Pieczarka leśna (Agaricus sylvaticus)

Wstęp

Pieczarka leśna jest dość smacznym grzybem jadalnym. Nie jest jednak ceniona przez zbieraczy, ponieważ jest brzydkim grzybem, a jej miąższ szybko czerwieniej po przekrojeniu. Trudno jest ją także znaleźć, ponieważ występuje dość rzadko.

Sezon

Sezon na pieczarkę leśną zaczyna się w lipcu. Zbierać ją można do końca października. Niekiedy zdarza się, że pojedyncze sztuki można znaleźć jeszcze w listopadzie.

Występowanie

Pieczarka leśna występuje w lasach iglastych i mieszanych, czasami spotkać ją można także na łąkach i w parkach. Najczęściej rośnie pod świerkami i jodłami, ale można również znaleźć ją pod olszami i wierzbami. Lubi gleby bogate w związki azotowe. Rośnie pojedynczo lub w niewielkich grupach po kilka sztuk. Nie jest zbyt pospolitym grzybem.

Wygląd

Owocnik pieczarki leśnej osiąga średnicę od 3 do 10 cm. U młodych osobników ma kształt dzwonkowaty lub stożkowaty. Z czasem staje się półkulisty, a później łukowaty. Starsze egzemplarze mają owocniki rozpostarte i płaskie. Kapelusz może przybierać barwę ciemnobrązową, żółtobrązową lub ochrową. W miejscach uszkodzonych czerwienieje. Ma suchą powierzchnię pokrytą gęstymi łuseczkami o włóknistej strukturze, mocno przylegającymi do skóry.

Blaszki pieczarki leśnej osiągają szerokość od 5 do 8 mm. Ułożone są dość gęsto, na końcach są wolne i nie przyrastają do trzonu. Pokryte są białą błoniastą osłoną częściową, która utrzymuje się na nich do późnego stadium rozwoju grzyba. U młodych osobników mają siwoczerwony lub szaroróżowy kolor, u starszych okazów przybierają barwę ciemnobrązową. Na ostrzach mają jaśniejszy odcień.

Trzon osiąga wysokość od 3 do 12 cm. i grubość od 1 do 2,5 cm. Ma cylindryczny kształt, u podstawy jest lekko rozszerzony i bulwiasty. Dolna część trzonu pokryta jest białą grzybnią, u góry otacza go szeroki, cienki i odstający pierścień, który u młodych okazów ma biały kolor, natomiast u starszych przybiera barwę szarą. Początkowo trzon jest pełny, z czasem staje się rurkowaty i łatwo odłamuje się od kapelusza. Może mieć biały lub szary kolor, pod wpływem nacisku i uszkodzeń przebarwia się na czerwono, a następnie na brązowo. Ma gładką powierzchnię, chociaż czasami trafiają się osobniki, u których pokryty jest białymi kłaczkami.

Miąższ pieczarki leśnej jest mięsisty, cienki i dość kruchy. Ma biały kolor, ale po przekrojeniu szybko czerwienieje, a następnie brązowieje. Ma dobry, łagodny, grzybowy smak i przyjemny migdałowy zapach (chociaż według niektórych grzybiarzy zapach pieczarki leśnej przypomina świeże drewno).

Pieczarkę leśną bardzo łatwo pomylić z trującą pieczarką karbolową. Grzyby te odróżnić można od siebie po miąższu. Miąższ pieczarki żółtawej po przekrojeniu barwi się na żółto, ponadto u starszych osobników wydziela nieprzyjemny karbidowy lub atramentowy zapach. Obie pieczarki różnią się także kolorem trzonu – u pieczarki żółtawej dolna, bulwiasta część trzonu jest pomarańczowo żółta.

Innym grzybem, z którym łatwo pomylić pieczarkę leśną jest śmiertelnie trujący muchomor jadowity. Jego miąższ po przekrojeniu nie zmienia barwy oraz ma słaby, nieprzyjemny, słodko-rzodkiewkowy zapach.

Młode osobniki pieczarki leśnej wyglądem mogą przypominać także trujące:muchomora plamistego, muchomora wiosennego oraz muchomora sromotnikowego. Z tego powodu zaleca się szczególną ostrożność przy zbieraniu młodych okazów pieczarki leśnej (a niedoświadczeni grzybiarze w ogóle nie powinni próbować tego robić).

Właściwości

Pieczarka leśna jest grzybem jadalnym o dość dobrym, łagodnym smaku. W ponad 90 proc. składa się z wody, reszta to białka, węglowodany i błonnik oraz śladowe ilości skrobi i sacharozy. Pieczarki są bogatym źródłem białka. Białko pieczarek zawiera aminokwasy egzogenne, których organizm nie potrafi sam syntetyzować. Spożywanie tych grzybów może uzupełnić niedobory żelaza i witaminy D.

Zastosowanie