Jak firmy zarabiają na sprzedaży niebezpiecznych pestycydów

Największe firmy pestycydowe zarabiają miliardy dolarów rocznie na sprzedaży środków ochrony roślin, które stanowią wysokie zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

Rynek pestycydów jest zdominowany przez pięć firm ‒ Bayer, BASF, Syngenta, FMC i Corteva (wcześniej Dow i DuPont). Firmy te sprzedały w 2018 roku pestycydy uznane ze „wysoce  niebezpieczne” (highly hazardous pesticides -HHP) o wartości 4,8 mld USD. Co stanowi ponad 36% wszystkich ich dochodów. Najwięcej potencjalnie niebezpiecznych środków ochrony roślin trafiło do biedniejszych krajów. Zgodnie z analizą w Indiach 59% sprzedaży dotyczyło HHP, podczas gdy w Wielkiej Brytanii zaledwie 11%.

Analiza przeprowadzona przez firmę Phillips McDougall, wiodącego eksperta w branży agrobiznesowej wykazała, że w 2018 roku Brazylia ‒ która jest domem dla 20% pozostałej różnorodności biologicznej na świecie ‒ jest największym konsumentem pestycydów sklasyfikowanych jako poważnie niebezpieczne dla zdrowia lub środowiska. Zagrożenia te obejmowały ostrą toksyczność dla ludzi, wysoką trwałość w środowisku oraz wysoką toksyczność dla pszczół.

Prawie dwie trzecie tych brazylijskich wysoce niebezpiecznych pestycydów (HHP) przeznaczono na rozległe plantacje soi, uprawiane w celu zaspokojenia globalnego zapotrzebowania na paszę dla kurcząt, świń, krów i ryb.

Dane Phillips McDougall pochodzą z ankiet przeprowadzonych wśród kupujących pestycydy w 43 krajach. Zostały one uzyskane i przeanalizowane przez Unearthed, grupę dziennikarską finansowaną przez Greenpeace UK oraz szwajcarską organizację pozarządową Public Eye.

Analiza Unearthed i Public Eye wykazała, że prawie jedna czwarta sprzedanych pestycydów przez wielką piątkę dotyczyła tych niebezpiecznych dla ludzi, w tym przypuszczalnie rakotwórczych, podczas gdy 10% dotyczyło pestycydów toksycznych dla pszczół. Badania wykazały również, że kolejne 4% sprzedaży dotyczyło chemikaliów, które są bardzo toksyczne dla ludzi. Zgodnie z analizą w bogatych krajach średni odsetek sprzedaży pestycydów HHP, wyniósł 27% w porównaniu z 45% w krajach o niskim i średnim dochodzie, osiągając nawet 65% w Afryce Południowej.

Firma Bayer oświadczyła, że analiza jest „myląca”, ale odmówiła podania własnych danych liczbowych. Niektóre firmy zakwestionowały również listę użytych HHP.

W globalnej ankiecie dotyczącej zarządzania pestycydami w 2018 r. przeprowadzonej przez Światową Organizację Zdrowia i Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) stwierdzono, że niektóre kraje muszą zaostrzyć swoje przepisy i lepiej je egzekwować, by „zminimalizować szkodliwe skutki dla ludzi i środowiska”.

Baskut Tuncak, specjalny sprawozdawca ONZ ds. Substancji niebezpiecznych i praw człowieka, powiedział: „Firmy nie są w stanie osiągać tak znacznych dochodów z HHP w dzisiejszych czasach. Dalsze korzystanie z tych produktów jest niezrównoważone i powoduje wiele naruszeń praw człowieka na całym świecie. ”

W raporcie z 2017 r., którego współautorem jest Tuncak, oskarżono firmy pestycydowe o „systematyczne zaprzeczanie szkodom”, „agresywną, nieetyczną taktykę marketingową” i lobbing, który „utrudniał reformy i sparaliżował globalne ograniczenia pestycydów”. Baskut Tuncak przyznał także, że idea, iż pestycydy są niezbędne do wyżywienia szybko rosnącej populacji światowej, jest „mitem”.