Olejek imbirowy – właściwości, działanie i zastosowanie | ekologia.pl
Ekologia.pl Zdrowie Aromaterapia Olejek imbirowy ‒ właściwości i działanie. Jak stosować olejek imbirowy?

Olejek imbirowy ‒ właściwości i działanie. Jak stosować olejek imbirowy?

Olejek imbirowy jest równie aromatyczny i przyjemny dla zmysłów, co dobroczynny dla ciała. Nie można się temu dziwić, biorąc pod uwagę ogrom właściwości zdrowotnych tkwiący w charakterystycznie poskręcanych korzeniach byliny Zingiber officinale. Co więcej, wedle praktyków aromaterapii olejek imbirowy jest tzw. „olejkiem upodmiotowienia”, który podbudowuje wiarę w siebie i motywuje!

Butelka z olejkiem imbirowym. Źródło: shutterstock

Butelka z olejkiem imbirowym. Źródło: shutterstock
Spis treści

Sam Konfucjusz w V w. p.n.e. pisał, aby jeść imbir do każdego posiłku, a wiele antycznych systemów leczniczych wykorzystywało potencjał ostrej w smaku przyprawy do leczenia takich dolegliwości jak zaburzenia gastryczne, mokry kaszel czy nawet paraliż oraz żółtaczka. Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej ma on zwalczać flegmę i wspierać zdrowie serca, a w wielu innych krajach azjatyckich jest od wieków niezastąpionym lekiem na nudności czy biegunkę. Co więc się stanie, jeśli aromatyczne związki obecne w korzeniu Zingiber officinale skondensujemy do postaci olejku eterycznego?

Jak powstaje olejek imbirowy?

Co roku na świecie produkuje się dziś nawet 2.8 miliona ton imbiru, przy czym największym producentem są Indie, z ponad 30%-owym udziale w globalnym rynku  (FAO, 2019). Spore ilości cennej przyprawy pochodzą również z Chin, Nepalu oraz Nigerii. Plantacje imbiru nie wymagają przy tym szczególnych warunków – roślinę uprawia się na nizinach i wyżynach, na żyznych i dobrze przepuszczalnych glebach o dość równomiernym rozłożeniu opadów. Kłącza sadzi się w glebie na początki pory monsunowej, a roślina potrzebuje około 5 miesięcy, aby była gotowa do zbioru. Większość produkcji przeznaczona jest produkcję suchej przyprawy, ale z części korzeni wytwarza się również olejek eteryczny. W tym celu wykorzystywane są całe nieobrane kłącza albo wysuszony ekstrakt z nich – w świeżym korzeniu zawartość oleju wynosi 2-4%.

Istnieją trzy praktykowane metody ekstrakcji: za pomocą wody, pary wodnej oraz płynu nadkrytycznego. Każda z nich ma swoje wady i zalety. I tak destylacja za pomocą pary jest najtańsza, ale stwarza ryzyko obniżenia aktywności niektórych związków pod wpływem wysokiej temperatury i ich chemicznej degradacji. Tradycyjna wodna destylacja nie wiąże się z powstawaniem toksycznych odpadów, ale również może zakłócać końcowy efekt wskutek procesu hydrolizy związków substancji czynnych. Ekstrakcja za pomocą rozpuszczalników takich jak dwutlenek węgla, jest za to najbardziej efektywna, ale wyraźnie droższa. W efekcie olejek imbirowy z dwóch różnych źródeł może znacząco różnić się właściwościami jedynie wskutek różnych metod pozyskiwania, a niska cena niekoniecznie jest zaletą!

Skład olejku imbirowego

Jak sama nazwa wskazuje, olejki eteryczne zawdzięczają swoją moc przede wszystkim obecności związków aromatycznych zaliczanych do grupy terpenów. W przypadku olejku imbirowego najważniejszym składnikiem jest seskwiterpen zingiberen, którego udział w zależności od metody ekstrakcji i pochodzenia korzenia wynosi do 45%. Ze studiów naukowych wynika, że posiada on silne właściwości wiatropędne, przeciwzapalne, przeciwwrzodowe, ochronne dla żołądka i przeciwwymiotne. To jemu właśnie korzeń imbiru zawdzięcza większość swych unikalnych korzyści. Dodajmy, że żadna inna roślina na świecie nie zawiera zingiberenu!

Ponadto w olejku imbirowym znajdują się zazwyczaj takie związki jak:

  • geraniol – o przyjemnych zapachu i silnym działaniu insektobójczym, antyoksydacyjnym, antybiotycznym, przeciwzapalnym, a prawdopodobnie również korzystnym w zakresie zwalczania raka oraz problemów naczyniowych;
  • citral/neral  – o silnym cytrynowym aromacie i właściwościach przeciwbakteryjnych, antyoksydacyjnych, a także wykazujących potencjał zwalczania cukrzycy oraz nowotworów;
  • beta-bisabolen – obniżający ciśnienie krwi, przeciwdziałający spazmom i przeciwbólowy;
  • sesquiphellandrene – związek obecny również w korzeniu kurkumy i wykazujący działanie przeciwwirusowe, cytotoksyczne, jak również antyoksydacyjne.

Całkowita lista związków czynnych obecnych w olejku imbirowym jest oczywiście znacznie dłuższa i obejmuje bardzo szeroki wachlarz terpenów, których unikalna kombinacja daje atrakcyjny i pobudzający aromat, określany jako korzenny, ale świeży, pikantny, lekko owocowy, cytrusowy, ale zarazem drzewny!

 

Aromatyczny korzeń imbiru od wieków stosowany jest w celach leczniczych. Źródło: shutterstock

Właściwości zdrowotne olejku imbirowego

Najsłynniejszą i najpowszechniejszą kategorią zastosowań olejku imbirowego są problemy żołądkowe, zwłaszcza nudności. Sam imbir od stuleci jest panaceum na mdłości ciążowe, ale poleca się go nawet przy chorobie lokomocyjnej. W jednym z badań przeprowadzonych w 2017 r. w Południowej Korei wykazano, że wąchanie olejku imbirowego po operacjach żołądka zdecydowanie zmniejszyło u pacjentów nasilenie nudności oraz wymiotów. Co więcej, wewnętrzne i zewnętrzne stosowanie olejku imbirowego okazuje się zmniejszać poziom wzdęcia, łagodzić bóle brzucha i wspomagać trawienie, zwłaszcza w stanach przejedzenia lub spożyciu ciężkostrawnych pokarmów.

Olejek imbirowy ceniony jest również za swoje właściwości przeciwzapalne, które odnoszą się do szerokiego spektrum problemów zdrowotnych. Z badań naukowych prowadzonych na szczurach wynika na przykład, że zmniejsza on zmiany w nerkach wywołane podaniem gryzoniom toksycznych związków kadmu. Bardzo obiecujące są również badania dowodzące skuteczności olejku imbirowego w zakresie redukowania chronicznego obrzęku stawów w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów. Wreszcie, doustne podawanie otyłym myszom na wysokowęglowodanowej diecie olejku imbirowego pozwoliło znacznie obniżyć poziom markerów zapalnych, a nawet ograniczyć dalszy przyrost wagi!

Tak jak sam imbir, olejek eteryczny z niego polecany jest również jako domowy sposób na przeziębienia – głównie dzięki właściwościom przeciwwirusowym i przeciwzapalnym. Inhalacje pomagają także łagodzić kaszel, a dodatkowo redukują objawy bezsenności i stresu. w kontekście psychologicznym olejek imbirowy uważany jest bowiem za zapach kojący, uspokajający, a nawet przeciwdepresyjny!

Olejek imbirowy dla urody

Z racji na swój potencjał antyoksydacyjny olejek imbirowy rozważany jest pod kątem produkcji kosmetyków przeciwstarzeniowych. Ze wstępnych badań wynika, że dodawanie olejku do formuły kremów czy serów zwiększa ich skuteczność w wygładzaniu skóry i redukcji zmarszczek. Dodatkowo działa on łagodząco na skórę, hamując przebieg stanów zapalnych, ograniczających zaczerwienienia oraz pojawianie się krostek czy pryszczy. Może więc być bardzo korzystny zarówno dal cery dojrzałej jak i młodzieńczej, problematycznej.

Co ciekawe, olejek imbirowy bywa również dodawany do kosmetyków przeznaczonych do włosów, gdyż wydaje się, że może pobudzać mieszki włosowe i stymulować wzrost, a ponadto może redukować nasilenie łupieżu. W tym zakresie potrzebnych jest jednak jeszcze więcej wiarygodnych badań.

Tabela przedstawiająca zastosowania olejku imbirowego; opracowanie własne

Jak stosować olejek imbirowy?

Olejek imbirowy należy do wąskiego grona olejków eterycznych, które mogą być stosowane wewnętrznie! Co więcej, w ilości 1-2 kropel może być dodawany do ciast, deserów czy napojów rozgrzewających jako przyjemny korzenny aromat, łatwiejszy w dozowaniu niż świeży korzeń imbiru, a intensywniejszy w aromacie niż suszona przyprawa.

Olejek imbirowy może być również stosowany na skórę – zarówno do masażu, jak i domowych kosmetyków. Ogólna zasada zewnętrznego stosowania mówi o 1-3 kroplach olejku na 1 łyżkę wybranego oleju bazowego. 10 kropli wystarczy na ½ szklanki oleju kokosowego, który dodatkowo można połączyć z cukrem brązowym, aby uzyskać odmładzający i wygładzając peeling do całego ciała.

Ponadto na twarz można aplikować naturalne serum z 2 łyżek miodu połączonych z 1 łyżka soku cytrynowego i 5 kroplami olejku imbirowego. Taką maseczkę zmywamy po 30 minutach – skóra powinna być wyraźnie jaśniejsza i świeższa. Olejek można również dodawać do szamponów i odżywek do włosów.

Dla korzyści psychologicznych poleca się stosować olejek imbirowy w kominku aromaterapeutycznym w ilości 2-3 kropli na godzinę przed spaniem. Jeśli zależy nam na pięknym tropikalnym zapachu w domu, który dodatkowo redukować będzie napięcie i stres, można połączyć w równych częściach olejek imbirowy z olejkiem Ylang-Ylang oraz olejkiem z dzikiej pomarańczy. Dobre zapachy dopełniające to również olejek bergamotkowy oraz z paczuli – wraz z olejkiem imbirowym kreują one klimat pozytywnego nastawienia i pogody ducha.

Olejek imbirowy stosowany jest do pielęgnacji skóry oraz włosów. Źródło: shutterstock

Przeciwwskazania i skutki uboczne olejku imbirowego

Olejek imbirowy jest generalnie nietoksyczny i nie podrażnia skóry, ale wszystko zależy oczywiście od ilości. W zbyt dużym stężeniu może powodować dyskomfort, zwłaszcza u osób z wrażliwą cerą. Ponadto wykazuje działanie foto-uwrażliwiające, więc nie powinien być wykorzystywany przed ekspozycją na słońce lub wizytą w solarium.

Niestety, wewnętrzne i skórne zastosowanie olejku nie jest polecane kobietom ciężarnym i karmiącym ze względu na ryzyko zaburzeń hormonalnych. Jedyną dozwoloną formą jest wdychanie olejku w celu złagodzenia mdłości. Ponadto użycie olejku imbirowego warto skonsultować z lekarzem, jeśli cierpimy na choroby serca, cukrzycę, nowotwory, niewydolność wątroby lub zaburzenia hormonalne.

Dla kogo olejek imbirowy?

Rozgrzewający, kojący, energetyzujący i łagodzący – taki jest olejek imbirowy w swojej esencji. Miłośnicy sięgają po niego przede wszystkim ze względu na autentyczną przyjemność użytkowania, ale w rzeczywistości jest to olejek, który warto polecić przede wszystkim osobom cierpiącym często na dolegliwości żołądkowe i przeziębienia, a także wszystkim reumatykom.

 

Bibliografia
  1. Suphla Gupta i in.; "Composition of a Monoterpenoid-rich Essential Oil from the Rhizome of Zingiber officinale from North Western Himalayas"; journals.sagepub.com; 2021-05-12;
  2. Mohaddese Mahboub; "Zingiber officinale Rosc. essential oil, a review on its composition and bioactivity"; clinphytoscience.springeropen.com; 2021-05-12;
  3. Ayodele Jacob Akinyemi i in.; "Effect of Essential Oils from Ginger (Zingiber officinale) and Turmeric (Curcuma longa) Rhizomes on Some Inflammatory Biomarkers in Cadmium Induced Neurotoxicity in Rats"; hindawi.com; 2021-05-12;
  4. Jill Seladi-Schulman; "About Ginger Oil"; healthline.com; 2021-06-12;
  5. Edgar Teixeira de Souza Junior i in.; "Comparison of Different Extraction Techniques of Zingiber officinale Essential Oil"; scielo.br; 2021-05-12;
5/5 - (10 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments