Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina)

Biologia

Białorzytka płowa jest niewielkim ptakiem wróblowatym, charakterystycznym dla obszarów stepowych i półpustynnych. Na większości swojego obszaru występowania jest ptakiem dość licznym, choć występującym w rozproszeniu i z okresowo lokalnie fluktuującą liczebnością. Jest blisko spokrewniona z białorzytką zwyczajną, choć jest nieco większa: obie płci białorzytki płowej przypominają z wyglądu samicę białorzytki zwyczajnej. Białorzytka płowa zalatuje do Polski tylko wyjątkowo – każdą obserwację tego gatunku w Polsce obserwatorzy ptaków zgłaszają do Komisji Faunistycznej Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Ze względu na olbrzymi zasięg występowania i dużą liczebność, białorzytka płowa nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem (status LC – gatunek najmniejszej troski – na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN).

Wygląd

Białorzytka płowa to niewielki ptak wróblowy (15-17 cm długości ciała, 20-40 g wagi), często przybierający charakterystyczną, wyprostowaną postawę – na prawie pionowo wyprostowanych nogach i z wyciągniętą szyją. Ubarwienie jest zdominowane przez jasne, pastelowe kolory ziemi: wierzch ciała jest płowy, gładko przechodzący w jasnordzawe i białe podbrzusze. Obie płci mają jasną brew, a kantarek (obszar między okiem a nasadą dzioba) jest czarny u samców i brązowy u samic. U zrywającej się do lotu białorzytki płowej uderza kontrastowy widok śnieżnobiało ubarwionego kupra i nasady ogona i czarnej krawędzi ogona.

Występowanie

Białorzytka płowa wiosną i latem występuje w Azji Centralnej i na Bliskim Wschodzie. Zachodni skraj zasięgu białorzytki płowej zahacza o europejskie wybrzeża Morza Czarnego (Bułgaria, Rumunia, Ukraina). Na wschodzie sięga aż do Tybetu i Chin. Na zimę białorzytki płowe wędrują do Indii, na Półwysep Arabski, oraz do Afryki od Sahelu aż po Somalię.

Biotop

Białorzytka płowa występuje na suchych, bezdrzewnych terenach otwartych: stepach, na granicach stepów i półpustyń, na zboczach gór. Występuje zarówno na poziomie morza, jak i na obszarach bardzo wysoko położonych (np. na wysokogórskich stepach Wyżyny Tybetańskiej).

Lęgi

Białorzytka płowa odbywa lęgi na wiosnę, zazwyczaj między marcem a czerwcem (na południowych skrajach zasięgu wcześniej, a w obszarach o chłodniejszym klimacie – później). Gniazda białorzytki płowej są zakładane przede wszystkim w opuszczonych norach innych zwierząt – gryzoni, szczekuszek oraz kopiącego nory niewielkiego ptaka – występującej w Tybecie pseudosójeczki ziemnej. Lęg składa się z 4 do 6 jaj, w cieplejszych rejonach zasięgu możliwe są dwa lęgi rocznie.

Pokarm

Białorzytka płowa żywi się przede wszystkim owadami, szczególnie chrząszczami i mrówkami.