Jeż europejski (Erinaceus europaeus)

Wygląd

Spotyka się 2 podgatunki jeża europejskiego – jeż zachodnioeuropejski (E. e.euoropaeus) – z ciemną, brunatną plamą na środku piersi oraz jeż wschodnioeuropejski (E. e. concolor) – z białawym spodem ciała. Długość ciała tego gatunku wynosi ok. 26 cm, długość ogona 2 -4 cm, masa ciała 0,6 -1,2 kg. Grzbiet, boki ciała i wierzch głowy pokryte są kolcami o długości 2 -3 cm. Środkowa ich część ma barwę brązową, a podstawa i koniec są żółte. Pysk jeża europejskiego jest lekko wydłużony i ostro zakończony, uszy niewielkie. Silny podskórny mięsień okrężny umożliwia temu zwierzęciu zwijanie się w kulę i stroszenie kolców.

Występowanie

Areał występowania jeża europejskiego obejmuje niemal całą Europę i umiarkowaną strefę Azji. Granicę występowania obu podgatunków – wschodnio – i zachodnioeuropejskiego stanowi Odra, a strefa ich wspólnego występowania jest bardzo wąska. W górach dochodzi do 2000 m n.p.m. Jest zwierzęciem szeroko rozprzestrzenionym i licznym, w Polsce chronionym.

Tryb życia

Środowiskiem życia jeża europejskiego są skraje lasów o gęstym poszyciu, zarośla, żywopłoty, parki, ogrody i inne miejsca bujnie zarośnięte krzewami, drzewami i roślinnością zielną. Nie unika on terenów zurbanizowanych i często ginie na ruchliwych drogach (na widok nadjeżdżającego samochodu zwija się w obronną kulkę). Jako schronienie służą mu nory, kryjówki pod korzeniami drzew, w stertach chrustu, w szczelinach skalnych. Nory gniazdowe mają na ogół dwa wyjścia. Gniazdo zbudowane jest z trawy, mchu i liści, letnie ma dość niedbałą konstrukcję, zimowe zbudowane jest o wiele bardziej starannie i umieszczone w dobrze wybranym, zacisznym miejscu. Jeż europejski jest zwierzęciem o aktywności zmierzchowej i nocnej. Prowadzi samotny tryb życia. Przed drapieżnikami skutecznie broni się zwijając się w kolczastą kulkę (chroni wrażliwą stronę brzuszną oraz pysk) i strosząc kolce. Zapada w sen zimowy trwający od połowy października do kwietnia. W tym czasie korzysta z zapasów tłuszczu nagromadzonych w organizmie jesienią, a tempo przemiany materii może stać się nawet 100 razy wolniejsze.

Odżywianie

Podstawę pożywienia jeża europejskiego stanowi pokarm zwierzęcy. Stanowią go głównie owady i drobne kręgowce (płazy, gady, młode ssaki), a także ślimaki, dżdżownice i padlina. W okresie głodu zjada również rośliny.

Rozmnażanie i rozwój

Okres rozrodczy jeża europejskiego trwa od maja do września. W ciągu roku ma miejsce 1 lub 2 mioty. Po 5 -6 tygodniowej ciąży rodzi się 3 -8 nagich i ślepych młodych, które szybko pokrywają się miękkimi kolcami. Twarde i ostre kolce pojawiają się dopiero w 6 tygodniu życia. Dojrzałość płciową młode jeże europejskie osiągają w wieku 10 -12 miesięcy. W niewoli żyją ok. 8 -10 lat.