Cynamon przyprawa - właściwości, działanie i zastosowanie cynamonu

Cynamon to niezwykle smaczna przyprawa. Kojarzy się z pieczonymi jabłkami, świątecznymi piernikami, szarlotką, kawą i grzańcem. Korę cynamonu dodajemy do ciast, potrawek, dań z ryżu, wina grzanego i ponczu, a także do syropów, kandyzowania owoców czy do gorącej czekolady. Cynamon podkręca smak potraw – to oczywiste. Ale nie tylko w tym tkwi jego siła. Od tysięcy lat jest ceniony za swoje właściwości lecznicze. Kora cynamonowa poprawia krążenie, odkaża i dezynfekuje, co z powodzeniem można wykorzystać nie tylko w kuchni.



Cynamon kora i przyprawa, fot. shutterstockCynamon kora i przyprawa, fot. shutterstock
  1. Historia cynamonu
  2. Cynamon dawniej i dziś
  3. Cynamon kontra cukrzyca
  4. Cynamon na problemy żołądkowe
  5. Cynamon w chorobie Alzheimera
  6. Cynamon zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
  7. Cynamon może chronić przed rakiem
  8. Cynamonowa ochrona przeciw HIV
  9. Jak odróżnić prawdziwy cynamon?
  10. Czy warto spożywać cynamon?

Historia cynamonu

Cynamon był używany przez ludzi od tysięcy lat. Już 2000 lat przed naszą erą. Egipcjanie używali go, jako środka perfumującego podczas procesu balsamowania, a nawet wspomniano o nim w Starym Testamencie jako składnik olejku do namaszczania. Dowody sugerują, że był stosowany w całym starożytnym świecie, a arabscy kupcy przywieźli go do Europy, gdzie okazał się równie popularny. Jednak z racji dość kłopotliwego transportu, w średniowieczu stosowanie cynamonu stało się symbolem luksusu. Cynamon był szczególnie pożądany, ponieważ zimą można go było wykorzystać jako środek konserwujący do mięs. Pomimo jego powszechnego stosowania, pochodzenie cynamonu było najpilniej strzeżoną tajemnicą arabskich kupców aż do początku XVI wieku. Aby utrzymać monopol na handel cynamonem i uzasadnić jego wygórowaną cenę, arabscy kupcy snuli kolorowe opowieści o tym, gdzie i jak zdobyli luksusową przyprawę.

Starając się sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu, europejscy odkrywcy postanowili znaleźć tajemnicze źródło przyprawy. Krzysztof Kolumb napisał do królowej Izabeli, twierdząc, że znalazł cynamon i rabarbar w Nowym Świecie, ale kiedy wysłał próbki swoich odkryć do domu, okazało się, że przyprawa nie była w rzeczywistości upragnionym cynamonem. Gonzalo Pizarro, hiszpański odkrywca, również szukał cynamonu w obu Amerykach, przemierzając Amazonkę w nadziei, że znajdzie „pais de la canela”, czyli „kraj cynamonu”. Około 1518 roku portugalscy kupcy odkryli cynamon na Cejlonie, dzisiejszej Sri Lance, i podbili jej wyspiarskie królestwo Kotto, zniewalając ludność wyspy i przejmując kontrolę nad handlem cynamonem przez około sto lat. Około 1800 roku cynamon nie był już drogim, rzadkim towarem, ponieważ zaczął być uprawiany w innych częściach świata. Obecnie zazwyczaj spotykamy dwa rodzaje komercyjnego cynamonu: cynamon cejloński i cynamon cassia. Cynamon cassia jest głównie produkowany w Indonezji i ma silniejszy zapach i smak. Tę tańszą odmianę najczęściej kupujemy w sklepach spożywczych. Droższy cynamon cejloński, który nadal jest produkowany na Sri Lance, ma łagodniejszy, słodszy smak i jest stosowany głównie do przyprawiania słodkich wypieków.

Cynamon dawniej i dziś

Lekko ostry i aromatyczny cynamon, to jedna z najstarszych przypraw na świecie. Kora cynamonowa jest znana od czasów starożytnych, kiedy była uważana za ceniony, aczkolwiek niezwykle kosztowny surowiec (cenniejszy niż złoto). Bowiem cynamon bardzo wcześnie stał się surowcem leczniczym. Rekomendowano go jako antidotum na silne trucizny, środek moczopędny, wiatropędny i korzystnie wpływający na układ krążenia.

Cynamon powstaje przez ścięcie łodyg cynamonu. Następnie usuwa się wewnętrzną korę i usuwa zdrewniałe części. Po wyschnięciu tworzy paski, które zwijają się w rolki, zwane laskami cynamonu. Te laski można zmielić na proszek cynamonowy. Wyraźny zapach i smak cynamonu zawdzięcza oleistej części, która jest bardzo bogata w związek ‒ aldehyd cynamonowy. Naukowcy uważają, że związek ten jest odpowiedzialny za większość silnego wpływu cynamonu na zdrowie i metabolizm. Poza tym cynamon zawiera również śladowe ilości witamin z grupy B i K oraz przeciwutleniacze: cholinę, beta-karoten, alfa-karoten, beta-kryptoksantynę, likopen, luteinę i zeaksantynę.

 

Współcześnie, wyciągi z kory cynamonu służą do leczenia zaburzeń pracy przewodu pokarmowego (niestrawności, wzdęcia, brak łaknienia). Cynamon poprawia trawienie i obniża poziom glukozy we krwi. Poprawia funkcje poznawcze, sprawność umysłową oraz pamięć. Olejkowi cynamonowemu przypisuje się silne działanie bakteriobójcze, grzybobójcze i dezynfekujące. Podawany jest przy braku apetytu, w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, wzdęciach i biegunkach.

Cynamon kontra cukrzyca

Cynamon może mieć umiarkowany wpływ na poprawę kontroli glikemii i wspomaganie leczenia cukrzycy typu 2. Amy Stockert z Raabe College of Pharmacy na Ohio Northern University jest współautorką małego badania 18 osób z cukrzycą typu 2, które wykazało, że cynamon z gatunku cassia był skuteczniejszy niż sama dieta w obniżaniu poziomu glukozy we krwi. Jej badanie wykazało, że jest porównywalny z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Inne badanie przeprowadzone na 60 osobach z cukrzycą typu 2 wykazało, że małe dawki cynamonu obniżają poziom cukru we krwi i zmniejszają poziom LDL, czyli „złego” cholesterolu, trójglicerydów i całkowitego cholesterolu. Chociaż przyszłość wygląda obiecująco, American Diabetes Association zaleca ostrożność. Wnioski badań są mieszane i potrzebne są większe, randomizowane analizy w dobrze zdefiniowanych grupach populacyjnych w celu ostatecznego określenia skuteczności stosowania cynamonu u chorych na cukrzycę. Jednak niewielka ilość spożywana na śniadanie lub do pieczenia nie zaszkodzi i można ją spożywać w ramach zbilansowanej diety.
Rolnik wycinający kawałki drzewa cynamonowego, fot. shutterstock

Cynamon na problemy żołądkowe

W medycynie wschodniej i zachodniej wyciąg z cynamonu od lat stosowany jest w łagodzeniu problemów żołądkowo-jelitowych. Został opisany jako wiatropędny, znany ze swoich właściwości trawiennych, przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej olejek z kory cynamonowej stosowany jest w leczeniu wzdęć i zaburzeń trawienia. Uważa się, że ciepło cynamonu zwiększa przepływ krwi i poprawia poziom tlenu we krwi, aby pomóc zwalczać choroby. Aby złagodzić problemy trawienne, wystarczy dodać odrobinę cynamonu do herbaty lub innego napoju.

Cynamon w chorobie Alzheimera

Badane są również właściwości przeciwutleniające cynamonu pod kątem ich wpływu na rozwój choroby Alzheimera i innych demencji. Aldehyd cynamonowy, związek odpowiedzialny za słodki zapach przyprawy, oraz epikatechina, silny przeciwutleniacz występujący również w jagodach, czerwonym winie i czekoladzie, wydają się zapewniać pewną ochronę przed stresem oksydacyjnym, który uszkadza białko tau, które odgrywa kluczową rolę w rozwoju demencji. Inne badanie wykazało, że składnik cynamonu cejlońskiego ma taki sam efekt. Jednak badania przeprowadzono tylko na myszach, szczurach i laboratoryjnych szalkach Petriego.

Cynamon zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych

Różne związki cynamonu mogą korzystnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy. W analizie z 2014 roku szczury, które poddawane były długotrwałemu leczeniu obejmującego cynamon i trening aerobowy, miały sprawniejsze serca niż te, które tego nie zrobiły. Co więcej cynamon zmniejsza poziom całkowitego cholesterolu, „złego” cholesterolu LDL i trójglicerydów, podczas gdy „dobry” cholesterol HDL pozostaje stabilny. Niedawno duże badanie przeglądowe wykazało, że dawka cynamonu wynosząca zaledwie 120 mg dziennie może mieć takie skutki. W tym badaniu cynamon zwiększył również „dobry” poziom cholesterolu HDL. W badaniach na zwierzętach wykazano, że cynamon obniża ciśnienie krwi. Te wszystkie czynniki w połączeniu mogą drastycznie zmniejszyć ryzyko chorób serca.

Cynamon może chronić przed rakiem

Rak jest poważną chorobą charakteryzującą się niekontrolowanym wzrostem komórek. Cynamon był szeroko badany pod kątem jego potencjalnego zastosowania w profilaktyce i leczeniu raka. Ogólnie rzecz biorąc, dowody ograniczają się do badań na probówkach i badaniach na zwierzętach. W jaki sposób działa cynamon? Poprzez zmniejszenie wzrostu komórek ‒ cynamon wydaje się być toksyczny dla komórek rakowych, powodując ich śmierć. Badanie na myszach z rakiem okrężnicy wykazało, że cynamon jest silnym aktywatorem detoksykacyjnych enzymów w okrężnicy, chroniącym przed dalszym rozwojem raka. Te odkrycia zostały poparte eksperymentami z probówkami, które wykazały, że cynamon aktywuje ochronną odpowiedź antyoksydacyjną w ludzkich komórkach okrężnicy. To, czy cynamon ma jakikolwiek wpływ na nowotwory u ludzi, musi zostać potwierdzone w kontrolowanych badaniach.

Właściwości zdrowotne cynamonu
  • Wykazuje właściwości przeciwzapalne
  • Zmniejsza ryzyko chorób serca
  • Obniża poziom cukru we krwi
  • Ma działanie przeciwcukrzycowe
  • Ma dobroczynny wpływ na choroby neurodegeneracyjne
  • Może chronić przed rakiem
  • Pomaga zwalczać infekcje bakteryjne i grzybicze
  • Może pomóc w walce z wirusem HIV
Tab. opracowanie własne


Cynamonowa ochrona przeciw HIV

Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) jest wywoływany przez HIV, a proteaza HIV-1 odgrywa zasadniczą rolę w promowaniu dojrzewania wirusa, a tym samym infekowaniu nowych komórek. Badanie przeprowadzone przez Universidade Federal da Paraíba w Brazylii wykazało, że cynamon może pomóc w ochronie przed wirusem HIV. Spośród 69 badanych gatunków roślin leczniczych 16 było skutecznych przeciwko HIV-1, a 4 przeciw HIV-1 i HIV-2. Najbardziej skutecznymi ekstraktami przeciw HIV-1 i HIV-2, odpowiednio, są kora cynamonowa Cassia (Cinnamomum cassia) oraz pączek i owoc cynamonu (Cardiospermum helicacabum).

W badaniu laboratoryjnym z 2016 roku naukowcy odkryli, że ekstrakt z cynamonu wykazuje działanie przeciw HIV. Nie oznacza to, że żywność zawierająca cynamon może leczyć lub zapobiegać HIV, ale ekstrakty cynamonowe mogą pewnego dnia stać się częścią terapii HIV.

Bez wątpienia cynamon bardzo pozytywnie wpływa na nasze zdrowie. Ale to nie koniec jego niesamowitych właściwości. Cynamon to nie tylko przyprawa, ale wielozadaniowy kosmetyk, który usuwa plamy, stymuluje wzrost włosów, wypełnia usta i nie tylko ...

Cynamon - ponętne usta

Nie trzeba skomplikowanych zabiegów kosmetycznych czy ingerencji chirurgicznych, by mieć usta, jak Angelina Jolie. Wystarczą dwa składniki: wazelina i cynamon. Posmaruj wargi mieszanką wazeliny ze sproszkowanym cynamonem i po minucie zmyj gorącą wodą. Wprawdzie mieszanka cynamonowa nie da trwałego efektu, ale idealnie sprawdzi się przed wielkim wyjściem.

Cynamon - czysta cera

Olejkowi cynamonowemu przypisuje się silne działanie bakteriobójcze, grzybobójcze i dezynfekujące. Dlatego pomaga w walce ze zmianami trądzikowymi. Recepta jest prosta: pomieszaj cynamon z miodem. Nakładaj tylko na pryszcze i trzymaj jak najdłużej. Zmyj ciepłą wodą. Maseczka pomoże, trzeba tylko ją stosować regularnie. Pamiętajmy jednak, że cynamon może wywołać pieczenie i reakcje alergiczne, dlatego nie nadaje się do cery suchej, alergicznej i skłonnej do podrażnień.

Cynamon - gęste, odżywione włosy

Olejek cynamonowy ma dobry wpływ na kondycję naszej czupryny – zmniejsza ilość wypadających włosów, łagodzi stany zapalne skóry głowy. Przepis na domową maseczkę przeciw wypadaniu włosów jest prosty. Wymieszaj ze sobą 1 łyżeczkę miodu, 1 łyżeczkę cynamonu i jedną łyżkę stołową ciepłej oliwy z oliwek. Maseczkę nałóż na skórę głowy i włosy przed myciem. Włosy owiń ręcznikiem lub folią. Po 15 minutach należy maseczkę zmyć ciepłą wodą, a następnie włosy umyć szamponem.

Cynamon - świeży oddech

Lubisz potrawy na bazie czosnku i sałatki z dodatkiem surowej cebuli, ale obawiasz się, że przez to masz nieświeży oddech? Nieprzyjemny zapach z ust pomaga szybko usunąć żucie laseczki cynamonu. Idąc za przykładem mieszkańców Południowej Afryki, możesz także codziennie rano płukać gardło taką mieszanką: 1 łyżeczka miodu i cynamonu z ciepłą woda.

Peeling cynamonowy

Peeling złuszczający naskórek i pachnący jak marzenie? Dzięki zastosowaniu cynamonu, to jest możliwe. Obfitujący w antyoksydanty cynamon zmiękcza szorstką, zmęczoną skórę. Wymieszaj ze sobą sól morską, olej migdałowy, miód i sproszkowany cynamon, tak by powstała gęsta pasta. Peeling warto połączyć z delikatnym masażem. Zabieg wykonywany, co najmniej 2 razy w tygodniu, już po miesiącu przyniesie pierwsze rezultaty.

Uwaga!
Należy pamiętać, że cynamon może wywołać reakcje alergiczne, dlatego zanim zdecydujemy się na zabiegi z dodatkiem tej korzennej przyprawy, sprawdźmy czy nie jesteśmy uczuleni na zawarte w cynamonie składniki.
Cynamon z powodzeniem wykorzystuje się w zabiegach pielęgnacyjnych, fot. shutterstock

Jak odróżnić prawdziwy cynamon?

Cynamon cynamonowi nierówny. Istnieją dwa podstawowe rodzaje tej przyprawy: cejloński (Cinnamomum verum), który rośnie na Sri Lance. I C. cassia, powszechnie znany jako cassia, jest szeroko produkowany w Chinach i Indonezji. Cassia ma mocniejszy smak i zapach, a ze względu na znacznie niższy koszt jest tym, co dostaniemy najczęściej w sklepie. Ale to droższa wersja cejlońska, o łagodniejszym, słodszym smaku, ma zdecydowanie więcej właściwości zdrowotnych. Z kolei cassia może zawierać stosunkowo wysokie stężenia kumaryny, aromatycznej substancji, która – w większych dawkach – może powodować u zwierząt laboratoryjnych marskość wątroby. Badanie 91 próbek cynamonu z różnych sklepów w Niemczech wykazało 63 razy więcej kumaryny w proszku cynamonowym cassia niż w proszku cejlońskim. Jeśli zatem jesteście maniakami dań przyprawionych cynamonem, wybierzcie zdrowszy cynamon cejloński.

Czy warto spożywać cynamon?

Opierając się na tych wszystkich wstępnych badaniach, potencjał cynamonu wydaje się ogromny. Jednak eksperci ostrzegają, że wciąż jest za wcześnie, aby sugerować tą aromatyczną przyprawę jako suplement diety. Cynamon to doskonały składnik dań,  przyjemna przyprawa, która może dodać smaku potrawom przy minimalnej kaloryczności, z właściwościami przeciwutleniającymi. Musimy jednak przeprowadzić więcej badań, zanim będziemy mogli sformułować jakiekolwiek solidne oświadczenia zdrowotne łączące cynamon z korzyściami zdrowotnymi.
Ekologia.pl (JSz)

Bibliografia

  1. Priyanga Ranasinghe, Shehani Pigera, Sirimal Premakumara, Priyadarshani Galappaththy, Godwin R Constantine, Prasad Katulanda; “Medicinal properties of 'true' cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): A systematic review”; BMC Complementary and Alternative Medicine 13(1):275 · October 2013;
  2. Pasupuleti Visweswara Rao, Siew Hua Gan; “Cinnamon: A Multifaceted Medicinal Plant”; Evidence-based Complementary and Alternative Medicine 2014(4):642942;
  3. Stella Dzienis-Strączkowska, Małgorzata Szelachowska, Małgorzata Karolczuk – Zarachowicz; “Cynamon – rola w leczeniu cukrzycy?”; Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku;
  4. “Cinnamon: The Good, the Bad, and the Tasty”; data dostępu: 2012-05-29
  5. Mariel Synan; “Cinnamon’s Spicy History”; data dostępu: 2021-02-03
Ocena (3.4) Oceń: