Wiotczenie skóry – przyczyny, czynniki sprzyjające i domowe sposoby na wiotczenie skóry

Gładka i napięta – o takiej cerze marzy większość kobiet. Niestety, wiotczenie skóry prędzej czy później dosięgnie każdą z nas, przywołując skojarzenia ze starością i nieatrakcyjnością. Trudno się więc dziwić, że walka z utratą jędrności jest tak zaciekła i stale czyni dalsze postępy, a my jesteśmy za nie w stanie zapłacić wielkie pieniądze. Czy jednak zawsze warto? Jak najracjonalniej podchodzić do problemu wiotczenia skóry?

Skóra jest największym organem naszego ciała, który realizuje szereg niezwykle istotnych funkcji – od ochrony tkanek po oddychanie. Niestety, czas i wpływ czynników zewnętrznych nie pozostają bez wpływu na jej kondycję i w pewnym momencie życia zaczynamy obserwować, że… jest jej za dużo. Zamiast napięcia i idealnego „dopasowania” widzimy w lustrze zwisające fałdy i charakterystyczne pomarszczenie powierzchni. Pierwsze tego typu zmiany można zauważyć już między 30-tym a 40-tym rokiem życia!

Dlaczego skóra wiotczeje?

Wiotczenie skóry jest oczywiście przede wszystkim wynikową upływu czasu. O dziecięcej strukturze skóry – gładkiej, jędrnej i napiętej – decydują dwa białka tworzące matrycę pomiędzy komórkami naskórka (keratynocytami) a wyściółką z tłuszczu. Pierwszym z nich jest kolagen, którego włókna tworzą rusztowanie zapewniające skórze siłę (niektóre jego typy są nawet 5 razy bardziej wytrzymałe niż stal!) i sztywność. Drugim jest elastyna odpowiedzialna za odporność i elastyczność skóry, którą widać najlepiej po uszczypnięciu. Razem te dwie proteiny sprawiają, że po zmarszczeniu czoła, a następnie rozluźnieniu mięśni, naskórek wraca do pełnej gładkości, a w skórze nie zachodzą żadne trwałe uszkodzenia.

Niestety, z wiekiem rozpad kolagenu i elastyny jest coraz szybszy, a produkcja coraz mniejsza. Po ukończeniu dojrzewania organizm przestaje wręcz całkowicie wytwarzać elastynę, więc zostaje nam jej do końca życia jedynie ograniczona ilość. W efekcie cała matryca wspierająca naskórek zaczyna się chwiać i zapadać, co widać gołym okiem właśnie jako utratę jędrności.

Gdyby tego było mało, wraz z wiekiem zmienia się rozmieszczenie tłuszczu pod skórą – w jednym obszarach go przybywa, a w innych, np. na policzkach, ubywa, co dodatkowo zaostrza zjawisko wiotczenia. Najbardziej intensywne zmiany da się dostrzec na górnych powiekach, brodzie, szyi, ramionach oraz brzuchu. Szczególnie u kobiet nasilenie wiotczenia bywa bardzo intensywne z powodu obniżenia poziomów hormonów związanego z wejściem w okres menopauzy. To właśnie w czasie przekwitania problemy z obwisłą skórą stają się najbardziej uderzające.

Czynniki sprzyjające wiotczeniu skóry

Naturalny proces starzenia się skóry nie jest jednak jedynym powodem wiotczenia skóry. Jego tempo zwiększać mogą również dodatkowe czynniki, a przede wszystkim:

• Ekspozycja na promieniowanie UV – zarówno słońce, jak i lampy solarium powodują uszkodzenia skóry właściwej, które skutkują utratą jędrności.
• Utrata wagi – choć zrzucanie nadprogramowych kilogramów jest ze względów zdrowotnych zdecydowanie godne pochwały, należy liczyć się z efektami ubocznymi. Otyłość oznacza bowiem znaczące zwiększenie objętości ciała, do którego skóra musi się przystosować stopniowym naciągnięciem. Gdy jednak stracimy większą część tkanki tłuszczowej, skórze trudno będzie wrócić do poprzedniego „rozmiaru”, zwłaszcza, jeśli mamy już kilka dekad życia za sobą.
• Ciąża – każda kolejna ciąża, zwłaszcza związana z większym przybraniem na wadze, dodatkowo naciąga skórę na brzuchu i redukuje w znaczący sposób jej jędrność.
• Zanieczyszczenie powietrza – toksyny w środowisku również nadwątlają strukturę skóry, a ich negatywny wpływ jest wskutek stopniowej akumulacji zwykle ściśle skorelowany z wiekiem.
• Choroby – istnieją zaburzenia zdrowotne, które mogą przyczyniać się do przedwczesnego wiotczenia skóry. Należą do nich przede wszystkim chłoniak skórny T-komórkowy czy zespół Ehlersa-Danlosa, będący genetyczną chorobą tkanki łącznej.
• Leki – długotrwałe przyjmowanie kortykosteroidów również może mieć negatywny wpływ na jędrność skóry.

Uwaga:
Wbrew popularnym mitom bieganie czy pozycja w czasie snu nie powodują wiotczenia skóry. Spanie z twarzą wtuloną w poduszkę może być jednak przyczyna powstawania zmarszczek!

 

Domowe sposoby zwalczające wiotczenie skóry

W przypadku początkowych oznak utraty jędrności kobiety najchętniej uciekają się do kosmetyków. Miejscowa, zewnętrza aplikacja kremów i serów ma logiczne uzasadnienie i w wielu analizach daje pozytywne rezultaty. Szczególną popularnością w kontekście ujędrniania cieszą się retinoidy, czyli pochodne witaminy A. Te silniejsze, wydawane jedynie na receptę, mają wręcz stymulować produkcję dodatkowego kolagenu w skórze!

Bardziej naturalne substancje, które mogą korzystnie wpływać na jędrność skóry to także kofeina, kwas alfa-liponowy, olej z nasion dzikiej róży i nasion marchwi, roślinne komórki macierzyste, kwas mlekowy, ekstrakt z zielonej herbaty, oliwa z oliwek czy olej kokosowy.

Warto wiedzieć, że liczy się nie tylko to, co nakładamy na skórę, ale także sposób aplikacji. Delikatny masaż w sposób udowodniony naukowo poprawia mikrokrążenie i stymuluje fibroplasty (kolagen i elastynę), a zdaniem niektórych naukowców może nawet pobudzać produkcję mitochondriów. W badaniu z 2017 r. wykazano, że już 1 minuta mechanicznego masażu wykonywanego specjalnym urządzeniem powtarzana dwa razy dziennie przez okres 10 dni przyniosła zwiększenie ekspresji prokolagenu, fibryliny i tropoelastyny, odpowiedzialnych za jędrność skóry.

Niektóre studia naukowe sugerują również, że odpowiednia suplementacja może korzystnie wpływać na kondycję skóry, wzbogacając jej strukturę. Mowa przede wszystkim o preparatach zwierających składniki skóry właściwej, czyli kolagen i kwas hialuronowy. Sceptycy ostrożnie odnoszą się do tej tezy, sugerując, że nasz układ trawienny rozłoży dobroczynne związki na czynniki pierwsze i nigdy nie dotrą one w pożądanej postaci do skóry. Niemniej kontrowersyjne są suplementy z przeciwutleniaczami, przede wszystkim witaminy A, C i E, cynk i selen, koenzym Q10 oraz galusan epigallkatechiny (EGCG) – zdania na temat ich skuteczności są podzielone, zwłaszcza w kontekście potencjalnej toksyczności przedawkowania preparatów witaminowych.

Profesjonalne metody ujędrniania skóry

Bardziej zaawansowane postacie wiotczenia nie są już zwykle możliwe do cofnięcia konwencjonalnymi sposobami. Jedyną nadzieją pozostają wówczas procedury kosmetyczne i medycyna estetyczna – zazwyczaj nietanie, często inwazyjne, ale skuteczne dzięki swojej radykalności. Do najpopularniejszych metod w tym zakresie należy terapia laserowa stosowana do różnych części ciała i stymulująca wytwarzanie kolagenu w skórze. Ponadto stosuje się m.in. peelingi laserowe, które aktywnie usuwają zewnętrzne warstwy naskórka, radiofrekwencję mikroigłową łączącą nakłuwania z działaniem fal radiowych oraz zogniskowane ultradźwięki o wysokim natężeniu (HIFU). Uzyskane rezultaty nie są zwykle jednak trwałe i wymagają regularnego powtarzania zabiegów. Bardziej permanentne efekty obiecują za to operacje plastyczne w formie liftingów, które polegają na nacinaniu, redukowaniu i naciąganiu skóry. Towarzyszy im niestety sporo bólu i ryzyka powikłań, w tym prawdopodobieństwo powstawania wyraźnych blizn.

Jak zapobiegać wiotczeniu skóry?

Mimo, że nie da się zatrzymać wskazówek zegara, istnieje wiele sprawdzonych strategii, które spowalniają wiotczenie skóry. Jednym z najważniejszych są regularne ćwiczenia budujące mięśnie, które mogą same w sobie tworzyć rusztowanie dla keratynocytów.

Szczególnie polecany w tym zakresie jest trening z obciążeniem, Pilates, joga oraz specjalna gimnastyka twarzy – ta ostatnia w wielu źródłach prezentowana jest jako jedna z najskuteczniejszych metod walki ze starzeniem się cery. Co więcej, z badania przeprowadzonego w 2015 r. wynika, że również sporty wytrzymałościowe skutecznie zapobiegają wiotczeniu skóry poprawiając metabolizm tkanek i stymulując wydzielanie hormonu zwanego interleukiną-15.

Poza tym profesjonaliści dość zgodnie przychylają się do opinii, że utrzymywanie prawidłowego balansu wodnego (minimum 2 litry wody do picia dziennie) oraz unikanie słońca i dymu papierosowego bardzo pozytywnie wpływają na jędrność skóry. Niewskazane jest również spożycie alkoholu, zwłaszcza we większych ilościach, oraz stosowanie kosmetyków do twarzy zawierających agresywne związki chemiczne. Wystrzegać się też warto bardzo gorącej oraz chlorowanej wody, zaś codziennym jadłospisie warto umieszczać jak najwięcej świeżych warzyw i owoców. Oczywistym jest też, że utrzymywanie wagi ciała w zdrowym przedziale kilogramów może tylko pomóc jędrności skóry!