Bobromysz bezucha (Crossomys moncktoni)

Biologia

Bobromysz bezucha to jedyny przedstawiciel rodzaju bobromysz (Crossomys). Spokrewnione z bobromyszą bezuchą gatunki gryzoni występują na wielu wyspach wschodniej Indonezji, na Papui, a nawet w Australii – i są tam często jedynymi rodzimymi ssakami łożyskowymi. Z tego powodu posiadają osobliwe przystosowania – wiele gatunków stało się zwierzętami drapieżnymi, przypominającymi raczej ryjówki niż typowe gryzonie. Bobromysz bezucha dodatkowo przeszła na wodny tryb życia, i jest do tego najlepiej przystosowana ze wszystkich gryzoni z rodziny myszowatych – pod względem wyglądu i trybu życia bardziej przypomina rzęsorka rzeczka niż typową mysz. Bobromysz bezucha to gatunek skryty i mało zbadany, przez wiele lat uważano go za ekstremalnie rzadki. Najnowsze badania sugerują jednak, że ma większy areał występowania niż wcześniej zakładano. Z tego powodu w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN uzyskała status LC (gatunek najmniejszej troski). Miejscami na bobromyszy bezuche poluje się dla mięsa; budowa i eksploatacja kopalni (np. złota) może być potencjalnym zagrożeniem dla tego gatunku, wymagającego czystych i naturalnych wód.

Wygląd

Bobromysz bezucha jest relatywnie dużym gryzoniem – ciało ma długość pomiędzy 17 a 20 centymetrów, a ogon ma długość 21-26 centymetrów. Bobromysz bezucha to gatunek bardzo dobrze przystosowany do życia w wodzie. Zgodnie z nazwą, małżowiny uszne są skrajnie zredukowane i niewidoczne znad sierści – co więcej, bobromysz bezucha jest prawdopodobnie w stanie zamykać wejście do kanału słuchowego za pomocą mięśni-zwieraczy, kiedy zanurza się w wodzie. Oczy bobromyszy bezuchej również są bardzo małe. Pysk i siekacze bobromyszy bezuchej są silnie zwężone. Na końcu pyska znajdują się krótkie, twarde włoski. Sierść jest miękka i nieprzemakalna, w kolorze ciemnoszarym na grzbiecie i białym na brzuchu i spodzie głowy. Przystosowaniem do pływania u bobromyszy bezuchej są palce tylnych kończyn całkowicie połączone błoną pławną – kończyny tylne są długie i służą jako napęd, natomiast przednie są bardzo krótkie i zakończone krótkimi pazurkami. Dodatkową siłę napędową podczas pływania bobromyszy bezuchej stanowi ogon, na którym od spodu znajdują się dwa równoległe rzędy białych, sztywnych włosków. Bobromysz bezucha swoim wyglądem bardzo przypomina żyjącego w Azji ssaki owadożernego – wodoryjka wytwornego (Nectogale elegans), chociaż oba zwierzęta są ze sobą bardzo daleko spokrewnione. Jest to uderzający przykład ewolucji konwergentnej.

Występowanie

Bobromysz bezucha występuje wyłącznie na Nowej Gwinei, na obszarach wyżynnych (od 1200 do 3500 metrów nad poziomem morza) w głębi wyspy, przede wszystkim w jej wschodniej części. Być może zasięg występowania bobromyszy bezuchej jest szerszy i sięga również zachodniej części Nowej Gwinei, ale ten gatunek jest słabo zbadany ze względu na swój skryty tryb życia.

Tryb życia

Bobromysz bezucha jest bardzo silnie związana z wodą. Żyje w górskich strumieniach, i większość dnia spędza żerując w wodzie. Prawdopodobnie jest zwierzęciem dziennym, a noce spędza w wykopanych przez siebie norach na brzegach cieków wodnych. Dane na temat trybu życia bobromyszy bezuchej są nader skąpe.

Odżywianie

Bobromysz bezucha, co nietypowe dla większości gryzoni, jest zwierzęciem drapieżnym. Żywi się drobnymi zwierzętami wodnymi – kijankami, larwami owadów, a także innymi małymi bezkręgowcami.

Rozmnażanie i rozwój

Informacje na temat rozmnażania bobromyszy bezuchej są szczątkowe. Wiadomo, że samica rodzi tylko jedno młode w miocie – nie wiadomo jednak, jak często się to dzieje.