biomasa
Biomasa — Biomasa – ulegające biodegradacji produkty, części produktów, odpady oraz pozostałości pochodzenia biologicznego. W szerszym ujęciu biomasa to cała istniejąca na naszej planecie materia organiczna, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, ulegająca biodegradacji. Współcześnie o biomasie mówi się głównie jako o odnawialnym źródle energii. Biomasa jest bowiem najstarszym, najłatwiejszym do pozyskania oraz najszerzej wykorzystywanym odnawialnym źródłem energetycznym. Pochodzi głównie z rolnictwa, a także z leśnictwa i związanych gałęzi przemysłu, takich jak rybołówstwo oraz akwakultura.
Za biomasę należy uznać:
- odpadki z gospodarstwa domowego;
- pozostałości po przycinaniu i porządkowaniu zieleni miejskiej
- ulegające biodegradacji odpady komunalne
- ulegające biodegradacji odpady przemysłowe;
- przetworzoną biomasę, w szczególności, pelet, brykiet, toryfikat i biowęgiel;
- biogazy
- drewno odpadowe i o niskiej jakości technologicznej;
- ścieki i osady
- odchody zwierzęce;
- tłuszcze zwierzęce;
- oleje roślinne
- wodorosty (uprawiane specjalnie w celu pozyskania źródła energii);
- rośliny i drzewa szybkorosnące uprawiane w celu pozyskania biomasy, w Polsce np. róża wielokwiatowa, topinambur, wierzba wiciowa czy trawy wieloletnie;
- słoma;
- wytłoki po produkcji oleju z roślin oleistych;
- wysłodki, łodygi.
- ulegające biodegradacji odpady komunalne
Rodzaje biomasy
Możemy spotkać się z następującymi rodzajami biomasy:
- biomasa pochodzenia rolniczego – jest to biomasa z upraw energetycznych, a także pozostałości i odpadki z produkcji rolnej oraz z przemysłu przetwarzającego pochodzące z niej produkty;
- fitomasa – biomasa pochodzenia roślinnego;
- zoomasa – biomasa pochodzenia zwierzęcego;
- biomasa mikroorganizmów.
Rodzaje biomasy ze względu na właściwości
Biomasa stała – drewno odpadowe, rośliny pochodzące z upraw energetycznych, odpady rolnicze, komunalne i przemysłowe. Wśród nich wyjątkowo cenne są uszlachetnione odpady – brykiet i pelet. Ich wartość jest wyjątkowo wysoka, ponieważ zostają poddane suszeniu, mieleniu i prasowaniu.
Biomasa gazowa – biogaz będący głównie mieszaniną metanu i dwutlenku węgla, powstaje w miejscach rozkładu substancji organicznych poprzez proces fermentacji beztlenowej. Nazywany jest często gazem błotnym.
Biomasa ciekła – biodiesel produkowany z roślin oleistych oraz alkohole wytwarzane z roślin o dużej zawartości cukru. Przykładowo etanol i metanol produkowane z kukurydzy lub z trzciny cukrowej mogą być dodawane do paliw tradycyjnych.
Produkcja biomasy
Pierwsze ogniwo w produkcji biomasy stanowią organizmy roślinne. W biomasie gromadzona jest energia słoneczna pozyskiwana w procesie fotosyntezy, która następnie zostaje przetworzona do innej formy energii i przekazywana dalej, w miarę wydłużania się łańcucha pokarmowego. Jako biomasę wykorzystuje się przede wszystkim pozostałości i odpadki, pochodzące głównie z przemysłu rolnego. Jednak w celu pozyskania większej ilości biomasy, prowadzi się także uprawę niektórych roślin stricte do tego celu. Uprawy energetyczne dotyczą gatunków szybko rosnących, niewymagających, a jednocześnie odpornych. Należą do nich np. wierzba wiciowa, trzcina pospolita czy róża wielokwiatowa.
W ekologii biomasa dotyczy ekosystemów i biocenoz. Wyznacza się np. biomasę producentów oraz biomasę konsumentów, które łącznie tworzą całkowitą biomasę danej biocenozy. Stosuje się także pomiary biomasy, które dają obraz produktywności czy to pojedynczego osobnika, populacji, czy też danego ekosystemu lub całej biosfery. Biomasę wyraża się w gramach lub kilogramach, a także w dżulach i kaloriach (w tym przypadku po zastosowaniu przeliczenia na węgiel organiczny). Oblicza się zarówno świeżą masę, czyli naturalną masą organizmów żywych, jak i suchą masę, otrzymywaną po odparowaniu wody lub wysuszeniu.
Korzyści z wykorzystania biomasy jako energii odnawialnej
W skali światowej, biomasa jest trzecim co do wielkości naturalnym źródłem energii odnawialnej. Energia z biomasy może zostać przetworzona, w wyniku spalania, na inne rodzaje energii, np., na energię cieplną lub elektryczną. Obecnie wykorzystuje się ją przede wszystkim do ogrzewania, gotowania, a także (choć w mniejszym stopniu) do produkcji energii elektrycznej w elektrowniach. Proces spalania biomasy nie przynosi środowisku takich strat niż np., spalanie paliw kopalnych, chociażby z uwagi na to, że biomasa zawiera stosunkowo mniejsze ilości szkodliwych pierwiastków, głównie siarki.
Dostęp do biomasy jest też znacznie łatwiejszy niż do złóż, co ogranicza udział transportu w celach jej pozyskania. W dalekosiężnym rozrachunku, wykorzystanie biomasy zmniejsza również emisję dwutlenku węgla do atmosfery. Ograniczeniu efektu cieplarnianego służy również użytkowanie biogazu. Dodatkowo zagospodarowaniu ulegają nieużytki i odpady.
