Weta olbrzymia to największy przedstawiciel swojego rodzaju i jeden z największych i najcięższych żyjących współcześnie owadów. Pierwotnie w swoich leśnych siedliskach na Wyspie Północnej Nowej Zelandii wety olbrzymie zajmowały niszę ekologiczną, którą gdzie indziej zajmują drobne ssaki - drobnych roślinożerców. W wyniku działalności człowieka, przede wszystkim wprowadzenia na Nową Zelandię licznych obcych gatunków zwierząt - konkurentów i drapieżników zarazem, takich jak szczury i myszy - weta olbrzymia całkowicie wyginęła na głównym lądzie Nowej Zelandii i przetrwała tylko na wyspie Little Barrier. Wyspa ta stanowi rezerwat przyrody; olbrzymią pracą usunięto z niej gatunki obce gatunki zwierząt (szczury polinezyjskie, koty), przez co rodzime gatunki zwierząt, w tym m.in. weta olbrzymia, może tam przetrwać. W dalszym ciągu jednak jest gatunkiem narażonym na wyginięcie (status VU na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN).
Wygląd
Weta olbrzymia jest największym owadem Nowej Zelandii i jednym z największych na świecie. Wyglądem przypomina olbrzymiego, pozbawionego skrzydeł świerszcza. Samce wety olbrzymiej mierzą do 6 centymetrów długości i ważą do 9 gramów, natomiast samice są większe i mogą przekroczyć 7 centymetrów długości i ważyć nawet 35 gramów! (Większość tej masy stanowią rozwijające się w ciele samicy jaja).Występowanie
Weta olbrzymia pierwotnie występowała w subtropikalnych lasach Wyspy Północnej Nowej Zelandii, i była tam spotykana jeszcze w XIX wieku. Obecnie jej jedyną ostoją jest wyspa Little Barrier, oddalona około 80 kilometrów od głównego lądu. Weta olbrzymia to gatunek leśny - wspina się na drzewa i krzewy, gdzie za dnia chowa się pod korą, w dziuplach i wśród epifitów rosnących na pniach i gałęziach. Nocami uaktywnia się i żeruje. Na ziemię schodzi rzadko, zazwyczaj nocą podczas nowiu.Pokarm
Weta olbrzymia jest roślinożercą - za pomocą silnych żuwaczek zgrywa świeże liście.Rozród
Cykl reprodukcyjny wety olbrzymiej jest luźno związany z porami roku - rozród może odbywać się o każdej porze roku. Zaloty mają miejsce podczas bezksiężycowych nocy, kiedy wety olbrzymie schodzą na ziemię z drzew. Samce podążają wtedy powoli za samicami, a kopulacja następuje dopiero wczesnym rankiem. Samiec przekazuje wtedy samicy spermatofor, poza plemnikami zawierający też pakiet substancji odżywczych, pomagający samicy w rozwoju jaj. Następnie samica składa jaja w ziemię za pomocą swojego pokładełka - za każdym razem średnio 27 jaj, ale w ciągu życia (do dwóch lat) samica składa kilkaset jej . Jaj jest tyle, że samica w okresie przed ich składaniem przyrasta średnio dwukrotnie na wadze, a jej odwłok jest widocznie rozdęty.Bibliografia
- World Conservation Monitoring Centre (1996); “Deinacrida heteracantha . The IUCN Red List of Threatened Species 1996: e.T6305A12602299”; data dostępu: 2020-01-09
- Richards AM (1973); “A comparative study of the biology of the Giant wetas Deinacrida heteracantha and D. fallai (Orthoptera : Henicidae) from New Zealand”; data dostępu: 1973-02-15
- Watts C, Thornburrow D (2011); “Habitat use, Behavior and Movement Patterns of a Threatened New Zealand Giant Weta, Deinacrida heteracantha (Anostostomatidae: Orthoptera)”; data dostępu: 2011-09-01
- Green CJ, Bibbs GW, Barrett PA (2011); “Wetapunga (Deinacrida heteracantha) population changes following Pacific rat (Rattus exulans) eradication on Little Barrier Island.”; data dostępu: 2011-06-15