Ból oczu – objawy, przyczyny i leczenie bólu oczu
Ból oczu objawia się odczuwaniem fizycznego dyskomfortu, spowodowanego albo suchością powierzchni gałki ocznej, albo ciałem obcym w oku albo innym stanem chorobowym wpływającym na wzrok. Bóle oczu są różne – mogą być lekko zauważalne lub bardzo silne, mogą powodować szybsze mruganie, tarcie lub wywoływać potrzebę zamknięcia oczu. Niestety, ból oczu, to także objaw choroby COVID-19, wywołanej przez koronawirusa SARS CoV-2. W tym artykule omówimy, jak rozpoznawać rodzaje bólu oczu oraz jak je leczyć w domu i kiedy bezzwłocznie należy udać się do lekarza.
Ból oczu – co może boleć?
Warto wiedzieć, że oczy mają bardzo skomplikowaną i delikatną anatomięświatła wpuszczanego do źrenicy. Tęczówkę i źrenicę otacza biały obszar zwany z kolei twardówką. Oczy są również otoczone mięśniami, które poruszają gałką oczną w różnych kierunkach.
Rodzaje i objawy bólu oczu
W zależności od tego, gdzie odczuwany jest fizyczny dyskomfort, ból oczu może należeć do jednej z dwóch kategorii: może pojawić się na powierzchni oka lub w oku (wtedy jest to ból oczodołu).
Ból oczu, który pojawia się na powierzchni, może objawiać się nieprzyjemnym uczuciem drapania, pieczenia lub swędzenia. Jego przyczyną są zwykle podrażnienia, urazy mechaniczne lub infekcje. Taki ból jest prostszy w leczeniu – często wystarczą krople lub lekarstwo albo zwyczajny odpoczynek.
Ból ooczu, który pojawia się głębiej w oku, w oczodole, może powodować silniejsze odczucia dyskomfortu, takie jak ziarnistość, kłucie lub nawet pulsowanie. Ten rodzaj bólu oczu może wymagać bardziej dogłębnego leczenia i konieczna może być wizyta u lekarza. Takich bóli nie warto ignorować ani próbować leczyć domowymi sposobami.
Ból oczu, któremu towarzyszy np. utrata wzroku lub częściowa utrata wzroku, może być objawem nagłej potrzeby medycznej. W takim przypadku oczywiście należy natychmiast skontaktować się z okulistą lub z pogotowaniem.
| PRZYCZYNY BÓLU OKA (na jego powierzchni) |
|---|
|
Najczęstsze przyczyny Bólu oczu na powierzchni oka
Najczęstsze przyczyny bólu oka na jego powierzchni, to:
- Ciało obce
Obcy przedmiot w oku może powodować podrażnienia, zaczerwienienia, łzawienia i bóle, niezależnie od tego, czy jest to rzęsa, brud, pyłek czy fragment tuszu do rzęs.
- Zapalenie spojówek
Spojówka może zostać zakażona i zaogniona na skutek alergii lub infekcji. Stan zapalny powoduje swędzenie, wydzielinę lub uczucie, że coś wpadło do oka.
- Zapalenie powiek
- Podrażnienie soczewki kontaktowej
Osoby używające soczewek kontaktowych, muszą szczególnie uważać na higienę i prawidłowo je dezynfekować, są bowiem narażone na ból oczu spowodowany podrażnieniem lub infekcją. Złe używanie soczewek może też prowadzić do zapalenia spojówek.
- Otarcie rogówki
Uczucie, jakby coś wpadło do oka albo jakby się coś miało w oku, pojawia się również wtedy, gdy urazu lub otarcia dozna rogówka. Jeśli przemywanie wodą nie łagodzi bólu, to prawdopodobnie jest przyczyna.
- Obrażenia chemiczne
Należy uważać przy używaniu substancji drażniących i chemicznych, np. wybielaczy, ale także przy ostrych i intensywnych źródłach światła (np. na słońce i kabiny opalające), ponieważ mogą wywoływać bolesne oparzenia chemiczne w oku.
- Gradówka lub chlew
To infekcja, która objawia się guzkami na powiece. Chlew może być bardzo bolesny, a obszar wokół niego jest zwykle bardzo wrażliwy na dotyk. Gradówka zazwyczaj nie jest tak bolesna.
Ból oczu w głębi oka (w oczodole) – najczęstsze przyczyny
Ból oka odczuwany w jego głębi, może być z kolei spowodowany:
- Migreną i innymi bólami głowy
Okazuje się, że bóle głowy mogą powodować ucisk za oczami i nie ma to wtedy z nimi nic wspólnego. Innymi objawami migreny są np. pulsujące bóle głowy, nudności, wrażliwość na dźwięk i światło.
- Infekcją/zapaleniem zatok
Problemy z zatokami często obejmują uczucie bólu na twarzy i wokół niej, dotyczy to także oczu, ponieważ zatoki są umieszczone powyżej, poniżej, z tyłu i między oczami. Taki ból może być pulsujący, pojawia się także uczucie ucisku wokół gałek ocznych.
- Zapaleniem nerwu wzrokowego
- Zapalenie nerwu wzrokowego pojawia się, gdy nerw łączący oczy i mózg ulega zapaleniu i obrzękowi.
Objawy to ból i czasem tymczasowa utrata wzroku, które trwają od kilku dni do kilkunastu tygodni. To bardzo poważne objawy, czasami mogą być pierwszym objawem stwardnienia rozsianego (około 50% wszystkich osób z SM doświadcza takiego zapalenia).
- Bólem zęba
Nawet ból zębów może powodować uczucie ucisku lub pulsujący ból oczu.
- Jaskrą
Jaskra pojawia się, gdy wzrasta ciśnienie wewnątrzgałkowe lub ciśnienie wewnątrz oka. Jaskra występuje nagle i konieczne jest natychmiastowe leczenie, aby zapobiec trwałej utracie wzroku.
| PRZYCZYNY BÓLU OKA (w jego głębi, w oczodole) |
|---|
|
Jak dbać o oczy?
Zdrowe oczy są niezwykle ważną częścią ciała. Należy o nie dbać i często sprawdzać ich kondycję, warto także przestrzegać kilku zasad, by jak najdłuższej zachować dobre widzenie.
Przede wszystkim należy zadbać o zdrową, zbilansowaną dietę – co oznacza zawsze dużo warzyw i owoców, zwłaszcza ciemnożółtych oraz zielonych warzyw liściastych. Dla zdrowia oczu ważne jest spożywanie ryb bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (np. łososia, tuńczyka i halibuta). Warto jeść także produkty bogate w antyoksydanty, np. czerwone i fioletowe owoce.
Zbilansowana dieta pozwoli utrzymać prawidłową wagę; nadwaga lub otyłość zwiększają ryzyko cukrzycy, która z kolei może wywołać choroby oczu, np. jaskrę. Warto także regularnie ćwiczyć.
W lecie, ale nie tylko, należy nosić dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne (muszą blokować od 99 do 100% promieniowania UV-A i UV-B). Ekspozycja na słońce może znacznie uszkodzić oczy oraz zwiększyć ryzyko zaćmy.
Co ciekawe, dla zdrowia oczu warto unikać palenia. Palenie zwiększa ryzyko rozwoju chorób oczu związanych z wiekiem, czyli np. zwyrodnienia plamki żółtej czy zaćmy, oraz może uszkodzić nerw wzrokowy.
Niezwykle ważne jest także dbanie o zdrowie oczu, jeśli używa się soczewek kontaktowych. Wtedy łatwiej o infekcje. Należy dobrze umyć ręce przed założeniem lub wyjęciem soczewek kontaktowych, przetrzymywać je w czystym miejscu, regularnie wymieniać i używać płynu (który także należy wymieniać, zgodnie z instrukcją na opakowaniu).
Jeśli spędza się dużo czasu przy komputerze, należy w miarę możliwości zmniejszać zmęczenie oczu. Można wypróbować zasadę 20-20: czyli co 20 minut należy odwracać wzrok na 20 sekund (i patrzeć w dal).
Warto też pamiętać o regularnym, kompleksowym badaniu wzroku, zwłaszcza, jeśli pracuje się codziennie przy komputerze.
Domowe sposoby na ból oczu
Nie należy samodzielnie leczyć ostrego lub długo utrzymującego się bólu oczu. W takich przypadkach należy niezwłocznie odwiedzić okulistę lub SOR. Domowe sposoby na ból oczu sprawdzą się jedynie w przypadku łagodnych problemów: oczu zmęczonych, narażonych na działanie światła niebieskiego (pochodzącego z ekranów) lub spowodowane soczewkami kontaktowymi, dymem, słońcem, alergią. Oczy zmęczone, suche, lekko podrażnione, wymagają relaksu i szczególnej opieki. Pomocne mogą być:
- Zimny okład: należy umieścić zimne waciki na zamkniętych oczach dwa do trzech razy dziennie przez pięć minut, aby złagodzić ból i obrzęk.
- Krople do oczu: krople do oczu (np. zawierające olej rycynowy), mogą pomóc zmniejszyć podrażnienie oczu. W celu wyboru odpowiednich kropli, należy skonsultować się z lekarzem lub z farmaceutą.
- Okłady z aloesu: aloes wykazuje się właściwościami przeciwzapalnymi i przeciwbakteryjnymi. Należy wymieszać 1 łyżeczkę świeżego żelu Aloe Vera z 2 łyżkami zimnej wody, a następnie namoczyć w mieszance bawełniane krążki/waciki, a potem położyć je na zamkniętych oczach na 10 minut. Warto wypróbować 2 razy dziennie.
- Czasami na ból oczu pomaga także sen i wypoczynek.
Ból oczu, a COVID-19
W czasach pandemii, należy zwrócić szczególną uwagę na wszystkie niepokojące objawy – w tym na ból oczu. Dane pokazały, że najczęściej zgłaszanymi objawami COVID-19 były suchy kaszel (66%), gorączka (76%), zmęczenie (90%) oraz utrata węchu / smaku (70%). Trzy najczęstsze objawy oczne to światłowstręt (18%), ból oczu (16%) i swędzenie oczu (17%). 81% uczestników zgłosiło, że doświadczyło objawów ocznych w ciągu 2 tygodni od innych objawów COVID-19, a 80% zgłosiło, że utrzymywały się one krócej niż 2 tygodnie.
Lekarze uważają jednak, że to nie sam ból oczu (którego rodzajów jest przecież bardzo wiele), ale zapalenie spojówek, jest jednym z możliwych objawów choroby COVID-19 i to na to powinno się zwrócić szczególną uwagę. Jest to objaw rzadziej występujący wśród zakażonych, ale nie należy go ignorować.
- https://www.healthline.com/symptom/eye-pain#emergency-situations; 2021-03-08;
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/320936#seeing-a-doctor; 2021-03-08;
- https://www.webmd.com/eye-health/eye-pain-causes-symptoms-diagnosis-treatment; 2021-03-08;
- https://www.healthline.com/health/why-do-my-eyes-hurt; 2021-03-08;
- https://www.ajmc.com/view/-sore-eyes-reported-as-most-significant-ocular-symptom-of-covid-19; 2021-03-08;
- https://www.healthline.com/health/sore-eye-remedies#remedies; 2021-03-08;
Mało trochę o podłoży chorobowym takiego bólu oka, bo czasami za to odpowiedzialne są różne pasozyty, bakterie, gdyby, które sprawiają, że zwykłe dbanie o oczy nie przyniesie zadowalających efektów
Ja miałam identycznie jak @Nykiel masę czasu zmarnowałam na domowe sposoby, a finalnie konieczne było udanie się do dermatologa, bo bez takich rzeczy jak odpowiednia diagnoza, maści i pielęgnacja odeximem nie miałabym szans pozbyć się faktycznej przyczyny.
Oczywiście, że tak. Nie namawiam do myśleniu od razu o tym, że może być to spowodowane chorobą. Mówię jedynie jak to było u mnie. Męczyłam się, bez skutków, przez wiele tygodni, a tak naprawdę wszystkie moje działania nie miały sensu, bo podłożę problemu było bardziej skomplikowane
Niby tak, ale w tym kontekście pasożytów można byłoby jedynie zgadywać co to dokładnie jest. Według mnie jeżeli domowe metody nie pomagają wtedy warto sprawdzić czy może problem nie leży gdzieś indziej
Obecny rozwój digitalizacji niestety nie sprzyja naszym biednym oczom :(
Mnie najbardziej bolą oczy jak się długo gapię w komputer, taki zimny okład to jest sztos, ale faktycznie najlepiej jak człowiek się wyśpi!
Mnie zawsze bolą oczy od nadmiaru kurzu w domu, dlatego kupiłam roombę. Puszczam ją czasami nawet dwa razy na dzień, bo moje mieszkanie bardzo się kurzy.