Goryl wschodni (Gorilla beringei)
![Samiec goryla górskiego. By https://www.flickr.com/photos/deepphoto/ d_proffer (https://www.flickr.com/photos/deepphoto/463717646/) [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/11/570px-Susa_group_mountain_gorilla.jpg)
Wygląd
Głowa duża. Ciało (poza klatką piersiową, dłoniami, stopami i twarzą) pokrywają włosy barwy czarnej. Klatka piersiowa szeroka. Ramiona długie, muskularne. Nogi krótkie. U dojrzałych samców szare włosy pokrywają dolną część pleców, stąd samce te nazywane są srebrzystogrzbietymi. Goryl ten różni się od goryla zachodniego szerszą klatką piersiową, dłuższymi włosami, większymi zębami i krótszymi ramionami. Samce są większe od samic, a na czubku głowy występuje wyraźny grzebień strzałkowy.
Występowanie
Goryl wschodni występuje w środkowej Afryce: zachodniej Demokratycznej Republice Konga, Rwandzie i Ugandzie. Wyróżnia się dwa podgatunki goryla wschodniego. Zasięg Gorilla beringei graueri jest ciągły i obejmuje głównie obszar nizin na wschód od rzeki Lualaba po góry Mitunba. Obszar występowania podgatunku Gorilla beringei beringei (goryla górskiego) obejmuje jedynie dwie niewielkie izolowane populacje w masywie Wirunga oraz w Nieprzeniknionych Lasach Bwindi.
Tryb życia
Goryl wschodni zamieszkuje lasy tropikalne o największej bioróżnorodności na świecie. Występuje na wysokościach od 600 do 2900 m n.p.m. Duża różnica wysokości warunkuje również zróżnicowane siedliska. Zwierzę o aktywności dziennej. Noc spędza na ziemi, w zbudowanym z gałęzi i liści gnieździe. Nie wykazuje terytorializmu, choć przy spotkaniu z innymi grupami może dochodzić do konfliktów. Poruszają się zwykle na lądzie, podpierając się kostkami dłoni oraz sporadycznie przyjmują pozycje wyprostowaną. Komunikuje się z innymi za pomocą kilkudziesięciu odgłosów.
Odżywianie
W głównej mierze żywi się roślinnością, od czasu do czasu pożywia się bezkręgowcami. W jego diecie znaleźć można liście, pędy, korzenie, korę oraz niewielkie ilości owoców.
Rozmnażanie i rozwój
Gatunek poligyniczny (na jednego samca przypada kilka samic). Grupa liczy od kilku do kilkudziesięciu osobników i składa się z dominującego samca, dorosłych samic oraz młodych osobników. Samiec dominujący (najpotężniejszy spośród innych) może kopulować z każdą samicą z grupy. Do rozrodu może przystępować przez cały rok. Samica może zostać matką co cztery-pięć lat. Ciąża trwa ponad osiem miesięcy. Samica rodzi jedno, rzadko dwa młode. Młode odstawiane jest od mleka matki w wieku trzech – czterech lat. Samice opiekują się potomstwem, a samce otaczają je ochroną. Młode samice w wieku ok. 8 lat odłączają się od stada macierzystego i przyłączają się do nowej grupy lub do grupy już istniejącej. Samotny samiec gdy osiągnie 15 lat tworzy własną grupę w której skład wchodzą samice. Samice osiąga dojrzałość płciową w wieku dziesięciu lat, samce nieco wcześniej w wieku ośmiu lat ale do rozrodu przystępują kilka lat później. Gatunek długowieczny, żyjący w niewoli do 40-50 lat. Jest gatunkiem krytycznie zagrożonym (kategoria CR na liście IUCN).