Najbardziej kolorowe ptaki na świecie
Szacuje się, że na Ziemi żyje ok. 11 tysięcy gatunków ptaków, które łącznie tworzą populację nawet 50 miliardów skrzydlatych stworzeń. Podsłuchiwanie ich treli i podglądanie zachowań to niewątpliwie ogromna frajda, ale prawdziwą gratką dla zapalonych ornitologów są spotkania z najbardziej kolorowymi ptakami. Oto 10 najbardziej kolorowych ptaków na świecie!
Dla wielu z nas uosobieniem barwnej ptasiej urody jest paw indyjski (Pavo cristatus) ze swoim wachlarzowatym ogonem. I choć eleganckiemu kurakowi pałacowemu nie może odmówić pięknego ubarwienia, w przyrodzie spotkać można jeszcze bardziej fantazyjne, a wręcz awangardowe umaszczenia. Zdaniem naukowców kolorowe pióra spełniają szereg ważnych funkcji – od kamuflażu i zastraszania wrogów po kuszenie partnerów, a nawet możliwość identyfikacji własnego gatunku. Oto 10 gatunków ptaków o najbardziej wyjątkowej palecie…
Złotniczek
W górskim krajobrazie Panamy i Kostaryki spotkać można złotniczka (Panterpe insignis), którego waga nie przekracza… 6 g! Ten należący do rodziny kolibrów gatunek wygląda, jakby ktoś obszył go cekinami. Oprócz niebieskiej czapeczki ptak od szczodrej Matki Natury otrzymał metaliczny zielony kubraczek z niebiesko-czarnym ogonem. Jego największą dumą jest jednak tęczowy gorset – wokół miedzianego gardła przenikają się barwy złota i pomarańczy, zaś pierś zdobi fioletowo-błękitny medalion. Eleganckie złotniczki żywią się nektarem z drobnych kwiatów, które umieją skutecznie dziurawić, aby dobrać się do dna. Dodatkowo kolorowe skrzydła skutecznie chwytają stawonogi, które stanowią „mięsne” urozmaicenie diety. Warto dodać, że to jeden z najbardziej agresywnych kolibrów, który chętnie dominuje nad swoimi kuzynami. Fantazyjne upierzenie niewątpliwie dodaje mu animuszu!
Amadyniec
O tym, że piękne kolory mogą być zgubą przekonał się już amadyniec (Chloebia gouldiae), który od 2003 r. figuruje na czerwonej liście zagrożonych gatunków IUCN. Pochodzący z Australii ptak cieszy się tak ogromną popularnością wśród hodowców, że corocznie poławia się tysiące osobników na ozdobę klatek i wolier. Liczący ok. 15 cm długości nomada nieustannie przemieszcza się w poszukiwaniu wody i ziaren, które stanowią główną część jego strawy. Jego umaszczenie przypomina dzieło kubisty albo szalony pierzasty patchwork, przy czym samce mogą pochwalić się nieco barwniejszym „odziewem”. Czarną, czerwoną lub pomarańczową główkę otacza turkusowa opaska, pod którą podziwiać można lawendową pierś. Grzbiet jest zielony, brzuch żółty, a ogon czarny. Jak widać, każdy kolor można połączyć z każdym!
Lorysa niebieskobrzucha
Również w Australii spotkać można lorysę niebieskobrzuchą (Trichoglossus moluccanus), która, jak sama nazwa wskazuje, patrzącym z powierzchni ziemi wielbicielom ukazuje głównie swe szafirowe podbrzusze. Do pary ma również ciemnoniebieską głowę, podczas gdy pierś jest czerwono-żółta, a skrzydła i grzbiet limonkowo-trawiaste. Co ciekawe, jest to jeden z nielicznych gatunków ptaków objętych równouprawnieniem – samice są również urodziwe co samce! A ponieważ w związku nie ma miejsca na zazdrość o piękne piórka, pary lorys niebieskobrzuchych wyznają monogamię i często pozostają ze sobą na całe życie!
Lorysa niebieskobrzucha, fot. Christian Musat/Shutterstock
Ara żółtoskrzydła
W monogamię oraz prawo do równie pięknego upierzenia dla obu płci wierzą także ary żółtoskrzydłe (Ara macao) spotykane w Środkowej i Południowej Ameryce. Te stosunkowo duże ptaki liczą sobie nawet ponad 80 cm od czubka głowy do końca ogona, zaś rozpiętość skrzydeł sięgać może 120 cm! To właśnie skrzydła są największą dumą eleganckiej papugi – upierzenie na nich zmienia się z krwistej czerwieni, w słoneczną żółć, następnie morski błękit, a na końcu soczysty granat. Pozostała część piór jest szkarłatna za wyjątkiem niebieskiego pasa na ogonie. Ary w niewoli dożywają nawet ponad 70 lat, więc mają na wszystko czas. Samica znosi jaja zaledwie raz na 1-2 lata, a z dalszym potomstwem wstrzymuje się dopóty jej dzieci nie usamodzielnią się całkowicie, co trwać może nawet 12 miesięcy.
Mandarynka
W rankingu najbardziej kolorowych ptaków świata jest miejsce na… kaczkę. Mandarynka (Aix galerieculata) oryginalnie pochodzi z Azji, ale dziś spotykana jest także w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, a nawet Polsce – w Parku Potulickich w Pruszkowie. Warto się tam wybrać, aby na własne oczy obejrzeć samca mandarynki, którym inspirować mogliby się najwięksi designerzy. Czerwony dziób przechodzi w metalicznie zielone czoło, po którego dwóch stronach ciągną się biało-beżowe pasy. Tył głowy jest rdzawy, podobnie jak nastroszony kołnierz, a pierś fioletowa z dwoma białymi pasami. Dodatkową atrakcją są rude lotki, które sterczą ze złożonych skrzydeł niby żagle. Na jego tle szara samica wypada zaiste blado…
Kraska liliowopierśna
Wśród afrykańskich upierzonych piękności na uwagę zasługuje na pewno kraska liliowopierśna (Coracias caudatus). Ten średniej wielkości ptak o rozpiętości skrzydeł ok. 55 cm to znany akrobata, który wznosi się na wysokość nawet 140 m, a potem pikuje w dół spiralami, wydając z siebie ostre krzyki. Gdy już przystanie na gałęzi, dumnie wypina swą liliową pierś w odcieniu niespotykanym w całym podniebnym królestwie. Urody dodają krasce również oliwkowy skalp, błękitne podbrzusze oraz mozaikowe skrzydła o różnych tonach niebieskiego.
Zimorodek orientalny
Spotykane czasami w Polsce zimorodki zwyczajne na pewno nie mają się czego wstydzić – ich niebieskie umaszczenie zachwyca fotografów z całego świata. Mistrzem kolorów w rodzinie jest jednak zimorodek orientalny (Ceyx rufidorsa) typowy dla Półwyspu Indyjskiego i Południowo-Wschodniej Azji. Ta malutka ptaszyna żyje nad strumieniami i stawami, gdzie nie brakuje ryb, żab i krabów, po które dzielnie nurkuje w głębiny. Samice są niemal identyczne jak samce i odznaczają się feerią neonowych barw – od różowej głowy, przez intensywnie żółty brzuch, aż po metalicznie niebieskie skrzydła.
Bażant złocisty
Choć nie należy do rodzimej fauny, w Polsce da się czasem zaobserwować imponującego bażanta złocistego (Chrysolophus pictus). Gatunek pochodzi oryginalnie z Chin, ale dziś jego populacje osiedliły się już we wielu europejskich krajach, skrywając się głównie w lasach i na górskich obszarach. Zimą widywany jest w okolicach ludzkich osiedli, gdzie wyszukuje ziarna pszenicy. Samice dzięki buremu upierzeniu dość łatwo gubią się w krajobrazie suchych liści i szarej ziemi, samca trudno jest jednak przeoczyć. Wbrew nazwie większość ciała bażanta jest czerwona, ale głowa ma rzeczywiście piękny złocisty odcień podkreślony czarnymi pasami. Skrzydła zaś, których bażant używa dość skąpo, podfruwając okazyjnie jedynie o kilka metrów, pokryte są metalizującymi niebieskimi piórami.
Łuszczyk wielobarwny
W naszym zestawieniu brakuje jak dotąd kolorowych ptaków z Północnej Ameryki. Godnym ich reprezentantem jest łuszczyk wielobarwny (Passerina ciris), którego znaleźć można w przydrożnych chaszczach i leśnych gęstwinach. Ten niezwykle ciekawy gatunek z rodziny kardynałów, który długością ciała nie przekracza 15 cm, w pierwszym roku życia jest bardzo pospolicie upierzony. W drugim roku samce, niczym prawdziwy Kopciuszek, zaczynają obrastać w jaskrawe, wielobarwne pióra: głowa staje się niebieska, grzbiet zielony, tors czerwony, a jedynie końcówki skrzydeł pozostają szarawe. Dzięki tej niezwykłej transformacji łuszczyk niepodzielnie uzurpuje sobie tytuł najpiękniejszego ptaka Stanów Zjednoczonych, a częściowo i Meksyku, gdzie spędza zimy.
Tukan tęczodzioby
W naszym zestawieniu nie może zabraknąć tukana, jednego z najbardziej rozpoznawalnych egzotycznych ptaków na świecie. Charakterystyczny dziób i zdecydowane kolory najciekawiej prezentują się w interpretacji tukana tęczodziobego (Ramphastos sulfuratus). Gatunek zamieszkuje dżunglę od południowego Meksyku po Kolumbię i jest nawet narodowym ptakiem Belize. Większość upierzenia jest co prawda czarna, ale na uwagę zasługuje soczyście żółta pierś i szyja, a przede wszystkim mierzący nawet 15 cm, gruby i wygięty dziób – zielony, z czerwonym wierzchołkiem i pomarańczowymi plamami po bokach. Dla dopełnienia ekstrawagancji ten niezwykły tukan ma niebieskie nogi i czerwone pióra na ogonie.
Dlaczego większość najbardziej kolorowych ptaków świata pochodzi z regionów tropikalnych? Naukowcy od dawna zgłębiają ten temat i doszli do wniosku, że żywe ubarwienie to nie tylko ewolucyjna kwestia dopasowania się do bujnego, egzotycznego krajobrazu. Wydaje się, że dieta bogata w kolorowe owoce i kwiaty pozwala poszczególnym gatunkom produkować odpowiednio wyraziste barwniki. Nie można więc winić biednego wróbla…
- „How did birds become so colourful? Find out” James McNish, https://www.nhm.ac.uk/discover/news/2017/december/how-did-birds-become-so-colourful-find-out.html , 20/02/2023;
- „26 of the Most Colorful Birds on the Planet (And Where to Find Them)” Drew Haines, https://justbirding.com/most-colorful-birds/, 20/02/2023;
- “The Most Colorful Birds From Around The World” World Atlas, https://www.worldatlas.com/articles/the-most-colorful-birds-of-the-world-where-to-see-them.html, 20/02/2023;
- “Top 20 Most Beautiful Colorful Birds in The World” Pouted, https://www.pouted.com/top-20-most-beautiful-colorful-birds-in-the-world/, 20/02/2023;
- “Rainbow lorikeet” Animalia, https://animalia.bio/rainbow-lorikeet, 20/02/2023;
- “Ara macao” Animal Diversity Web, https://animaldiversity.org/accounts/Ara_macao/, 20/03/2023;
