Angina – objawy, przyczyny i leczenie anginy
Ekologia.pl Zdrowie Choroby Angina – objawy, przyczyny i leczenie anginy

Angina – objawy, przyczyny i leczenie anginy

Angina jest tak naprawdę specyficznym rodzajem zapalenia gardła wywołanym przez bakterie z rodzaju paciorkowców. W przeciwieństwie do podobnych infekcji wirusowych stwarza znacznie większe zagrożenie dla zdrowia i jest trudniejsza w leczeniu. Sprawdź czy i w jaki sposób domowe sposoby pozwalają radzić sobie z anginą. Czy antybiotykoterapia jest zawsze konieczna?

Angina charakteryzuje się silnym bólem gardła. Źródło: shutterstock

Angina charakteryzuje się silnym bólem gardła. Źródło: shutterstock
Spis treści


Ostre zapalenia gardła należą do najpowszechniejszych ludzkich chorób. W samych Stanach Zjednoczonych z tego powodu na każdy tysiąc dzieci co roku wypisuje się 96 recept z antybiotykami. Faktyczna angina najczęściej pojawia się bowiem u osób poniżej 15 roku życia i stanowi wśród młodzieży nawet 20-37% wszystkich zapaleń gardła (Le Marechal i in., 2013). Wśród dorosłych odsetek ten wynosi 5-15%.

Objawy anginy

Najczęściej pierwszym symptomem anginy jest ból gardła, który bardzo szybko przybiera na sile i w przeciągu kilku godzin może już znacząco utrudniać przełykanie. Raczej niż o drapaniu w gardle mowa o wrażeniu kleszczy zaciskających się na szyi i falach bólu promieniujących często aż do uszu. U małych dzieci infekcja może się jednak rozwijać w nieco inny sposób, zaczynając się od bladości, złego samopoczucia i brak apetytu.

W przypadku podejrzenia anginy najbardziej wiarygodnym kryterium jest wygląd gardła oglądanego z wyciągniętym językiem i w stosownym oświetleniu. Łuki podniebienia są zwykle silnie przekrwione, wręcz malinowo-czerwone, nierzadko z drobnymi wybroczynami; migdałki wyraźnie powiększone i najczęściej pokryte białym lub żółtawym nalotem.

Inne charakterystyczne symptomy rozwijające się anginy to:

  • wyraźne powiększenie i bolesność węzłów chłonnych na szyi, które da się wyczuć palcami pod żuchwą;
  • gorączka sięgająca nawet 39-40 stopni C, czasem w połączeniu z zimnymi dreszczami;
  • dotkliwe bóle głowy nasilające się przy poruszaniu;
  • bóle stawów i mięśni, uczucie ogólnego rozbicia;
  • atypowa wysypka na skórze
  • brak apetytu, a u małych dzieci także częste bóle brzucha oraz wymioty.

Kombinacja kilku wspomnianych wyżej symptomów zawsze powinna skłonić nas do wizyty lekarskiej (najlepiej u laryngologa), zwłaszcza, jeśli stan zdrowia szybko się pogarsza. Lekarz może na podstawie oględzin postawić diagnozę zapalenia gardła ze wskazaniem na anginę, ale do potwierdzenia wymagany jest wymaz z gardła, który definitywnie określi patogen odpowiedzialny za infekcję.  W tym celu przeprowadza się szybki test antygenowy lub, przy negatywnym wyniku tego pierwszego, kultywację pobranej próbki. Niestety, na wynik tego drugiego badania trzeba kilka dni poczekać.

Przyczyny anginy

Angina tym wyróżnia się spośród innych schorzeń zapalnych gardła, że powoduje ją bakteria Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec zaliczany do grupy A. Co ciekawe, jest to mikrob normalnie zamieszkujący śluzówkę gardła i nosa, ale tylko w przypadku zakażenia aktywowanym patogenem dochodzi do nieprzyjemnej w skutkach kolonizacji. Anginą zakażamy się więc zwykle od innych ludzi, dzieląc z nimi przybory do jedzenia, wymieniając pocałunki, pijąc z jednego naczynia. Zakazić się można również przez bliski kontakt z kichającym lub kaszlącym chorym, a także przez korzystanie ze wspólnych przedmiotów osobistych.

Uwaga!
S. pyogenes jest wysoce zaraźliwy i może być przenoszony dalej nawet przed pojawieniem się pierwszych symptomów choroby. Osoby, które nie zostały przeleczone antybiotykami mogą zarażać innych nawet przez 2-3 tygodnie po ustaniu objawów anginy!

Wymaz z gardła jest jedyną definitywną metodą potwierdzenia anginy. Źródło: shutterstock

Czy angina może być groźna?

Większość dzieci w krajach cywilizowanych przechodzi anginę co najmniej kilka razy przed ukończeniem 15 lat i nie ponosi z tego powodu żadnego uszczerbku na zdrowiu. Prawidłowa kuracja faktycznie daje duże szanse na szybkie i skuteczne wyleczenie. Komplikacje są jednak możliwe i mogą dotyczyć zarówno pacjentów źle leczonych, jak i tych o słabszym systemie odpornościowym czy genetycznych skłonnościach. Najczęstsze i najgroźniejsze powikłania anginy to:

Leczenie anginy

Z punktu widzenia współczesnej medycyny jedyną poprawną formą leczenia anginy jest antybiotykoterapia. W przeciwieństwie do wielu innych infekcji, np. zapalenia oskrzeli, gdzie podawania antybiotyków naprawdę da się uniknąć, angina stwarza na tyle poważne ryzyko długotrwałych komplikacji, że powinna być leczona penicyliną lub amoksycyliną – te dwa leki stanowią w światowej praktyce medycznej pierwszy wybór ze względu na swoją skuteczność oraz dostępność. Inne antybiotyki mogą zostać zaproponowane w przypadku alergii na powyższe lub nieskuteczności pierwszej próby leczenia.

Kuracja antybiotykami w przypadku anginy zapewnia kilka wymiernych korzyści. Po pierwsze, znacząco skraca się długość choroby i nasilenie symptomów. Już po 24-48 godzinach pacjent z reguły czuje się znacznie lepiej. Po drugie, po dwóch dobach od podania pierwszej dawki leku chory przestaje zakażać innych. Po trzecie, antybiotykoterapia bardzo skutecznie eliminuje ryzyko groźnych powikłań, zwłaszcza gorączki reumatycznej.

Tabela przedstawiająca sposoby leczenia anginy; opracowanie własne

Domowe sposoby łagodzenia objawów

W przypadku podejrzenia anginy a przed jej diagnozą i rozpoczęciem antybiotykoterapii wskazane są również domowe metody redukowania przykrych symptomów. Ich stosowanie jest zasadne do momentu wyraźnej poprawy samopoczucia.  W tej kategorii faworyzowane współcześnie są przede wszystkim dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (z zastrzeżeniem, że młodzieży do lat 16 nie podajemy nigdy aspiryny) oraz tabletki do ssania zawierające związki o działaniu dezynfekcyjnym i analgetycznym.

Kto nie odczuwa jednak potrzeby uciekania się do środków farmakologicznych i chce dać szansę naturze, powinien przede wszystkim wesprzeć naturalne mechanizmy obronne organizmu. W pierwszej kolejności należy więc zadbać o spokój i odpoczynek, najlepiej w łóżku. Przyjmowanie większej ilości płynów łagodzi ból i obrzęk gardła nawilżając jednocześnie śluzówkę. Warto zmienić też dietę na miękką i raczej płynną – zupy, musy, kasze, jajka czy jogurty ułatwią przełykanie. Wbrew pozorom, nie trzeba wcale wyrzekać się zimnych dań – lody okazują się doskonale redukować stan zapalny w obrębie gardła!

Do praktykowanych od wieków naturalnych środków zaradczych należy również płukanie gardła, przede wszystkim roztworem ciepłej wody z solą kuchenną. Redukuje ono ból i obrzęk, częściowo dezynfekuje i pomaga fizycznie pozbyć się wydzieliny na migdałkach. Dorosłym i dzieciom powyżej 12 miesiąca życia można także podawać miód do ssania – to naturalna forma antybiotyku, która nie zastąpi penicyliny, ale może przynieść znaczącą ulgę.

W łagodzeniu objawów anginy pomagają m.in. tabletki do ssania. Źródło: shutterstock

Czy anginie można zapobiegać?

Niestety, angina to choroba, która może nawracać wielokrotnie, a niektórzy wydają się wręcz mieć do niej szczególne skłonności – prawdopodobnie ze względu na obniżoną odporność lub niesprzyjający skład mikroflory bakteryjnej śluzówki gardła. Aby zapobiec dalszym zakażeniom poleca się więc aktywne formy ochrony przed paciorkowcami, zwłaszcza:

  • Zachowanie należytej higieny – mycie rąk, pozbywanie się jednorazowych chusteczek do nosa, unikanie dzielenia się przedmiotami osobistymi, itp.
  • Utrzymywanie dystansu w stosunku do osób chorych, przede wszystkim zaś unikanie jedzenia i picia z tych samych naczyń.
  • Dokładne sprzątanie i dezynfekcja domu, w którym ktoś choruje na anginę.
  • Leczenie anginy antybiotykami według zaleceń lekarza, tzn. przez cały przepisany okres, nie zaś tylko do ustąpienia symptomów!
  • Powstrzymywanie się od chodzenia do pracy/szkoły w przypadku symptomów wskazujących na anginę. Powrót do społeczności może nastąpić dopiero w drugiej dobie od przyjęcia pierwszej dawki antybiotyku pod warunkiem całkowitego ustania gorączki.


Ta prewencja jest o tyle ważna, że w 2020 r. Amerykańskie Towarzystwo Mikrobiologii opublikowało raport na temat odkrycia szczepów paciorkowca A coraz bardziej odpornych na działanie stosowanych dotychczas antybiotyków. W czarnym scenariuszu genetyczne mutacje bakterii mogą więc spowodować, że w przeciągu kilku następnych dekad angina stanie się trudnym do leczenia zagrożeniem dla zdrowia publicznego w skali całej planety!

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
  1. Edward A. Sykes i in.; "Pharyngitis Approach to diagnosis and treatment"; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7145142/; 2021-10-07;
  2. CDC; "Strep Throat: All You Need to Know"; https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-public/strep-throat.html; 2021-09-07;
  3. Flore Le Marechal i in.; "Streptococcal pharyngitis in children: a meta-analysis of clinical decision rules and their clinical variables"; https://bmjopen.bmj.com/content/3/3/e001482; 2021-09-07;
  4. Sarah Pearce i in.; "The incidence of sore throat and group A streptococcal pharyngitis in children at high risk of developing acute rheumatic fever: A systematic review and meta-analysis"; https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0242107; 2021-09-07;
  5. E. Michael Sarrell, Shmuel M. Giveon; "Streptococcal Pharyngitis: A Prospective Study of Compliance and Complications"; https://www.hindawi.com/journals/isrn/2012/796389/; 2021-09-07;
  6. American Society for Microbiology; "Discovery Reveals Antibiotic-Resistant Strep Throat May be Too Close for Comfort"; https://asm.org/Press-Releases/2020/Discovery-Reveals-Antibiotic-Resistant-Strep-Throa; 2021-09-07;
4.7/5 - (6 votes)
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments