Kajman czarny - opis, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas zwierząt Strunowce Kręgowce Gady Krokodyle Aligatorowate Melanosuchus (Melanosuchus) Kajman czarny
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Kajman czarny (Melanosuchus niger)

Młody kajman czarny, fot. shutterstock
Spis treści

Kajman czarny to największy przedstawiciel rodziny aligatorowatych. Kilkadziesiąt lat temu był bardzo powszechnym gatunkiem w Ameryce Południowej, obecnie jest bliski wyginięcia. W czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zakwalifikowany jako NT (near threaneted – gatunek bliski zagrożenia). Przyczyną takiej sytuacji jest przede wszystkim działalność człowieka – na kajmany intensywnie polowano ze względu na ich czarną, błyszczącą skórę. Szacuje się, że w XX wieku populacje kajmana czarnego zmniejszyły się o 99%. Od lat dziewięćdziesiątych gatunek ten został objęty prawną ochroną w Ameryce Południowej. Rozpoczęto także działanie programów, mających na celu reintrodukuję do siedliska naturalnego osobników hodowanych w niewoli.

Występowanie

Kajmany czarne można spotkać w dużej części dorzecza Amazonki; ich zasięg występowania obejmuje znaczną część północnej i środkowej Ameryki Południowej. Kajmany żyją między innymi w Boliwii, Brazylii, Kolumbii, Ekwadorze, Peru oraz Gujanie Francuskiej.

Biotop

Naturalnym siedliskiem kajmanów czarnych są wolno płynące, słodkowodne rzeki, jeziora, tereny podmokłe oraz sezonowo zalewane obszary Amazonki. Aligatory te szczególnie chętnie przebywają na stromych brzegach rzek.

Wygląd

Kajmany czarne są największymi aligatorami. Osobniki potrafią dorosnąć nawet do ponad sześciu metrów długości. Gatunek ten przypomina z wyglądu aligatora amerykańskiego, ale jest biologicznie bliżej spokrewniony z innymi kajmanami. Skóra tych gadów jest czarne i połyskująca. Na dolnej części ciała widoczne są szare lub brązowe paski, a na bokach ciała występują białe lub żółtawe paski. Kolorystyka te jest bardziej widoczna u młodych osobników.

Rozmnażanie

Nie ma niestety dostępnych zbyt wielu informacji na temat rozrodu kajmanów czarnych. W porze suchej, która trwa od września do grudnia, samica buduje gniazdo, które ma formę dużego kopca w ziemi. Używa tylnych łap, aby wykopać komorę jajową. Jednorazowo samica składa wiele jaj, w jednym miocie może ich być od trzydziestu do sześćdziesięciu. Jaja mają eliptyczny kształt i twardą skorupę. Masa jednego jaja wynosi średnio około 140 gramów. Samice zakopują złożone jaja i ugniatają ziemię na wierzchu przy pomocy łap. Pomaga to utrzymać odpowiednią temperaturę do inkubacji. Na ogół matki pozostają blisko gniazda, chociaż nie wszystkie aktywnie go bronią, jeśli w pobliżu pojawi się potencjalny drapieżnik. Gdy młode zaczynają się wykluwać, samice odkopują gniazdo, by umożliwić młodym wydostanie się na zewnątrz. Okres inkubacji trwa od dwóch do trzech miesięcy, ale może się różnić w zależności od temperatury otoczenia. Jaja muszą być utrzymywane w wyższej temperaturze, by inkubacja przebiegła prawidłowo. Aby to osiągnąć, matki przykrywają kopce jajowe gnijącą materią organiczną – procesy rozkładu ogrzewają jaja. Po wykluciu młode mają tendencję do gromadzenia się razem w niewielkich grupach. W jednej grupie przebywają czasem osobniki od wielu samic. Dorosłe kajmany dzielą się opieką nad całą grupą, zmieniając się, podczas gdy pozostałe polują. Nie ma dokładnych danych odnośnie długości życia kajmanów czarnych w naturze, ale w niewoli gatunek ten dożywa około trzynastu lat.

Odżywianie

Dieta kajmanów czarnych jest bardzo podobna do diety kajmanów zwyczajnych. Najprawdopodobniej wynika to ze zbliżonego siedliska życia obu gatunków. Kajmany są zwierzętami drapieżnymi. Najczęściej polują na duże ryby, takie jak sumy i piranie. Dużą częścią ich diety są także mięczaki. Czasem kajmany mogą również polować na kręgowce wodne i lądowe, w tym niektóre ssaki, takie jak kapibary. Odżywianie poszczególnych osobników różni się od siebie w zależności od wieku, wielkości, siedliska i dostępnej zdobyczy. Młode kajmany najczęściej jedzą owady, skorupiaki i inne bezkręgowce.

Zachowanie

Od maja do lipca w Amazonii trwają powodzie i w tym czasie populacje kajmanów czarnych przebywają w rozproszeniu na rozległym obszarze swojego występowania. Pora sucha występuje od września do grudnia i na tym etapie poziom wody opada, zalane sawanny wysychają, a czarne kajmany przenoszą się do jezior i rzek. Niewiele wiadomo na temat zachowania kajmanów. Poszczególne osobniki porozumiewają się ze sobą za pomocą wokalizacji. Wyjadają głośne, dudniące okrzyki.

Bibliografia
  1. Da Silveira, R., W. Magnusson; "Diets of Spectacled and Black Caiman in the Anavilhanas Archipelago, Central Amazonia"; Brazil. Journal of Herpetolog; 1999;
  2. Herron, J., L. Emmons, J. Cadle; "Observations on reproduction in the Black Caiman, Melanosuchus niger."; Journal of Herpetology; 1990;
  3. Pough, H., R. Andrews, J. Cadle, M. Crump, A. Savitzky; "Herpetology"; Upper Saddle River; 1998;
  4. https://www.britannica.com/animal/caiman-reptile-group#ref1262987; 2022-01-31;
  5. https://animaldiversity.org/accounts/Melanosuchus_niger/; 2022-01-31;
  6. "https://www.iucnredlist.org/species/13053/3407604"; 2022-01-31;
4.7/5 - (13 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments