowym A (UVA). Może to obniżyć ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem (AMD), powszechnej choroby oczu. Według jednego przeglądu resweratrol może również chronić przed jaskrą, zaćmą i cukrzycową chorobą oczu (Khaled K. Abu-Amero, 2016). Ponadto winogrona zawierają przeciwutleniacze, luteinę i zeaksantynę, które, jak wykazano, pomagają zachować zdrowie oczu, poprawiają sprawność wzrokową i zapobiegają powszechnym chorobom oczu związanym z wiekiem.
Winogrona na pamięć, uwagę i nastrój
Jedzenie winogron może poprawić pamięć i zdrowie mózgu. W 12-tygodniowym badaniu z udziałem 111 zdrowych starszych osób, przyjmowanie 250 mg suplementu winogronowego dziennie znacznie poprawiło wyniki w teście mierzącym uwagę, pamięć i umiejętności językowe w porównaniu z wartościami wyjściowymi (Gioacchino Calapai i in.; 2017). Co więcej, w badaniu na szczurach, 4 tygodnie przyjmowania resweratrolu poprawiło pamięć i nastrój. Ponadto mózgi szczurów wykazywały oznaki zwiększonego wzrostu i przepływu krwi (Maheedhar Kodali i in.; 2015). Wreszcie, badanie opublikowane w 2018 roku na łamach Oxid Med Cell Longev wykazało, że resweratrol może chronić przed chorobą Alzheimera poprzez zmniejszenie stanu zapalnego mózgu i usunięcie peptydu beta-amyloidu, którego akumulacja została powiązana z tym stanem chorobowym.
Francuski paradoks – wino staje się zdrowe
Zarówno wielbiciele wina, jak i zwolennicy zdrowego odżywiania musieli słyszeć o terminie „french paradox”. Pojęcie to zostało ukute przez naukowca nazwiskiem Serge Renaud, który w latach 90. wyjaśniał w mediach amerykańskich, jak to się dzieje, że umieralność Francuzów na choroby układu krążenia jest o wiele niższa, niż u Amerykanów czy Brytyjczyków, choć spożywają oni równie duże ilości kwasów tłuszczowych, co powyżsi.
Według badacza, jego rodacy zawdzięczają to częstemu spożyciu czerwonego wina, a tym samym regularnemu dostarczaniu organizmowi wspomnianych już związków fenolowych, a głównie resweratrolu. W tym przełomowym momencie czerwone wino na stałe wkroczyło w kanony zdrowego żywienia i zostało przebadane na chyba wszystkie możliwe sposoby. Ludzkość wzięła sobie do serca wyniki tych badań i zaczęła pić wino coraz chętniej. Pamiętajmy jednak, że Renaud odnosił się jedynie do umiarkowanego stosowania wina w diecie. 200-400 ml dziennie to dawka, która nawet na dłuższą metę nie powinna zaszkodzić zdrowemu człowiekowi.
Olej z pestek winogron – do smażenia i… do domowego SPA
Kolejnym cenionym produktem otrzymywanym z winorośli jest olej z pestek winogron – bogaty w witaminę E i dobroczynne kwasy tłuszczowe, zwłaszcza kwas linolowy. Ma oprócz tego jeszcze parę interesujących właściwości. Mianowicie, może być z powodzeniem używany do smażenia, ponieważ nie dość, że nie zmienia znacząco smaku potraw, to ma wysoką temperaturę dymienia.
Olej ten jest coraz częściej wykorzystywany do pielęgnacji. Jeśli lubimy kosmetyki domowej roboty, pewnie przypadnie nam on do gustu bardziej, niż oliwa czy inny olej, bo ma wyjątkowo ładny, lekko orzechowy zapach.
Uwaga! Winogrona nie dla czworonogów
Wracając do tematu samych winogron, warto wspomnieć, że choć niesamowicie zdrowe dla ludzi, stanowią truciznę dla naszych domowych czworonogów. Szkodliwe są dla nich szczególnie pestki. Nie powinniśmy pozwalać na to, aby psy podjadały nam świeże winogrona i rodzynki.

Z czym to się je? Szaszłyki drobiowo-warzywno-owocowe
Winogrona nieodłącznie towarzyszą kolacjom, na które składa się zimna płyta lub deska serów. Z tymi ostatnimi smakują wyjątkowo dobrze, zwłaszcza jeśli do posiłku podawane jest też wytrawne czerwone wino. Są sprawdzonym dodatkiem do sałatek owocowych, warzywnych i mieszanych.
Godne polecenia są również szaszłyki, które przygotujemy z:
Składniki:
Przygotowanie:
Kurczaka kroimy w równej wielkości kawałki i marynujemy w dowolny sposób. Pozostałe składniki również kroimy, winogrona i pieczarki dzielimy na pół. Następnie umieszczamy wszystko naprzemiennie na szpikulcu i pieczemy lub grillujemy. Możemy dodatkowo przygotować smaczne dipy.
Smacznego!
Winogrona zdecydowanie na TAK!
Winogrona zawierają wiele ważnych składników odżywczych i silnych związków roślinnych, które są korzystne dla zdrowia. Przeciwutleniacze zawarte w winogronach, takie jak resweratrol, zmniejszają stany zapalne i chronią przed rakiem, chorobami serca i cukrzycą. Chociaż zawierają cukier, mają niski indeks glikemiczny. Czy to w postaci świeżych owoców, soków, a nawet wina – warto włączyć winogrona do codziennej diety.
- M. Stępień, P. Bogdański, J. Suliburska, A. Jabłecka, D. Pupek-Musialik; "Wpływ resweratrolu na cukrzycę i choroby sercowo-naczyniowe"; „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, 2012, tom 3, nr 4;
- Maciej Gawlik, Agata Ogórka,; "Wino a zdrowie. Francuski paradoks"; „Magazyn wino” nr 32, 2/200;
- University of Missouri; "Grapes: A Brief History"; ipm.missouri.edu; 2019-05-11;
- Jean-Frédéric Terral i in.; "Evolution and history of grapevine (Vitis vinifera) under domestication: new morphometric perspectives to understand seed domestication syndrome and reveal origins of ancient European cultivars"; ncbi.nlm.nih.gov; 2019-05-11;
- Melissa Groves; "Top 12 Health Benefits of Eating Grapes"; healthline.com; 2019-05-11;
- Jessie Szalay; "Grapes: Health Benefits & Nutrition Facts"; livescience.com; 2019-05-11;
- John M. Pezzuto i in., The Journal of Nutrition; "Unraveling the Relationship between Grapes and Health"; ncbi.nlm.nih.gov; 2019-05-11;







„200-400 ml etanolu dziennie to https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/dawka, która nawet na dłuższą metę nie powinna zaszkodzić zdrowemu https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/czlowiek.”
400ml etanolu zawiera litr (40%) wódki :)
Na bardzo ciekawe badania powołuje się pani Elżbieta ;)
Pozdrawiam!