Kwasy BHA – właściwości i działanie. Jak stosowanie kwasy BHA?
Kwasy BHA stały się w ostatnich latach głośną konkurencją dla kwasów AHA, stosowanych w kosmetyce już od kilku dekad. Na czym polega różnica i czym kierować się przy wyborze? Czy kwasy BHA mogą zaszkodzić skórze? W jaki sposób ich używać, aby przyniosły najlepsze rezultaty? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Uważa się, że już starożytni Egipcjanie nieświadomie korzystali z dobrodziejstw peelingów chemicznych aplikując na skórę kwaśne mleko, zawierające w rzeczywistości kwas mleczny, zaliczany do grupy kwasów alfa-hydroksylowych. Od tamtego czasu człowiek nauczył się skutecznie wykorzystywać również inne kwasy organiczne, które Matka Natura jakby umyślnie pozostawiła do naszej dyspozycji pod postacią roślin i tkanek zwierzęcych.
Czym są kwasy BHA?
BHA to skrót określający kwasy beta-hydroksylowe. Mowa o związkach pochodzenia organicznego, które zawierają grupę karboksylową oraz hydroksylową, rozdzielone dwoma atomami węgla. Są one więc bardzo bliskie kwasom AHA, z tą jednak różnicą, że u tych ostatnich obie grupy funkcjonalne rozdzielone są zaledwie jednym atomem węgla. Ta pozornie minimalna różnica ma jednak przełożenie na właściwości kwasów BHA, które są rozpuszczalne w tłuszczach. Dla człowieka oznacza to, że potrafią głębiej penetrować warstwy naskórka. Mimo że są nieco słabsze w działaniu, kwasy BHA sięgają więc dalej niż kwasy AHA, co zapewnia im doskonałe właściwości złuszczające.
Rodzaje kwasów BHA
Najsłynniejszym na świecie kwasem BHA jest kwas salicylowy pozyskany po raz pierwszy z kory wierzby. To właśnie z niego produkuje się kwas acetylosalicylowy, znany lepiej pod komercyjną nazwą aspiryny. Oprócz właściwości przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych posiada on również działanie dezynfekujące i złuszczające. Na jego bazie rozwinięto w laboratoriach kwas lipohydroksylowy (LHA), który wykazuje się nieco odmiennym sposobem działania, złuszczając raczej pojedyncze komórki czy całą powierzchnię naskórka.
Do grupy BHA należy również kwas propionowy, znajdowany w mleku oraz przewodzie pokarmowym zwierząt. Stosowany jest m.in. jako środek do konserwacji żywności (E280), środek przeciwpleśniowy, ale także surowiec do wyrobu rozpuszczalników oraz substancji zapachowych.
Ponadto w tej grupie znajdują się również karnityna, czyli związek biorący udział w procesach metabolicznych większości ssaków, jak również roślin i niektórych bakterii. Karnityna dodawana jest coraz częściej do peelingów chemicznych opartych na kwasach BHA. Ponadto na liście składników kosmetycznych mogą się również znaleźć się takie związki jak: beta hydroxybutanoic acid tropic acid czy trethocanic acid. Kwas salicylowy jest jednak bez wątpienia kwasem BHA o najszerszym zastosowaniu.
Ciekawostka:
Kwas cytrynowy ze względu na swoją nietypową strukturą chemiczną oficjalnie klasyfikowany jest zarówno jako kwas AHA jak i BHA.
W jaki sposób kwasy BHA wpływają na skórę?
Jak się łatwo domyśleć z powyższych informacji, podstawową funkcją kwasów BHA w kosmetyce jest aktywne złuszczanie komórek skóry. Wykorzystuje się je nie tylko w klasycznych peelingach chemicznych, ale także w tonikach, żelach oczyszczających, kremach do twarzy oraz maskach.
Usuwając zewnętrzną warstwę naskórka kwasy BHA mają przede wszystkim wysoki potencjał przeciwzapalny wspomagając w walce ze zmianami trądzikowymi różnego typu – od zwykłych zaskórników po klasyczne pryszcze z ropna zawartością. Są również błogosławieństwem dla stale poszerzonych porów spłycając je, oczyszczając i redukując ich widoczność. W efekcie nie tylko zmniejszają istniejące wypryski, ale aktywnie zapobiegają pojawianiu się dalszych. Kwasy BHA mają bowiem również znaczące działanie przeciwbakteryjne, działając dezynfekująco i zapobiegając namnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. Mogą również łagodzić przebieg takich schorzeń dermatologicznych jak trądzik różowaty.
Regularna aplikacja kwasów BHA pozwala ujednolicić strukturę i koloryt skóry. Przypisuje się im również umiarkowane działanie odmładzające.
Różnice między kwasami AHA i BHA
Jedną z kluczowych różnic między kwasami AHA i BHA jest ich wpływ na fotowrażliwość skóry. Podczas gdy kwasy owocowe uszkadzają bowiem naturalną barierę ochronną i czynią tkankę bezbronną wobec działania promieni słonecznych, kwasy beta-hydroksylowe potrafią dodatkowo wzmagać odporność na promieniowanie UV. Tym samym ograniczają one podatność na oparzenia, fotostarzenie się skóry, a perspektywicznie również ryzyko rozwoju nowotworu. Stosowanie ich nie zwalnia jednak oczywiście z obowiązku używania filtrów przeciwsłonecznych SPF!
Ponadto kwasy BHA działają na głębszym poziomie skóry niż kwasy AHA. Te ostatnie są bowiem rozpuszczalne w wodzie, więc pozostają aktywne przede wszystkim na najbardziej zewnętrznych warstwach naskórka – daję też natychmiastowy efekt widocznego wygładzenia. Kwasy BHA wnikają za to głębiej w tkance i jako rozpuszczalne w tłuszczach potrafią pozbawiać nas nadmiaru sebum zalegającego w porach. Podczas gdy kwasy AHA poleca się więc częściej do zabiegów odmładzających, poprawiających koloryt skóry i usuwających przebarwienia pigmentacyjne, kwasy BHA sprawdzają się wyraźnie lepiej w przypadku zmian trądzikowych oraz uszkodzeń skóry wywołanych promieniami słonecznymi.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Jako związki o dość silnym działaniu złuszczającym kwasy BHA mogą powodować wysuszenie i podrażnienie skóry, zwłaszcza przy regularnym długoterminowym używaniu. Nie są też zazwyczaj polecane do pielęgnacji skóry bardzo wrażliwej. Idealnie jest przed pierwszym zastosowaniem przeprowadzić test wrażliwości – w przypadku gwałtownej reakcji należy powstrzymać się od użycia kwasów BHA.
Dla kogo kwasy BHA?
Kwasy BHA poleca się przede wszystkim do pielęgnacji cery tłustej i mieszanej, zwłaszcza ze skłonnościami do trądziku. Są więc przede wszystkim optymalne dla osób młodszych cierpiących wskutek zakażeń bakteryjnych oraz wpływu hormonów na skórę. W niższych stężeniach mogą jednak przydać się również w przypadku trądziku różowatego objawiającego się nieestetycznym zaczerwienieniem cery. Dodajmy, że można je bez przeszkód stosować nawet codziennie, choć na początku zaleca się robienie dwudniowych przerw, aby skóra mogła się przyzwyczaić do ich poniekąd agresywnego działania.
Co ciekawe, w niektórych studiach wykazano, że dla procesu odnowy skóry najbardziej optymalne jest jednoczesne stosowanie kwasów AHA i BHA, które razem oddziałują zarówno na zewnętrzną warstwę naskórka, jak i głębsze warstwy skóry. Nic dziwnego, że coraz więcej preparatów kosmetycznych zawiera oba typy złuszczających kwasów hydroksylowych! Alternatywnie poleca się nawet stosowanie kwasów AHA na suche partie cery, kwasów BHA zaś na strefę brody, nosa i policzków, przeważnie wykazującą skłonność do przetłuszczania się.
- Kristine Cherney; “AHA vs. BHA: What’s the Difference?”; data dostępu: 2021-08-03;
- FDA; “Beta Hydroxy Acids”; data dostępu: 2021-08-03;
- Jessica Caporuscio; “Understanding the difference between AHA and BHA for skin care”; data dostępu: 2021-08-03;
- Michelle Villett; “AHA vs BHA Exfoliants: What’s the Difference and How to Choose the Best Acid for Your Skin”; data dostępu: 2021-08-03;
- Eskandar Moghimipour; “Hydroxy Acids, the Most Widely Used Anti-aging Agents”; data dostępu: 2021-08-03;
- WebMD; “AHA and BHA for Skin: What to Know”; data dostępu: 2021-08-03;
Ja bym sobie zrobiła takie kwasy, ale to raczej w późniejszą jesień, aż te słońce się schowa i nie będzie maksymalnie zimno. Wiadomo, że nadal bym się smarowałam acnerose na trądzik różowaty i nakładała kremy z filtrem, ale jednak powiem szczerze, że już jakiś czas się zbieram do tego.