Jaki jest związek między słodkimi napojami a rakiem?

Spożycie słodkich napojów wzrosło na całym świecie w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci i jest silnie związane z ryzykiem otyłości, która z kolei jest uznawana za czynnik ryzyka dla rozwoju wielu nowotworów. Jednak badania nad słodkimi napojami i ryzykiem zachorowania na raka są nadal ograniczone.

Zespół naukowców z Francji postanowił ocenić powiązania między spożywaniem słodkich napojów (napojów słodzonych cukrem i 100% soków owocowych), sztucznie słodzonych (dietetycznych) napojów i ryzyka wystąpienia raka, w tym raka piersi, prostaty oraz nowotworów jelita grubego.

Ich odkrycia opierają się na analizie zdrowia 101 257 dorosłych Francuzów (21% mężczyzn; 79% kobiet) ze średnią wieku 42 lata. Analiza trwała 9 lat (2009-2018).

Uczestnicy wypełnili co najmniej dwie 24-godzinne ankiety dietetyczne. Na podstawie tych ankiet obliczono dzienne spożycie słodkich napojów (napojów słodzonych cukrem i 100% soków owocowych) i sztucznie słodzonych napojów (dietetycznych). Pierwsze przypadki raka zgłaszane przez uczestników zostały potwierdzone w dokumentacji medycznej i powiązane z krajowymi bazami danych ubezpieczenia zdrowotnego.

W badaniu uwzględniono także kilka dobrze znanych czynników ryzyka raka, takich jak wiek, płeć, poziom wykształcenia, wywiad rodzinny w kierunku raka, palenie papierosów i poziom aktywności fizycznej.

Średnie dzienne spożycie słodkich napojów było większe u mężczyzn niż u kobiet. Podczas obserwacji zdiagnozowano i zweryfikowano 2193 przypadków raka (693 raka piersi, 291 raka prostaty i 166 raka jelita grubego). Średni wiek w rozpoznaniu raka wynosił 59 lat.

Wyniki pokazują, że zwiększenie spożycia słodkich napojów o 100 ml dziennie wiązało się z 18% zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka i 22% zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Gdy grupa słodkich napojów została podzielona na soki owocowe i inne słodkie napoje, spożycie obu rodzajów napojów wiązało się z większym ryzykiem zachorowania na raka. Możliwe wyjaśnienia tych wyników obejmują wpływ cukru zawartego w słodkich napojach na trzewny tłuszcz (przechowywany wokół ważnych organów, takich jak wątroba i trzustka), poziom cukru we krwi i markery zapalne, które związane są ze zwiększonym ryzykiem raka. Inne związki chemiczne, takie jak dodatki do niektórych napojów gazowanych mogą również odgrywać rolę ‒ dodają.

W przeciwieństwie do tego, spożycie sztucznie słodzonych napojów (dietetycznych) nie wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka, ale autorzy ostrzegają, że należy z ostrożnością interpretować te wyniki, ze względu na stosunkowo niski poziom konsumpcji tych napojów w tym badaniu.

„Dane te potwierdzają znaczenie istniejących zaleceń żywieniowych w celu ograniczenia spożycia słodkich napojów, w tym także 100% soku owocowego, a także działań politycznych, takich jak obciążenia podatkowe i działania marketingowe ukierunkowane na słodkie napoje, które mogą potencjalnie przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na raka” ‒ konkludują badacze.