Definicja pojęcia:

narkotyk

Narkotyk – środek odurzający, którego głównym efektem jest obniżenie wrażliwości ośrodkowego układu nerwowego. W zależności od rodzaju narkotyku i jego dawki, może się ono objawiać uspokojeniem, pobudzeniem, zmniejszeniem bólu, euforią czy halucynacjami. Narkotyki mogą być pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Wielokrotne i regularne stosowanie narkotyków powoduje nawracający głód narkotyczny, będący przyczyną narkomanii, czyli uzależnienia od narkotyków.
  1. Narkotyki twarde:
  2. Narkotyki miękkie

Narkotyk to pojęcie potoczne stosowane wobec substancji psychoaktywnych. Również potocznie i nieformalnie narkotyki dzieli się na twarde i miękkie. Rozróżnienie to nie ma kontynuacji w przepisach i ma charakter umowny (nie licząc prawodawstwa holenderskiego).

Zgodnie z tym obiegowym podziałem narkotyki twarde to wszystkie te, które charakteryzują się bardzo wysokim potencjałem uzależniającym, nie tylko psychicznie, ale i fizycznie. Za narkotyki miękkie uznajemy z kolei te, które nie powodują uzależnienia fizycznego i mają mniejszą szkodliwość. Podział na narkotyki twarde i miękkie nie jest jednak jednoznaczny, zależy też od oceny instytucji i specjalistów w zakresie narkomanii. Jest to wszak rozróżnienie o tyle pomocne, że nieco ułatwia nam klasyfikowanie narkotyków w zależności od stopnia wywoływania uzależnienia fizycznego oraz rodzaju działania, jakim skutkuje substancja psychoaktywna.
By stevepb via Pixabay CC0 Creative Commons
Narkotyki twarde prowadzą najczęściej do uzależnienia fizycznego lub (silnie uzależniają psychicznie), które objawia się np. drżeniem mięśni, nadmiernym poceniem się, nieprzewidywalnymi reakcjami organizmu oraz innymi skutkami, charakterystycznymi dla danej substancji uzależniającej. Jest to grupa narkotyków najsilniej uzależniających, a ich zażywanie wiąże się z najpoważniejszymi konsekwencjami.

Narkotyki twarde bardzo szybko uzależniają fizycznie, psychicznie zaś już od pierwszego zażycia. Prowadzą do upośledzenia funkcjonowania poszczególnych układów organizmu, powodują choroby serca i układu krążenia, dysfunkcje układu nerwowego i są częstą przyczyną chorób takich, jak wirusowe zapalenie wątroby czy AIDS. Narkotyki twarde powodują również uzależnienia psychiczne oraz społeczne, wynikające z tego, że uzależniony za nadrzędny cel dnia codziennego stawia sobie zdobycie i zażycie narkotyków oraz podporządkowuje mu wszystkie inne sfery życia (rodzinnego, zawodowego itd.).

Narkotyki miękkie nie uzależniają fizycznie, ale mogą powodować chęć sięgnięcia po narkotyki twarde.
pixabay.com

Narkotyki twarde:

  • amfetamina – gwałtownie zwiększa ciśnienie oraz skłonność do agresji, powoduje zaburzenia psychoruchowe oraz poznawcze, niszczy mięśnie, prowadzi do psychozy i urojeń, hamuje apetyt. W dawkach terapeutycznych stosowana jest w leczeniu otyłości, ADHD oraz narkolepsji, gdzie skraca czas reakcji, niweluje zmęczenie, zwiększa siłę mięśniową czy powoduje euforię. Jej wzór sumaryczny to C17H21NO4. Amfetamina jest fenyloetyloaminą i ma wiele pochodnych, w tym wyjątkowo niebezpieczną dla zdrowia metamfetaminę (tzw. kryształ);

  • kokaina - ester metylowy benzoiloekgoniny o wzorze C17H21NO4.  Zwiększa pewność siebie i pozbawia zahamowań, zwiększa wytrzymałość fizyczną. Odstawienie kokainy powoduje depresję, a nawet myśli samobójcze. Medycznie czasem stosowana jest w stomatologii i okulistyce;
  • opioidy – substancje oddziałujące na receptory opioidowe, narkotyki o najbardziej destrukcyjnym wpływie. Należą do nich kodeina, morfina, heroina oraz opium. Kodeina i morfina pochodzą z opiatów, czyli naturalnych alkaloidów otrzymywanych z soku mlecznego niedojrzałych makówek. Heroina jest chemiczną modyfikacją morfiny. Terapeutyczne dawki opioidów stosuje się do uśmierzania i ograniczania silnego bólu pourazowego czy nowotworowego. Oprócz eliminacji bólu opioidy mogą powodować m.in. stany euforyczne lub stany apatii i senności, zanik głodu, zawroty głowy, trudności z koncentracją itd.
pixabay.com

Narkotyki miękkie

Pojęcie to odnosi się przede wszystkim do marihuany i substancji halucynogennych (LSD, ecstasy, grzyby halucynogenne). Marihuana to suszone liście żeńskich roślin konopi. W zależności od rodzaju może powodować rozkurcz mięśni, działanie przeciwbólowe, euforię, uspokojenie, wzmożony apetyt. Nie powoduje uzależnienia fizycznego, ale używana często może prowadzić do podobnych szkód, co nadużywanie alkoholu.

Substancje halucynogenne nie uzależniają fizycznie, mogą jednak powodować zaburzenia psychiczne i emocjonalne. Głównym działaniem ecstasy jest wzmacnianie doznań wzrokowych i słuchowych, przy częstym stosowaniu może rodzić uzależnienie psychiczne. LSD z kolei nie uzależnia psychicznie, może prowadzić  jednak do uszkodzenia mózgu oraz implikować niebezpieczne urojenia, a nawet psychozy. Zażywana głównie w celu wyostrzenia działania zmysłów. Narkotyki halucynogenne są szczególnie niebezpieczne dla osób rozchwianych psychicznie, zapadających na stany lękowe i depresyjne, gdyż mogą te stany pogłębiać czy prowadzić do zachowań paranoicznych.
pixabay.com

Bibliografia

  1. Zdzisława Otałęga (red. nacz.); “Encyklopedia biologiczna T. VII”; Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1999;
  2. “Leksykon terminów – alkohol i narkotyki”; Światowa Organizacja Zdrowia, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 1997;
  3. Bogdan Szukalski; “Narkotyki. Kompendium wiedzy o środkach uzależniających ”; Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2005;
  4. Józef Mészáros, Sylwia Gajewska-Mészáros; “Podstawy farmakologii”; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1999;
  5. Zbigniew Podbielkowski; “Słownik roślin użytkowych”; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1989;
Legenda. Pokaż objaśnienia oznaczeń i skrótów
Szukaj
Oceń stronę
Ocena: 4.9
Wybór wg alfabetu:
a b c ć d e f g h i j k l ł m n o q p r s ś t u v w x y z ż ź