Weta olbrzymia (Deinacrida heteracantha)

Biologia

Weta olbrzymia to największy przedstawiciel swojego rodzaju i jeden z największych i najcięższych żyjących współcześnie owadów. Pierwotnie w swoich leśnych siedliskach na Wyspie Północnej Nowej Zelandii wety olbrzymie zajmowały niszę ekologiczną, którą gdzie indziej zajmują drobne ssaki – drobnych roślinożerców. W wyniku działalności człowieka, przede wszystkim wprowadzenia na Nową Zelandię licznych obcych gatunków zwierząt – konkurentów i drapieżników zarazem, takich jak szczury i myszy – weta olbrzymia całkowicie wyginęła na głównym lądzie Nowej Zelandii i przetrwała tylko na wyspie Little Barrier. Wyspa ta stanowi rezerwat przyrodykoty), przez co rodzime gatunki zwierząt, w tym m.in. weta olbrzymia, może tam przetrwać. W dalszym ciągu jednak jest gatunkiem narażonym na wyginięcie (status VU na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN).

Wygląd

Weta olbrzymia jest największym owadem Nowej Zelandii i jednym z największych na świecie. Wyglądem przypomina olbrzymiego, pozbawionego skrzydeł świerszcza. Samce wety olbrzymiej mierzą do 6 centymetrów długości i ważą do 9 gramów, natomiast samice są większe i mogą przekroczyć 7 centymetrów długości i ważyć nawet 35 gramów! (Większość tej masy stanowią rozwijające się w ciele samicy jaja).

Występowanie

Weta olbrzymia pierwotnie występowała w subtropikalnych lasach Wyspy Północnej Nowej Zelandii, i była tam spotykana jeszcze w XIX wieku. Obecnie jej jedyną ostoją jest wyspa Little Barrier, oddalona około 80 kilometrów od głównego lądu. Weta olbrzymia to gatunek leśny – wspina się na drzewa i krzewy, gdzie za dnia chowa się pod korą, w dziuplach i wśród epifitów rosnących na pniach i gałęziach. Nocami uaktywnia się i żeruje. Na ziemię schodzi rzadko, zazwyczaj nocą podczas nowiu.

Pokarm

Weta olbrzymia jest roślinożercą – za pomocą silnych żuwaczek zgrywa świeże liście.

Rozród

Cykl reprodukcyjny wety olbrzymiej jest luźno związany z porami roku – rozród może odbywać się o każdej porze roku. Zaloty mają miejsce podczas bezksiężycowych nocy, kiedy wety olbrzymie schodzą na ziemię z drzew. Samce podążają wtedy powoli za samicami, a kopulacja następuje dopiero wczesnym rankiem. Samiec przekazuje wtedy samicy spermatofor, poza plemnikami zawierający też pakiet substancji odżywczych, pomagający samicy w rozwoju jaj. Następnie samica składa jaja w ziemię za pomocą swojego pokładełka – za każdym razem średnio 27 jaj, ale w ciągu życia (do dwóch lat) samica składa kilkaset jej. Jaj jest tyle, że samica w okresie przed ich składaniem przyrasta średnio dwukrotnie na wadze, a jej odwłok jest widocznie rozdęty.