Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
Borowik sosnowy (Boletus pinophilus)
Nazywana/y także: borowik szlachetny odmiana sosnowa, borowik wiosenny odmiana sosnowa, prawdziwek sosnowy
Spis treści
Wstęp
Borowik sosnowy to aromatyczny, wyborny w smaku grzyb jadalny z rodziny borowikowatych, bardzo podobny do lepiej znanego borowika szlachetnego B. edulis. Jak sama nazwa wskazuje jego najważniejszym partnerem mikoryzowym jest sosna.
Sezon
Borowik sosnowy zaczyna produkować owocniki bardzo wcześnie, już w maju. Wytwarza je do października, jednak późną wiosną i wczesnym latem najobficiej.
Występowanie
Rozmieszczenie borowika sosnowego wymaga dalszych badań. Dawniej podawano go z całej Europy, Syberii, obu wybrzeży Ameryki Północnej tudzież wyspy Holmvassdalen na Oceanie Indyjskim. Dziś borowiki z zachodnich stanów USA i Meksyku, tworzące mikoryzy z sosną wydmową, sosną żółtą lub jodłą kalifornijską, klasyfikuje się jako odrębny gatunek Boletus rex-veris („borowik król wiosny”). Nie można wykluczyć obecności borowika sosnowego w RPA czy Nowej Zelandii, skąd podawano nie odróżniany często od niego borowik szlachetny.
Borowik sosnowy występuje na glebach jałowych, piaszczystych, kwaśnych, zwykle pod sosną zwyczajną. Rzadziej trafia się pod jodłą i świerkiem, w Europie Południowej także pod dębami, kasztanem jadalnym, bukiem, klonem czy jesionem. W krajach bogatych w drzewostany sosnowe (Polska, Finlandia, Szkocja) grzyb ten pozostaje częsty mimo masowego pozyskiwania. W Czechach natomiast umieszczono go na czerwonej liście gatunków rzadkich oraz ginących.
Wygląd
Owocniki borowik sosnowego wyrastają samotnie albo w niewielkich grupach.
Rurki najpierw białawe, potem złociste, u najstarszych owocników oliwkowo-brązowe, nie zmieniają koloru po nacięciu lub zgnieceniu. Pory drobniutkie, koloru rurek.
Kapelusz w kolorze brązowo czerwonym lub kasztanowym, niekiedy z lila fiołkowym albo winno bordowym odcieniem. Jakkolwiek odcienie brązu u borowika sosnowego bywają wielorakie to dla doświadczonych grzybiarzy różnią się mocno od brązów b. szlachetnego B. edulis, borowika usiatkowanego B. reticulatus i borowika ciemnobrązowego B. aereus. Wierzch kapelusza borowika sosnowego zwykle jest nierówny, nieco garbkowany, lekko pilśniowy, matowy w czasie suszy, ale lepki po deszczu. Mleczka brak.
Nóżka długości 5-16 cm, a 3-7 cm grubości, środkowa, początkowo beczułkowata, potem jajokształtna, wreszcie walcowata. Powierzchnia trzonu mocno siatkowata. Siateczka u młodych owocników biaława, u starszych brązowawa, co raz mocniej ciemnieje z wiekiem. Pierścienia i pochwy brak.
Miąższ dość twardy w młodych owocnikach, bardziej gąbczasty w dojrzalszych, nie przebarwia się po uszkodzeniu. Tuż przy skórce brązowo-czerwony, dalej wszędzie u młodych okazów biały, u starych kremowy przechodzący w jasną żółć. Nie zmienia się na powietrzu ani w czasie krojenia. Smak i zapach miłe, korzenne.
Wysyp spor oliwkowo-brązowy. Zarodniki gładkie, eliptyczne, z kroplą oleju, bez pór rostkowych, osiągają 14-20 na 4,5-6 μm.
Właściwości
Borowik sosnowy jest wybornym grzybem jadalnym. Jedyną wadą tych grzybów bywa kumulowanie w sobie metali ciężkich, szczególnie rtęci, kadmu i ołowiu. Z toksycznych niemetali b. sosnowy gromadzi sporo selenu. Dlatego należy zbierać te grzyby z dala od autostrad, miast i fabryk. Można też zjadać kapelusze bez por lub same trzony, gdyż tam stężenie niebezpiecznych pierwiastków jest niższe.
Zastosowanie
Jak u pozostałych borowików (prawdziwków). Borowik sosnowy jest świetny do suszenia i gotowania, bywa nawet jadany na surowo. Składnik wielu tradycyjnych potraw staropolskich, włoskich i austriackich.
Subscribe
0 komentarzy