Marszczelec pierścieniowy (Siphonops annulatus)

Wygląd

Marszczelec pierścieniowy to beznogi płaz, kształtem przypominający dżdżownice bądź węża. Głowa nie jest wyraźnie wyodrębniona od ciała. Dolna szczęka jest cofnięta. Na głowie znajdują się para małych oczu, para czułków zmysłowych oraz niewielkie nozdrza. Ciało jest silnie wydłużone i cylindryczne. Oba końce ciała są tępo zakończone. Na ciele znajdują się białe lub kremowe bruzdy (w liczbie 85-95). Barwa ciała jest niebieskoszara bądź niebieskoczarna z połyskiem. Ciało pozbawione jest ogona. Kończyny są zredukowane. Skóra wyposażona jest w gruczoły jadowe.

Występowanie

Marszczelec pierścieniowy jest najczęściej spotykanym przedstawicielem płazów beznogich. Występuje w Ameryce Południowej w dorzeczu Amazonki. Zamieszkuje Brazylię, Boliwię, Peru, Ekwador, Kolumbię i Wenezuelę. Miejscami wydaje się liczny, lecz w wielu miejscach bywa skrajnie rzadki.

Środowisko i tryb życia

Marszczelec pierścieniowy to gatunek słabo poznany ze względu na skryty tryb życia. Prowadzi podziemny tryb życia. Ryje korytarze pod ziemią. Przebywa głównie w glebie do 20 cm głębokości lub pod ściółką. Spotykany jest zarówno w pierwotnych amazońskich lasach deszczowych, jak i na suchych sawannach Caatinga. Zamieszkuje również siedliska antropogeniczne: ogrody, plantacje i silnie zdegradowane lasy. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN).

Rozmnażanie

Marszczelec pierścieniowy jest organizmem jajorodnym. Zapłodnienie jest wewnętrzne. Samica składa przezroczyste jaja do wygrzebanych jamek w ziemi. Średnica jaj wynosi od 8,5 do 10 mm. Z jaj wylęga się od 5 do 16 larw. Larwy są białawe i mierzą 40 mm. Samica wykazuję formę opieki rodzicielskiej. U marszczelca występuje zjawisko zwane dermatofagią matczyną (maternal dermatophagy) – młode żywią się przez krótki czas (przez siedem minut co trzeci dzień) zewnętrzną warstwą skóry samicy. W czasie przerw w karmieniu skóra samicy się regeneruje. Ponadto młode żywią się płynem ze steku matki. Młode przypominają kształtem dorosłe, choć są o wiele mniejsze.

Pokarm