Orzechy włoskie - właściwości, wartości odżywcze i wykorzystanie orzechów włoskich

Czy orzechy włoskie to najzdrowsze orzechy? Przyjęło się, że tak właśnie jest. Ale czy to prawda, czy tylko skutek tego, że orzechy włoskie w Polsce dobrze znamy i dużo o nich wiemy? Na pewno ich powszechność ma tu spore znaczenie, ale orzechy włoskie to naprawdę bomba odżywcza i prozdrowotna. Pod względem ilości antyoksydantów biją na głowę pozostałe orzechy. Znajdują też zastosowanie w kosmetyce, dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i barwiącym.



Orzech włoski po rozłupaniu przypomina zwoje mózgowe, fot. shutterstockOrzech włoski po rozłupaniu przypomina zwoje mózgowe, fot. shutterstock
  1. Pochodzenie i walory orzechów włoskich
  2. Korzystne działanie orzechów włoskich na układ krwionośny
  3. Orzechy włoskie - skarbnica wielonienasyconych kwasów tłuszczowych
  4. Orzechy włoskie dobre na pracę mózgu – fakt czy mit?
  5. Orzech włoski w kosmetyce
  6. Orzechy włoskiej w kuchni
  7. Orzechy włoskie całego świata

Pochodzenie i walory orzechów włoskich


Orzech włoski (Juglans regia) to pokaźne drzewo powszechnie występujące na terenie południowo-wschodniej Europy, w szczególności w krajach bałkańskich. Rośnie również na większości obszarów Azji i w Ameryce Północnej. Jego polska nazwa wzięła się nie od Włoch, ale od Wołoszczyzny, krainy historycznej w Rumunii, skąd gatunek ten do nas przywędrował. Najcenniejszym elementem orzecha włoskiego są jego owoce. Pojawiają się w połowie września. Zamknięte w twardej, zdrewniałej łupinie jądra mają lekko gorzki smak. Wytwarza się z nich ceniony w kulinariach i w kosmetyce olej.
Co dobrego znajdziemy w orzechach?
Ponad 60% masy orzechów stanowi tłuszcz. Pozostałe składniki to białko (15g na 100g), błonnik (5g na 100g), węglowodany (9g na 100g) oraz takie minerały, jak magnez, fosfor, cynk, mangan, miedź czy wapń. Nie zapominajmy też o witaminach: B-kompleks, E i C.
Orzechy włoskie wzmacniają organizm, dostarczają żelaza oraz magnezu i polepszają nastrój. Jak jeszcze wpłynie na nas ich obecność w diecie?

Korzystne działanie orzechów włoskich na układ krwionośny


Wielo- i jednonienasycone kwasy tłuszczowe obecne w orzechach włoskich obniżają ciśnienie krwi i zapobiegają powstawaniu blaszek miażdżycowych oraz rozwojowi chorób układu krążenia. Podobne działanie ma L-arginina, aminokwas, który pomaga obniżyć całkowitą wartość cholesterolu frakcji LDL w osoczu krwi. Magnez zapobiega arytmii serca, zaś kwas foliowy obniża poziom homocysteiny we krwi.

Orzechy włoskie - skarbnica wielonienasyconych kwasów tłuszczowych


Ponad 60 proc. masy orzechów włoskich stanowi tłuszcz. Pozostałe składniki to wartościowe białko (15g na 100g), regulujący pracę jelit błonnik (5g na 100g), węglowodany (9g na 100g) oraz takie sole mineralne, jak cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź czy wapń. Nie zapominajmy też o witaminach: B-kompleks, witamina E i C. Mimo tylu wartości odżywczych, niektórzy wycofują orzechy włoskie ze swojej diety, ze względu na ich znaczną kaloryczność (prawie 700 kcal w 100g).
Jedna porcja, czyli około 7 orzechów włoskich zawiera:
  • Kalorie: 185
  • Woda: 4%
  • Białko: 4,3 g
  • Węglowodany: 3,9 g
  • Cukier: 0,7 g
  • Błonnik: 1,9 g
  • Tłuszcz: 18,5 g
  • Żelazo: 10 % ZDS
  • Magnez: 14%ZDS
Tabela opracowana na podstawie: https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods

To bardzo nierozsądne, ponieważ tłuszcz w nich zawarty nie powoduje otyłości. Wręcz przeciwnie – pomaga się jej pozbyć. Orzechy włoskie to w większości wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które pomagają wyregulować ciśnienie krwi, chronią przed cukrzycą typu 2 i pozostawiają na długo uczucie sytości, hamując tym samym napady głodu. Jednym z kwasów tłuszczowych występujących w orzechach włoskich jest kwas elagowy. To jeden z kwasów fenolowych, który współwystępuje w roślinach z flawonoidami i sterolami. Wykazuje on silne działanie antynowotworowe – usuwa wolne rodniki, chroni DNA i zapobiega mutowaniu komórek. Wraz z witaminą E oraz garbnikami i flawonoidami stanowi więc niezwykle silną barierę antymutagenną i przeciwnowotworową. Dodatkowo zapobiega osteoporozie i chroni układ kostny.

Orzechy włoskie obfitują również w kwas linolowy oraz alfa-linolenowy – kwasy istotne dla prawidłowego rozwoju płodu.
Drzewo orzecha włoskiego, fot. shutterstock

Orzechy włoskie dobre na pracę mózgu – fakt czy mit?


Orzech włoski po rozłupaniu ujawnia jednoznacznie kojarzący się widok. Jego jądro przypomina zwoje mózgowe. Dlatego dawno temu, gdy ludzie nie znali jeszcze prawdziwych właściwości odżywczych orzechów, uznano, że wygląd ten nie jest wcale przypadkowy.
Orzechy włoskie dobre dla mózgu
Porcja orzechów dziennie to prawdziwy skarb dla osób przepracowanych i przemęczonych, często popadających w irytację, z zaburzeniami pamięci, żyjących w stresie oraz mających problemy ze snem.
Orzechy włoskie stały się więc pokarmem mózgu, który miał wspierać pamięć i koncentrację, a także działać ożywczo na intelekt. Przyznajmy, że ów tok myślenia nie brzmi przekonywująco. Jednak tak się składa, że to nienaukowe wówczas podejście jest, mimo wszystko, jak najbardziej bliskie prawdy. Ze względu na kilka składników odżywczych zawartych w orzechach włoskich, możemy dziś mówić o ich pozytywnym wpływie nie tylko na sam mózg, ale na cały układ nerwowy.

Pierwszym z tych cennych składników jest magnez, z bogactwa którego słyną wszystkie orzechy. Magnez to makroelement, który faktycznie poprawia pamięć i zdolność koncentracji, a także spowalnia proces starzenia się mózgu i wyniszczania neuronów. Kolejny to kwas foliowy, który wraz z innymi witaminami z grupy B, obecnymi w orzechach włoskich (witamina B1, B2 i B3), zapobiega bezsenności, rozkojarzeniom i nerwowości, a także wyraźnie poprawia nastrój. Należy wspomnieć także o pozytywnym działaniu na pracę mózgu kwasów omega-3, których orzechy włoskie, w porównaniu do pozostałych orzechów, zawierają najwięcej.

Porcja orzechów dziennie to prawdziwy skarb dla osób przepracowanych i przemęczonych, często popadających w irytację, z zaburzeniami pamięci, żyjących w stresie oraz mających problemy ze snem.

Orzech włoski w kosmetyce


Orzechy włoskie są cenione w kosmetyce głównie z dwóch powodów. Za pierwszy należy uznać ich antybakteryjne i ściągające właściwości, wynikające z obecności cynku, witaminy C oraz działających przeciwzapalnie flawonoidów i garbników. Wyciąg z orzecha włoskiego jest częstym składnikiem maseczek i peelingów do skóry wrażliwej czy skłonnej do trądziku. Z kolei jako składnik szamponów, przeciwdziała nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów. Wywar z liści orzecha włoskiego sprawdza się jako remedium na nadmierną potliwość stóp i grzybicę. Liście są zresztą drugim powodem częstego wykorzystywania orzecha włoskiego w kosmetyce. Wraz z łupiną zawierają bowiem naturalny barwnik o nazwie juglon. Dodaje się go do balsamów i kremów brązujących oraz kosmetyków do włosów, mających nadać brązowemu kolorowi głęboki odcień. Co ciekawe, juglon znajduje się również w podłożu wokół rosnącego orzecha i uniemożliwia rozwój w jego obrębie innych roślin.
Obrane orzechy włoskie, fot. shutterstock

Orzechy włoskiej w kuchni


Powszechnie dostępne orzechy włoskie można znaleźć w każdym sklepie spożywczym. Chociaż najłatwiej jest jeść orzechy jeden po drugim jako przekąskę, istnieje wiele smacznych sposobów na wykorzystanie ich w potrawach, zarówno jako dodatek do śniadania, jak i element zdrowych sałatek. Co powiecie na zdrowy chleb bananowy z orzechami?


Chleb bananowy z orzechami

Składniki:

Przygotowanie:
Mąkę, sól i sodę łączymy w misie. W drugiej, dużej misie ubijamy mikserem masło z cukrem na średnich obrotach ok. 1 minuty. Dodajemy jajka, jedno po drugim, i dalej miksujemy. Następnie dodajemy banany, jogurt i wanilię. Gdy całość będzie dobrze wymieszana dodajemy stopniowo mąkę, po pół szklanki i miksujemy na wolnych obrotach. Na końcu dodajemy orzechy i wszystko delikatnie mieszamy. Wlewamy gotowe ciasto do natłuszczonej foremki keksówki i pieczemy w temperaturze 175 stopni C przez około 1 godzinę. Po tym czasie sprawdzamy patyczkiem czy wnętrze nie jest jeszcze mokre. Kroimy po przestygnięciu.

Orzechy włoskie całego świata


Orzech włoski występuje powszechnie w Azji i wielu krajach na południu i wschodzie Europy, a także w Ameryce Północnej. Cenne owoce tego drzewa obfitują w wartości odżywcze. Wspomagają przede wszystkim układ nerwowy i krwionośny, ale działają też upiększająco, dlatego są wykorzystywane w produkcji kosmetyków. Mnóstwo w nich witamin, minerałów oraz związków bioaktywnych – antyoksydantów oraz przeciwzapalnych flawonoidów i garbników.
Ekologia.pl (Elżbieta Gwóźdź)

Bibliografia

  1. Paola Pollegioni, Keith Woeste, Francesca Chiocchini, Stefano Del Lungo, Marco Ciolfi, Irene Olimpieri, Virginia Tortolano, Jo Clark, Gabriel E. Hemery, Sergio Mapelli, Maria Emilia Malvolti; “Rethinking the history of common walnut (Juglans regiaL.) in Europe: Its origins and human interactions”; PLoSONE 12(3):e0172541.doi:10.1371/journal.pone.0172541;
  2. E. Kwiatkowska; “Kwas elagowy – zawartość w żywności i rola prozdrowotna”; Postępy fitoterapii, nr 4/2010;
  3. K. Kulik, B. Waszkiewicz-Robak; “Orzechy jadalne jako źródło składników bioaktywnych”; Trendy w żywieniu człowieka, pod red. M. Karwowskiej i W. Gustawa, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków 2015;
  4. K. Karłowicz-Bodalska, T. Bodalski; “Nienasycone kwasy tłuszczowe, ich właściwości biologiczne i znaczenie w lecznictwie”; Postępy fitoterapii, nr 1/2007.;
Ocena (3.7) Oceń: