Witamina B7 (witamina H, biotyna) – właściwości, działanie i występowanie witaminy B7

Witamina B7 (witamina H, biotyna) zapewnia nam podstawowe wyznaczniki dobrego stanu zdrowia – promienną cerę, mocne włosy i paznokcie oraz doskonałe samopoczucie. Witaminę B7 znajdziemy zarówno w mięsie, jak i w orzechach, soi, jajach i ryżu. Oprócz szerokiego zastosowania w kosmetyce, ta „witamina skóry” jest niezbędna do prawidłowej przemiany materii, a także wspiera naszą psychikę.

Witamina B7, zwana „witaminą skóry” (niemieckie słowo Haut oznacza „skóra”), witaminą H lub biotyną, stanowi rozpuszczalny w wodzie heterocykliczny organiczny związek chemiczny zawierający w swoim składzie siarkę. Substancję tę odkryto w latach 20. XIX wieku. Z naukowego punktu widzenia nie stanowi ona witaminy w ścisłym tego słowa znaczeniu – powinno się ją określać mianem złożonego kwasu organicznego, który naturalnie występuje zarówno u zwierząt, jak i u roślin. Substancję tę musimy sobie dostarczać wraz z pokarmem, ponieważ ilości, które są syntetyzowane w przewodzie pokarmowym nie wystarczają do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Naturalne źródła witaminy B7

Witaminę B7 znajdziemy zarówno w diecie zdominowanej przez produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i wegetariańskiej. W żywności występuje w stanie wolnym (np. w mleku) tudzież w postaci związanej z białkami (np. w mięsie). Produkty zwierające największe jej ilości to: wątroba (100–200 µg / 100 g), soja (65 µg / 100 g), żółtko jaja kurzego (60 µg / 100 g), orzechy włoskie (25,5 µg / 100 g), sardynki (21 µg  / 100 g), migdały (17 µg / 100 g) i grzyby (15 µg / 100 g). Witamina B7 znajduje się również w ryżu naturalnym (9 µg/ 100 g), mące pełnoziarnistej (7 µg / 100 g), szpinaku (6 µg / 100 g), szynce wieprzowej (5 µg / 100 g), marchwi (3 µg / 100 g) i pomidorach (2 µg / 100 g). Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B7, zgodnie z Dietary Reference Intakes ustalonym przez amerykańską National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, wynosi 8 µg u dzieci do 3 roku życia, 12 µg u dzieci do 8 roku życia, 25 µg u młodzieży, 30 µg u dorosłych kobiet i mężczyzn oraz 35 µg u kobiet ciężarnych i karmiących.

Witamina B7 z perspektywy chemii

Witamina B7 występuje w postaci białego, krystalicznego proszku, który rozpuszcza się w wodzie i alkoholu. Stanowi substancję dość niestabilną, wrażliwą na gwałtowne zmiany temperatury, podgrzewanie, promieniowanie UV, a także kontakt z wodą, tlenem i związkami zasadowymi – pod wypływem tych czynników traci aktywność biologiczną.

Witamina B7 na półce z kosmetykami

Witaminę B7 nie bez powodu nazywa się „witaminą skóry”. Substancja ta znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce, jako że działa antyłojotokowo, leczy trądzik i stany zapalne. Dodatkowo witamina B7 potrafi rozjaśniać przebarwienia, nawilżać skórę i katalizować powstawanie keratyny. Ze względu na to, że witamina B7 najlepiej działa w połączeniu z witaminą A i E, taka kombinacja jest często wykorzystywana przez producentów kosmetyków. Na rynku znajdziemy wiele kremów z biotyną przeznaczonych do codziennej pielęgnacji cery suchej, pozbawionej jędrności i starzejącej się. Popularnością cieszą się również preparaty do rąk i paznokci zawierające ten związek w składzie. W gabinetach kosmetycznych wykonuje się także mezoterapię z użyciem witaminy B7.

Witamina B7 w gabinecie lekarskim

Witaminę B7 wykorzystuje się także w medycynie. Najczęściej podaje się ją pacjentom z zaburzeniami odżywiania, poddawanych długotrwałej terapii antybiotykowej tudzież karmionych sztucznie – jako że są oni szczególnie narażeni na niedobór tej substancji. Lekarze przepisują preparaty z witaminą B7 również pacjentom dotkniętym cukrzycą typu 2, anemią, łysieniem, nadmiernym łuszczeniem się skóry i mającym problemy z hormonami tarczycy.

Suplementacja witaminy B7 niezbędna w ciąży?

Przeprowadzone niedawno badania naukowe wykazały, że istnieje związek między podwyższonym ryzykiem wystąpienia wad wrodzonych u płodu a niedoborem witaminy B7. Co więcej, magazyn American Journal of Clinical Nutrition przedstawił na swoich łamach wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez Dr Donalda M. Mocka z University of Arkansas for Medical Sciences, na podstawie których można wyciągnąć wniosek, że niedobór tej substancji jest problemem wielu kobiet w ciąży.

O ile pamiętają one o suplementacji kwasem foliowym, dbanie o prawidłową podaż biotyny nie jest dla nich priorytetem. Okazuje się, że wiele kobiet ciężarnych wydala zwiększoną ilość kwasu organicznego 3-HIA będącego markerem hipowitaminozy. Suplementacja witaminą B7 sprawia, że tego związku jest w moczu mniej, co potwierdza, że poziom witaminy B7 wraca do normy. Dr Mock podkreśla jednak, że oficjalna rekomendacja podawania oczekującym dziecka kobietom zwiększonych dawek witaminy B7 czeka jeszcze na ostateczne potwierdzenie. Weryfikacji wymaga również przypuszczenie, że niedobory witaminy B7 u kobiet w cięży powodują spadek wagi płodu. Udowodniono natomiast, że prawidłowy poziom witaminy B7 w ciąży poprawia stan psychiczny przyszłych matek.

Jak wiele zawdzięczamy witaminie B7?

Podstawową rolą witaminy B7 w naszym organizmie jest stabilizacja poziomu glukozy we krwi, co oznacza, że prawidłowy jej poziom jest bardzo ważny dla chorych na cukrzycę typu 2. Prawidłowa jej podaż jest również niezbędna do prawidłowego działania układu nerwowego, a co za tym idzie – do zachowania dobrego samopoczucia i ustabilizowanego odczuwania bodźców. Zawarte w tej substancji cząsteczki siarki z kolei odpowiadają za stan naszej skóry i włosów – odpowiedni jej poziom w organizmie sprawia, że włosy wyglądają zdrowo, a skóra zachowuje jędrność na dłużej. Co więcej, witamina ta pełni również rolę przenośnika CO2 podczas procesów przemiany materii, bierze udział w metabolizmie białek i tłuszczów, a także uczestniczy w syntezie kwasów tłuszczowych i przy wchłanianiu witaminy C.

Objawy i następstwa hipowitaminozy

Niedobór witaminy B7 można stwierdzić na podstawie analizy objawów – bardzo rzadko wykonuje się docelowe testy z krwi. Charakterystyczne dla hipowitaminozy symptomy obserwuje się głównie u osób niedożywionych tudzież poddanych sztucznemu karmieniu. Pierwsze sygnały niedoboru to: chroniczna senność, obniżenie nastroju, stany lękowe, rozdrażnienie, bóle i osłabienie mięśni oraz drętwienie kończyn.

Można również zaobserwować objawy zewnętrzne takie, jak: szary koloryt skóry, wypadanie włosów, nawracające zapalenie spojówek i rozdwajające się paznokcie. Długotrwała hipowitaminoza prowadzi do depresji, powiększenia wątroby, podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi, a nawet halucynacji.

Witamina B7 – czy to na 100% bezpieczna witamina?

Badania naukowe do tej pory nie wykazały żadnych skutków ubocznych wysokiego poziomu witaminy B7 w organizmie człowieka. Podwyższona podaż tej substancji nie jest toksyczna – wręcz przeciwnie – dodatkowo wzmacnia błony śluzowe i wspiera pracę jelit. Nie należy zatem obawiać się suplementacji tego związku.

Witamina B7 w praktyce

Na rynku znajdziemy wiele suplementów zawierających w swoim składzie witaminę B7. Aby jednak dany preparat był dobrze wchłaniany przez organizm, należy zadbać o to, by miał w swoim zestawie pozostałe witaminy z grupy B, a także magnez i mangan. Jeżeli jesteśmy szczególnie narażeni na niedobór tej substancji, a więc – nasza dieta jest uboga, monotonna i bogata w obecną w surowych jajach awidynę, powinniśmy wzbogacić nasz codzienny jadłospis o soję, orzechy, migdały, grzyby i wątróbkę albo sięgnąć po suplementy. Warto bowiem pamiętać, że prawidłowy poziom biotyny w organizmie to piękny wygląd i dobre samopoczucie.